Komisja nadal musi być strażnikiem rynku

Przewodniczący Jacek Socha - Witam wszystkich internautów. Myślę, że chat będzie okazją do ciekawej dyskusji.

dżedaj - Jak Pan ocenia Warset?

Uważam, że Warset to nowoczesny system. Teraz podstawową sprawą jest jego właściwe wdrożenie i wykorzystanie także w długookresowej strategii rozwoju giełdy, np. poprzez wybór właściwego aliansu z innymi giełdami.

wesoly - Dlaczego tak późno przedstawił Pan swój krytyczny stosunek wobec działań zarządu GPW? Chodzi m.in. o konkurencję z Newex.

Nie chodzi o krytykę zarządu, bo to nie zwiększy atrakcyjności polskiego rynku. Konkurencja z Newex może być wygrana, jeżeli Warset zostanie wdrożony zgodnie z harmonogramem, tj. 17 listopada.

fti - Czy Newex i GPW mają takie same warunki działania na polskim rynku?

Nie. Newex działa w Wiedniu, a GPW w Warszawie. Myślę, że pojawienie się konkurencji w Wiedniu wyzwoli innowacyjność na polskim rynku i wszyscy razem przezwyciężymy tego konkurenta.

khgfd - Czy biura maklerskie potrzebują nowego zezwolenia, aby pośredniczyć w transakcjach na Newex?

Moim zdaniem, te domy maklerskie, które mają uprawnienia na działanie na rynkach zagranicznych, nie potrzebują dodatkowych zezwoleń, ale jest to interpretacja dokonywana na gorąco.

khgfd - Czy inwestycje na Newex będą objęte zwolnieniem podatkowym?

Jest to kwestia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

jerzy - Czy spodziewa się Pan wzrostu liczby notowanych spółek w Warszawie? Czy przyczyni się do tego ewentualne ostatnie zniesienie opodatkowania dla akcji nabytych w obrocie niepublicznym, a zbywanych po 3 latach w obrocie regulowanym?

Wprowadzenie tego przepisu jest skierowane do spółek małych lub średnich, które mają w akcjonariacie osoby prywatne. Liczę, że dzięki temu przepisowi zwiększy się liczba spółek na giełdzie. Z tego względu proponowaliśmy takie rozwiązanie ministrowi finansów.

dżedaj - Jakie jest Pana stanowisko w sprawie udziału GPW w konsolidacjach giełd dokonujących się w Europie i nie tylko? Pytam o to, z kim i na jakich zasadach GPW mogłaby się konsolidować w ocenie Komisji?

Uważam, że strategia konsolidacji GPW powinna być przedstawiona jak najszybciej. Szczególnie po zapowiedzi otwarcia rynku Newex. O konkretnych aliansach powinna zdecydować sama giełda.

dżedaj - Kiedy, Pana zdaniem, powinna nastąpić prywatyzacja giełdy, a kiedy - jeśli w ogóle - Krajowego Depozytu?

Szybko.

witamax - Obecnie działania GPW i biur maklerskich dążą do automatyzacji transakcji z jak najmniejszym udziałem człowieka. Jaka jest przyszłość dla maklerów i doradców inwestycyjnych?

Jestem przekonany, że część inwestorów będzie wolała inwestować otrzymując informacje i rekomendacje od specjalistów, ponieważ nie posiada wiedzy o rynku. Samo posiadanie informacji nie wystarczy, trzeba jeszcze umieć wyciągnąć z nich wnioski.

dżedaj - Czy KPWiG nadal powinna odgrywać rolę "strażnika Teksasu" na rynku kapitałowym, czy raczej instytucji inspirującej jego rozwój? Funkcje śledcze i policyjne przecież i tak są niemal zredukowane do zera.

Komisja w dalszym ciągu powinna być strażnikiem na rynku, który po dziesięciu latach jest określany przez inwestorów krajowych i zagranicznych jako rynek bezpieczny. W związku z tym nie mogę się zgodzić z tezą o ograniczonych funkcjach Komisji zawartą w pytaniu.

Andrzejmar - Co Komisja zamierza zrobić, żeby nie było ogłaszania wezwań po zaniżonych cenach z uwagi na złą koniunkturę giełdową, a następnie wycofywania spółek z giełdy?

