Co czwarty gigant na giełdzie

Najlepszymi firmami w poszczególnych kategoriach okazały się AIG Bank Polska, Polska Telefonia Cyfrowa i Jastrzębska Spółka Węglowa.

W porównaniu z ubiegłym rokiem w pierwszej dziesiątce największych przedsiębiorstw nie nastąpiły rewolucyjne zmiany. Po raz kolejny pierwsze miejsce zajmuje grupa PKN Orlen. Dzięki dobrej koniunkturze na rynku paliw koncern jeszcze powiększył przewagę. Przychody Orlenu sięgnęły niemal 41,7 mld zł, czyli 21% więcej niż przed rokiem. Tymczasem zajmująca kolejną pozycję grupa Telekomunikacji Polskiej zwiększyła przychody o 2,8%, do 20,45 mld zł. Przychody jednostkowe TP spadły o 804,9 mln zł.

W tegorocznym rankingu po raz pierwszy przedstawione zostały oddzielnie pojedyncze spółki i ich grupy kapitałowe. Biorąc pod uwagę całe grupy kapitałowe, przychody przedsiębiorstw z pierwszej dziesiątki przekroczyły łącznie 126,2 mld zł. Ich zysk netto to ponad 8,5 mld zł (nie uwzględniając Metro Group z powodu braku danych). W całej grupie 500 największych firm sprzedaż wzrosła o 16,2%. Największe spółki wyróżniają się nie tylko pod względem wielkości przychodów, ale także pod kątem zyskowności. Rentowność sprzedaży netto wszystkich firm z rankingu sięgnęła 7,7%, podczas gdy w całym sektorze przedsiębiorstw wyniosła 4,8%. Wśród 50 największych firm tylko trzy miały w ub.r. straty - były to dwie spółki z grupy PKP oraz Thomson Multimedia Polska. Giganci to jednocześnie płatnicy największych podatków. Grupy PKN Orlen i TP odprowadziły w ub.r. łącznie 1,2 mld zł podatku dochodowego.

Mimo trwającej prywatyzacji Skarb Państwa ma nadal znaczące udziały w większości firm z czołówki listy. Własnością państwa pozostają m.in. Polskie Sieci Elektroenergetyczne, PZU, Kompania Węglowa czy PGNiG. Część z nich może stać się jednak niebawem spółkami giełdowymi.

Obok Listy 500 największych firm INE PAN ułożył także trzy rankingi najlepszych spółek (dzieląc przedsiębiorstwa ze względu na sektor działalności), badając ich sytuację pod kątem sześciu wybranych wskaźników finansowych. Wśród firm infrastrukturalnych laury przypadły operatorom sieci komórkowych. W czołówce uplasowały się PTC (pierwsze miejsce), Polkomtel (2.) i PTK Centertel (4.). Każdy z nich zanotował w ub.r. dwucyfrową dynamikę przychodów i rentowność sprzedaży między 18 a 29%. Wyróżniło się także Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych "Przyjaźń" dzięki rentowności sprzedaży ponad 36%. W grupie 25 najlepszych znalazła się też TP (19. miejsce), Netia (22.) i przygotowywane do prywatyzacji PGNiG (13.). W grupie 25 najlepszych instytucji finansowych zwyciężył AIG Bank Polska, głównie dzięki wysokiej dynamice przychodów (46%) i rentowności sprzedaży (66%). W rankingu tym znalazło się 8 giełdowych banków. Najwyżej oceniony z nich Bank BPH uplasował się na 10. pozycji. Pewnym zaskoczeniem może być fakt, że na czele 50 najlepszych firm produkcyjnych i usługowych znalazła się Jastrzębska Spółka Węglowa. Stało się tak dzięki wysokim wskaźnikom rentowności. W czołówce uplasowały się też przedsiębiorstwa przemysłu ciężkiego - toruński Thyssenkrupp Energostal i Huta Stali Częstochowa. Górnictwo i hutnictwo skorzystały na dobrej koniunkturze na światowych rynkach. Najlepsza giełdowa spółka - Apator - zajęła 9. pozycję. Obok niego w pierwszej trzydziestce rankingu znalazły się jeszcze firma odzieżowa LPP (13. pozycja), Mennica (19.), Stomil Sanok (24.) i Pfleiderer Grajewo (27.).

Tomasz Hońdo