30 dni na składanie oświadczeń

- Nowelizacja stanowi wykonanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego, który stwierdził sprzeczność z Konstytucją przepisów o składaniu oświadczeń majątkowych przez samorządowców i pozbawienie ich prawa do zaskarżania zarządzenia wojewody o wygaśnięciu mandatu - uzasadnia senator Krzysztof Kwiatkowski (PO), przewodniczący Komisji Ustawodawczej. Pozytywną opinię o projektowanych zmianach wyraża Związek Powiatów Polskich.

- Ujednolicone bardziej "normalne" terminy nie będą stanowić bariery dla działalności publicznej najbardziej aktywnych członków wspólnoty samorządowej, którzy uzyskali mandat publiczny - mówi Tadeusz Nalewajk, Prezes Zarządu Związku. Zdaniem prof. Marka Chmaja z Wyższej Szkoły Handlu i Prawa w Warszawie dla wykonania wyroków Trybunału potrzebne jest jednak także wyraźne uchylenie przepisów, które przewidują wygaśnięcie mandatu w przypadku niezłożenia oświadczenia. - Trybunał stwierdził niekonstytucyjność tej sankcji. Zatem koniecznym jest uchylenie tych przepisów w ordynacji samorządowej i ustawie o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta, a zachowanie tylko sankcji utraty diety - mówi prof. Marek Chmaj.

Zdecyduje data ślubowania

Nowelizacja likwiduje lukę prawną, jaka powstała po wyroku TK z 13 marca 2007 r. (sygn. akt K 8/07), który uznał za niekonstytucyjny przepis, iż wójt lub radny ma 30 dni od wyboru na złożenie oświadczenia o działalności gospodarczej małżonka (art. 24j ust.3 ustawy o samorządzie gminnym). Propozycja Senatu zakłada, że oświadczenia takie radny i wójt (burmistrz, prezydent) będą składać w terminie 30 dni od dnia złożenia ślubowania, tak jak własne oświadczenia.

Analogiczne zmiany wprowadza w ustawach o samorządzie powiatowym i samorządzie województwa. - Brak przepisu regulującego kwestię terminów składania takich oświadczeń i informacji skutkuje niemożliwością wywiązania się przez samorządowców z obowiązku składania tych dokumentów - mówi senator Krzysztof Kwiatkowski.

Trybunał podkreślił, że zróżnicowanie terminów złożenia oświadczenia radnego/wójta oraz ich współmałżonków narusza art. 2 Konstytucji. Termin 30 dni od dnia wyboru upływa bowiem wcześniej niż termin 30 dni od dnia ślubowania. Ponadto nie wiadomo, od jakiej daty go liczyć (dzień głosowania, ogłoszenia wyników, czy ostatecznego ustalenia wyników).

- Zmiana pozwoli na zabezpieczenie działań osób zobowiązanych do złożenia oświadczeń majątkowych, które pozwolą na skuteczną ochronę interesu publicznego, a równocześnie nie ograniczą praw publicznych obywateli - ocenia Tadeusz Nalewajk.

Co umożliwia prawo do osobistego zaskarżania przez samorządowców zarządzenia zastępczego wojewody, stwierdzającego wygaśnięcie mandatu? Dlaczego zdaniem samorządowców pierwsza sesja nowo wybranej rady powiatu powinna być zwołana nie wcześniej niż na 14 dni po ogłoszeniu wyników wyborów do rad na obszarze całego kraju?

Więcej: Gazeta Prawna 27.02.2008 (41) - str.19

Piotr Trocha