Topnieją aktywa w TFI

Według najnowszych danych, w końcu października, fundusze inwestycyjne zarządzały aktywami netto o wartości 34,1 mld zł. To o -2,3% (czyli o -800 mln zł) mniej niż przed miesiącem, ale jednak nadal więcej (+2,8%) niż na początku roku. Mimo spadku wartości wyrażonej w zł, dzięki kolejnemu umocnieniu się złotego względem podstawowych walut, aktywa netto polskich funduszy po raz pierwszy w historii przekroczyły barierę 10 mld USD.

Podane dane, z uwagi na trwającą procedurę rejestracyjną, nie obejmują blisko 90 mln zł pozyskanych na przełomie września i października w drodze emisji certyfikatów przez fundusz Skarbiec Nieruchomości. Zawierają one natomiast środki z trzech nowych, uruchomionych w październiku, funduszy otwartych: UniStoProcentPlus, CU Walutowy oraz CU Ochrony Kapitału Plus - łącznie 12,4 mln zł. Mimo ogólnego spadku, środki zgromadzone w funduszach należących do trzech grup wykazały w skali miesiąca dodatnią dynamikę. Najszybciej, bo aż o +11%, rosły aktywa pozostałych funduszy (grupa XXX) i był to jednocześnie jedyny przypadek dwucyfrowej dynamiki. O +1% wzrosły aktywa netto funduszy inwestujących na rodzimym rynku akcji (AKP), a o +0,2% - aktywa funduszy zagranicznych papierów dłużnych (grupa PDZ).

Łączny udział grup inwestujących powierzone środki w papiery dłużne i instrumenty rynku pieniężnego wyniósł w końcu października 48,2% wobec 49,4% przed miesiącem. Łączny udział funduszy, w których inwestycja wiąże się z ryzykiem kursowym (grupy PDZ i AKZ) wyniósł 12,5%.

Warto podkreślić, iż mimo dynamicznego rozwoju na przestrzeni ostatnich dwóch lat, aktywa netto zgromadzone w funduszach zagranicznych papierów dłużnych (grupa PDZ), będących z punktu widzenia zysków atrakcyjną alternatywą dla lokat walutowych, stanowią nadal zaledwie 10% łącznej wartości środków przechowywanych przez osoby fizyczne na depozytach walutowych w bankach. To jeden z powodów, dla których o taki właśnie fundusz została w październiku poszerzona oferta TFI Commercial Union.

Przez wiele lat miniony miesiąc był kojarzony z hasłem "Październik miesiącem oszczędzania". W tym roku, z punktu widzenia funduszy inwestycyjnych, po haśle zostało tylko wspomnienie. Na podstawie udostępnionych nam przez TFI danych szacujemy, że październikowe saldo wpłat i umorzeń było po raz kolejny z rzędu ujemne i wyniosło -711 mln zł. To najgorszy wynik od grudnia 2003, gdy mieliśmy do czynienia z wygaśnięciem części oferty antypodatkowej (-1,2 mld zł).

Aby odszukać podobną relację jeszcze wcześniej trzeba sięgnąć do danych ze stycznia 2001 roku, gdy w związku z wygaśnięciem korzyści podatkowych swoje środki wycofywały osoby prawne (-1,8 mld zł).

Październikowe dane przesądziły o ujemnym saldzie inwestycji w jednostki uczestnictwa i certyfikaty uczestnictwa liczonym od początku roku. Wynosi ono -243 mln zł. Największy udział w nadwyżce umorzeń w październiku mają fundusze rynku pieniężnego. Szacujemy, że w tej grupie saldo mogło nieznacznie przekroczyć -500 mln zł.

Po raz pierwszy od siedmiu miesięcy mieliśmy również do czynienia z pogłębieniem niekorzystnego salda w funduszach polskich papierów dłużnych, z których wycofano -360 mln zł, czyli o 30 mln więcej niż miesiąc wcześniej. Dodatnie saldo wpłat i umorzeń wystąpiło w przypadku czterech grup. Największa przewaga wartości nowych nabyć, +135 mln zł, miała miejsce w grupie pozostałych funduszy. Nieco mniejszą, choć również sporą przewagę (+96 mln zł) zanotowaliśmy w przypadku funduszy z grupy AKP (polskich akcji).

Oczywiście otwartym pozostaje pytanie, jak znaczna część październikowych umorzeń wynika z trwających w tym miesiącu ofert prywatyzacyjnych banku PKO BP S.A. oraz Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych. Z jednej strony struktura umorzeń (głównie fundusze RPP i PDP) na pozór może przeczyć tezie o związku z prywatyzacją, z drugiej zaś powszechność opinii o "murowanych zyskach" oczekujących w przypadku pierwszej z wymienionych ofert nie pozwala owego związku przekreślać w sposób kategoryczny.

Tomasz Publicewicz