UOKiK: Inwestując w fundusz inwestycyjny sprawdź koszty i ryzyka

BIZNES INTERIA na Facebooku i jesteś na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami

UOKiK prowadzi kampanię społeczną "Policz i nie przelicz się" dotyczącą ryzyka związanego z różnymi typami inwestycji. Jednym z nich są fundusze inwestycyjne, będące formą zbiorowego inwestowania pieniędzy. Inwestor wpłaca środki do funduszu, a towarzystwo nim zarządzające inwestuje je np. w akcje, obligacje, nieruchomości czy wierzytelności.

- W założeniu fundusze inwestycyjne to rozwiązanie dla osób, które nie mają wystarczającej wiedzy, doświadczenia czy czasu, aby samodzielnie grać na giełdzie czy kupować instrumenty finansowe. Pomnażanie swoich oszczędności chcą powierzyć profesjonalistom. Trzeba jednak pamiętać, że fundusze inwestycyjne mają skomplikowany charakter i w przeszłości nie raz przynosiły straty. Przed podpisaniem umowy zalecam wnikliwe zapoznanie się z warunkami i ryzykami opisanymi np. w prospekcie emisyjnym, przyjętą przez dany fundusz strategią inwestowania czy doświadczeniem doradców inwestycyjnych zarządzających nim - wskazał prezes UOKiK Tomasz Chróstny, cytowany w informacji.

Ze względu na politykę inwestycyjną rozróżnia się różne typy funduszy. Bez względu na ich rodzaj fundusze inwestycyjne wiążą się z licznymi ryzykami - przestrzega Urząd. Przy funduszach powiązanych z akcjami występuje ryzyko spowodowane wyceną wartości jednostek lub certyfikatów w związku ze zmianami wartości portfeli akcji, które wynikają z ich notowań. Mogą one przynosić ponadprzeciętne wyniki w czasie hossy, ale mogą też generować znaczne straty w czasie załamania rynku. To ostatnie może np. wynikać z upadłości przedsiębiorców, których akcje lub obligacje korporacyjne są istotnym składnikiem portfela inwestycyjnego funduszu.

Ponadto, jak wskazuje UOKiK, decydując się na inwestowanie w fundusze inwestycyjne należy liczyć się z koniecznością poniesienia określonych opłat, które mają pokryć koszty działalności TFI. Opłaty są pobierane w różnych momentach realizacji umów. Mogą być pobierane stale w trakcie realizacji umowy, jak też jednorazowo w zależności od dokonanych operacji. Koszt działalności TFI pokrywany jest stałą opłatą za zarządzanie. Natomiast opłaty dystrybucyjne oraz umorzeniowe są pobierane jako procent od każdej wpłacanej lub wypłacanej kwoty. Dodatkowo mogą być pobierane inne należności, np. z tytułu zamiany lub konwersji, które mają pokryć koszty zamiany lub konwersji pomiędzy subfunduszami. Towarzystwa przewidują również własne prowizje od sukcesu, tzw. success fee uzależnione od wzrostu wartości aktywów, które mogą być kalkulowane na różne sposoby.

"Biorąc pod uwagę różnorodność opłat manipulacyjnych, wysokość prowizji i wszelkich innych należności, a także różnorodność nazw, jakimi są one określane, przed zawarciem umowy należy uważnie zapoznać się z informacjami udostępnianymi przez dystrybutorów oraz na stronach internetowych TFI. Należy zweryfikować sposób wyliczenia wartości środków pieniężnych, które zostaną wypłacone w momencie wycofania środków z funduszu inwestycyjnego przed każdą decyzją inwestycyjną" - radzi Urząd.

Podkreśla, że inwestor powinien być szczególnie uczulony na komunikaty zarządzających funduszami inwestycyjnymi mówiącymi o wyjątkowych zyskach "w ostatnim okresie" (zazwyczaj krótkim, np. trzech miesięcy) szczególnie, jeśli sam fundusz inwestycyjny jest jeszcze małym podmiotem pod względem zarządzanych aktywów i działa na rynku od niedawna.

Decydując się na fundusz inwestycyjny należy zgromadzić informacje o ofercie i dokładnie je przeanalizować. Dostarczone przez sprzedawców materiały powinny zapewnić podstawową wiedzę o charakterze inwestycji, wiążących się z nią ryzykach, kosztach i zabezpieczeniach. Informacje te można znaleźć m.in. w prospektach emisyjnych, a także w ich statutach czy też kluczowych informacjach dla inwestorów.

Bardzo ważne jest też sprawdzenie modelu biznesowego emitenta, metod prowadzenia działalności gospodarczej oraz sposobu jego finansowania. Należy być też czujnym na dane historyczne dotyczące efektywności i zysku funduszy inwestycyjnych, bo ze względu na kryzysy gospodarcze czy pandemię, dobre wyniki z przeszłości nie muszą się powtórzyć - zaznacza UOKiK.

Trzeba również porównać oferty funduszy inwestycyjnych, m.in. wysokość pobieranych opłat, ryzyka, minimalny czas zamrożenia środków, a także instrumenty, w które fundusz inwestuje.

Inwestor powinien ponadto sprawdzić wysokość kosztów i możliwość wycofania środków oraz dowiedzieć się, jakie są ryzyka konkretnego funduszu.

"Fundusze inwestycyjne są bezpośrednio powiązane z czynnikami ryzyka takimi, jak wysokość stóp procentowych, otoczenie prawne, koniunktura na rynkach finansowych. Zaburzenia notowań spółek giełdowych, trudności finansowe banków czy funduszy inwestycyjnych, mogą bezpośrednio przełożyć się na efektywność konkretnych funduszy powiązanych z nimi bezpośrednio oraz pośrednio" - podsumowuje UOKiK.

Pełne notowanie TFI online!

Od kilkunastu miesięcy utrzymuje się bardzo dobra sprzedaż jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych.  Ożywienie gospodarcze na świecie, wysoka dynamika PKB w Polsce, ale też coraz wyższa inflacja, zachęcają inwestorów do sięgania po fundusze inwestycyjne, które - w otoczeniu sprzyjającej koniunktury - osiągają atrakcyjne stopy zwrotu.

Dzięki napływom i efektom zarządzania na koniec sierpnia 2021 roku aktywa funduszy inwestycyjnych osiągnęły wartość 312,3 mld zł. Wzrost ten dotyczył głównie funduszy detalicznych, których aktywa zwiększyły się aż o 2,5 mld zł (fundusze te pozyskały niemal 1,4 mld zł netto). Aktywa funduszy niedetalicznych spadły w tym czasie o 350 mln zł. W efekcie na koniec sierpnia cały rynek odnotował wzrost wartości zarządzanych środków łącznie o ponad 2,1 mld zł, czyli 0,7 proc.

Na koniec czerwca 2021 roku liczba klientów towarzystw funduszy inwestycyjnych wyniosła nieco ponad 4,6 mln. To o ponad milion więcej niż pół roku wcześniej.