Banki ograniczają prawa posiadaczy kart płatniczych
Dziesięć największych polskich banków wprowadza do umów przepisy ograniczające ustawowe uprawnienia posiadaczy kart płatniczych. Banki coraz częściej obciążają posiadaczy kart kosztami wszystkich transakcji dokonanych kartą przez osobę nieuprawnioną - wynika z raportu Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Tymczasem ustawa o elektronicznych instrumentach płatniczych (Dz.U. z 2002 r. nr 169, poz. 1385) stanowi, że posiadacza obciążają operacje dokonane z użyciem utraconej karty płatniczej tylko do czasu zgłoszenia wydawcy jej utraty. Ponadto prawo wyznacza górną granicę tej odpowiedzialności - jest to kwota stanowiąca równowartość w złotych 150 euro.
Obowiązki posiadacza karty
W sytuacji zgubienia lub kradzieży karty płatniczej jej posiadacz powinien ten fakt zgłosić wydawcy karty. - Zgodnie z prawem przyjmuje się, że odpowiedzialność posiadacza do momentu zgłoszenia przez niego wydawcy faktu utraty karty jest ograniczona do równowartości 150 euro - tłumaczy Łukasz Kajda, prawnik z Kancelarii BBK z Katowic.
Dodaje, że od momentu powiadomienia wydawcy o utracie karty odpowiedzialność posiadacza jest wyłączona. - W praktyce niewiele jest regulaminów bankowych, gdzie treść postanowień w sposób pełny i jasny reguluje powyższe kwestie. Najczęściej mamy do czynienia z lakonicznymi stwierdzeniami odwołującymi się do ustawy - mówi Anna Halczuk-Izydorczyk, radca prawny z Kancelarii Gardocki i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni. Należy jednak pamiętać, że posiadacz karty nie może udostępniać jej osobom postronnym. Trzeba także dbać o zachowanie w tajemnicy kodu PIN do karty. - Osobą, której posiadacz może udostępnić kartę wraz z kodem identyfikacyjnym do niej, jest tylko użytkownik. Inne osoby, które weszłyby w jej posiadanie, będą osobami nieuprawnionymi - wyjaśnia Łukasz Kajda. Tak więc, nawet jeżeli karty użyje osoba bliska dla posiadacza karty i zrobi to za jego zgodą, nie będzie miało to znaczenia dla banku.
Czy udostępnienie numeru PIN i karty - w relacji mąż-żona - jest jednoznaczne z niedochowaniem należytej staranności, do której zobowiązuje ustawa i umowa z wydawcą ? Czy banki mogą w stosowanych wzorcach umieszczać postanowienia mniej korzystne dla klienta niż przewiduje ustawa ? Jakie sprzeczne z ustawą zapisy banki umieszczają w umowach z klientami ? Gdzie posiadacz może dochodzić swoich roszczeń, jeżeli w wyniku przeprowadzonej procedury reklamacyjnej bank nie znajdzie podstaw do uznania reklamacji posiadacza karty w zakresie obciążania go operacjami dokonanymi w wyniku utraty karty ? Czy często banki narzucają klientom płatne ubezpieczenie, które ma ich uchronić od odpowiedzialności za transakcje dokonane przez osoby nieuprawnione ?
Małgorzata Kryszkiewicz, współpraca Daria Stojak
Więcej: Gazeta Prawna 20.08.2008 (162) - str.15