Na początku roku wejdzie ustawa, która wyeliminuje to zagrożenie.

wesoły - Czy KPWiG nadal zamierza upierać się przy sztucznym utrzymywaniu na giełdzie takich spółek, jak Orfe, Stomil Olsztyn?

Obecność spółki na giełdzie powinna determinować płynność. Ale trzeba sobie wyjaśnić, że przez zmianę struktury akcjonariatu firm ich liczba na giełdzie może się zmniejszyć. Trzeba pamiętać, że pojawią się głosy, że mała liczba spółek obniża atrakcyjność giełdy. Firma, która ma małą liczbę akcji w obrocie, mając status spółki publicznej może łatwiej wyemitować obligacje.

dżedaj - Czy Komisja zacznie egzekwować zobowiązania inwestorów do sprzedaży akcji do poziomu 75% tam, gdzie przekraczają oni ten pakiet? Przecież to odbiera płynność.

Rozumiem, że chodzi o sytuację, kiedy ktoś deklarował, że nie przekroczy 75%, a przekroczył. Nie ma jednoznacznego przepisu prawa, który by zmuszał ich do zejścia poniżej progu 75%.

wesoly - Dlaczego, Pana zdaniem, duże międzynarodowe koncerny (Pernod Ricard, Michelin, Goodyear, wcześniej Pepsi Co) ignorują polskich akcjonariuszy?

Nie zgadzam się z tą tezą. Uważam, że powinni traktować polskich inwestorów tak samo, jak traktują inwestorów w krajach, w których są notowani. W ustawie o publicznym obrocie wprowadziliśmy przepis umożliwiający kontrolę ich działania poprzez możliwość powołania biegłego do zbadania określonych szczególnych spraw w spółce, np. transfer zysków za granicę.

lala - Dlaczego nie ma obowiązku, aby w radzie nadzorczej spółek giełdowych zasiadali przedstawiciele akcjonariuszy mniejszościowych?

Pytanie dobre, ale nie do końca precyzyjne. Co oznacza mniejszościowy? Do jakiego udziału w spółce akcjonariusz jest mniejszościowy? Uważam, że drobni inwestorzy powinni prowadzić akcje łączenia swoich interesów, chociażby przez kluby inwestorskie, udzielanie pełnomocnictw do reprezentowania ich na walnym np. przez dom maklerski i wchodzenie w struktury rady nadzorczej poprzez głosowanie grupami.

dżedaj - Czy jest szansa na szybkie uzupełnienie luk pozwalających dużym inwestorom na obchodzenie przepisów Prawa o publicznym obrocie? Na jakim etapie legislacyjnym znajdują się odpowiednie zmiany?

To nie jest szansa, to już zostało zrobione. Myślę, że przepisy ustawy o papierach wartościowych w tym zakresie wejdą w życie w ciągu trzech miesięcy.

RL - Czy Komisja zamierza zapobiegać przejmowaniu spółek z pominięciem wezwania, tak jak to było w przypadku Budimeksu lub obecnie prawdopodobnie Elzabu?

Tak. W nowych przepisach nie będzie możliwości ominięcia wezwania w taki sposób, jaki miał miejsce w przypadku Budimeksu.

wesoły - Czy nie frustruje Pana to, że sądy i prokuratura nie są w stanie egzekwować przestrzegania Prawa o publicznym obrocie?

Nie wiem, czy to jest właściwe słowo: frustracja. Ale nie jestem zadowolony z dotychczasowych osiągnięć prokuratury. Przestępcy rynku kapitałowego powinni być w więzieniach lub przynajmniej płacić wysokie grzywny. Nowe rozwiązania regulacyjne powinny zmienić sytuację.

555 - Deklarował Pan walkę z manipulacją i oszustwami polegającymi na nieracjonalnych prognozach zarządów. Czy KPWiG prowadzi postępowanie w sprawie Exbudu - prognoza na 1999 r. zakładała wypracowanie 50 mln zysku netto (podtrzymana przez prezesa Zaraskę jeszcze w lutym 2000 r.), a w rzeczywistość było to tylko 13,4 mln?

Na drugą część pytania nie mogę odpowiedzieć, ponieważ naruszyłbym tajemnicę zawodową. Nie wypowiadam się o wszczętych postępowaniach do czasu ich zakończenia. Postępowań dotyczących prognoz prowadzimy w tej chwili kilkanaście.

dżedaj - Podobno część inwestorów kupuje akcje NFI w pakietówkach, nie informując o przekraczaniu progów, czy Komisji coś wiadomo na ten temat?

Patrz pytanie wyżej. Przypomnę, że brak informacji o przekraczaniu progów jest przestępstwem i kierujemy takie sprawy do prokuratury.

bel - Czy Komisja zajmuje się tylko "przekrętami" na spółkach, których kursy uległy dużym nieuzasadnionym wzrostom, czy również innymi manipulacjami? Uważam, że np. kurs Chemiskóru jest manipulowany od miesiąca, wystarczy spojrzeć na przebieg dogrywek i kurs następnego dnia.

Zajmujemy się wszystkimi manipulacjami. Dziękuję za podpowiedź.

podejrzliwy - Czy OFE, które wprowadzają swoich pracowników do rad nadzorczych spółek giełdowych i poprzez nich mają dostęp do informacji poufnych, nie łamią prawa "handlując" akcjami danej spółki? Np. OFE CU i NN w ComputerLandzie.

Nie łamią prawa. Spółki nie mają prawa przekazywać członkom rad nadzorczych innych informacji poza tymi, które przedstawiają wszystkim inwestorom.

wesoły - Jak to się stało, że w słynnej aferze w BRE Brokers nie było personalnych kar dla kierownictwa biura?

Kara była dla biura, w najwyższej możliwej wysokości 500 000 zł. Ukaraliśmy też doradców. Myślę, że do tych doradców jeszcze wrócimy, natomiast nie mamy możliwości ukarania zarządu.

podejrzliwy - Czy doświadczenia z BRE Brokers w jakimś stopniu zabezpieczą przyszłych klientów działów zarządzania portfelami?

Tak. Przypadki niewłaściwego funkcjonowania będą przestrogą dla innych domów maklerskich.

Podejrzliwy - Czy wydanie licencji na doradcę inwestycyjnego nie powinno być połączone z wymogiem posiadania doświadczenia zawodowego?

Uważam, że lepiej byłoby połączyć wymóg licencji z doświadczeniem, tak aby w rzeczywistości zatrudniać doradcę, a nie licencję.

funio - Czy nie uważa Pan, że nawet pracujący w zawodzie maklerzy i doradcy powinni mieć pełną swobodę w inwestowaniu na własny rachunek?

Stosowanie zasad etyki jest obowiązkiem każdego maklera i doradcy. Inwestycje maklerów i doradców nigdy nie powinny stać w konflikcie z interesem klienta. Makler i doradca powinni pozostać neutralni wobec klienta, tak jak np. lekarz nie konkuruje o nerkę, którą ma wszczepić pacjentowi.

dżedaj - Jak to się dzieje, że w ciągu kilku godzin na potrzeby Skarbu Państwa Komisja wydaje opinie szybko (chodzi o walne 7 NFI), a w innych sprawach trwa to miesiącami?

Nie był to pierwszy przypadek kiedy dokonaliśmy interpretacji w trakcie walnego. Dokonanie wykładni po walnym mijałoby się z celem. Tak rozumiemy ochronę akcjonariuszy.

incognito - Dlaczego nasza ustawa o publicznym obrocie jest tak często nowelizowana? Czy nie lepiej wprowadzić jedną, zgodną z międzynarodowymi standardami nowelizację tej ustawy?

Częste nowelizacje wymusza dynamika zmian rynkowych. Dyrektywy nie zastępują regulacji krajowych.

dżedaj - Jakie miejsce na naszym rynku powinno odgrywać CeTO? Czy istnieje szansa na taką liberalizację przepisów, by był to rynek wysokiego ryzyka (potencjalnie wysokich zysków z prawdziwego zdarzenia)?

Gdyby zależało to tylko od regulacji, byłbym szczęśliwym człowiekiem. Niestety, wymagane są również pieniądze inwestorów. Nowelizacja ustawy o publicznym obrocie papierami wartościowymi wprowadza istotne zmiany w tym zakresie, więc jest szansa na poprawę sytuacji.

Jacek Socha - Dziękuję za pytania. Odpowiedziałem na wszystkie pytania, na które zdążyłem. Będzie o czym porozmawiać w następnym chacie.