Ceny produktów zwierzęcych - nerwowo na rynku mięsa

Setki milionów złotych straty spowodowanej ewentualnym embargo USA na wieprzowinę z Polski, niezliczona ilość strat wynikających z suszy to tylko niektóre z możliwych konsekwencji obecnej sytuacji na rynku mięsa. Choć wydawać by się mogło, że aktualne problemy (w tym ASF), nie mają wpływu na przeciętnego Kowalskiego, wkrótce może on odczuć zmiany w swoim portfelu.

Czy rzeczywiście w sklepach będzie drożej?

Jak podkreślają eksperci, by przewidzieć ceny mięsa w sklepach, trzeba brać pod uwagę różne (niezależne od kupujących, a nawet producentów) okoliczności.

Dr inż. Mirosław Banaszak z Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy ocenia, że polscy konsumenci powinni poszukiwać przyczyn ewentualnego wzrostu cen nieco głębiej niż może wynikać to z pobieżnych obserwacji:

- Polscy konsumenci mięsa nie powinni mieć obaw co do cen produktów mięsnych, jak i ich jakości oraz bezpieczeństwa. Obecne konsekwencje wystąpienia ognisk ASF mogły, wskutek braku jasnej informacji, powstrzymać kupujących przed wyborem mięsa wieprzowego na sklepowych półkach. Alternatywą stało się m.in. mięso drobiowe.

Aktualnie otwarcie rynku zbytu na wieprzowinę z Polski przez Chiny, korzystnie wpływa jednak na stabilizację na poziomie producenckim. Z kolei w przypadku produkcji mięsa drobiowego, Polska i tak nieustanie zwiększa poziom wytwarzanych wyrobów, które zbywa do krajów Afryki czy do Azji.

Dr inż. Mirosław Banaszak dodaje również: - Rynek spożywczy z uwagi na zasobność białka - pełniącego ważną rolę w organizmie człowieka - wydaje się być mimo wszystko rynkiem stabilnym. Realnym zagrożeniem są niedobory wody podczas potencjalnej suszy. Brak wody oznacza droższe pasze, a to może rzeczywiście wpłynąć na koszty w produkcji zwierzęcej. W konsekwencji wpłynie to na ceny produktów zwierzęcych oraz ceny produktów roślinnych - potrzebnych również w diecie wegetariańskiej lub wegańskiej - podkreśla ekspert z Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy.

Z nieco innej perspektywy sytuację na rynku mięsa ocenia Grzegorz Brodziak, Dyrektor Zarządzający Goodvalley:

- Poziom cen żywności, a w szczególności wieprzowiny w najbliższym czasie będzie zależał od wielu różnych czynników. Mogą one zmieniać się niezależnie, dlatego trudno w prosty sposób określić ich wpływ na portfel przeciętnego Polaka.

Wbrew pozorom, znaczącym ciosem dla producentów i, w dłuższej perspektywie, pośrednio również dla samych konsumentów byłyby skutki ewentualnego embarga USA na wieprzowinę z Polski. Oznaczałoby ono setki milionów złotych strat dla polskich producentów, którzy musieliby znaleźć sposób na zagospodarowanie tego mięsa i zrekompensowanie strat - mówi Grzegorz Brodziak.

Dodaje on również: - Teoretycznie embargo powinno skutkować zmniejszeniem cen.

W odniesieniu do obecnej sytuacji, nie byłoby to już jednak takie oczywiste. Cena skupu coraz częściej nie ma przełożenia na cenę dla kupujących w sklepach. Dzieje się tak z uwagi np. na zakontraktowane ceny na rynkach zagranicznych (czyli np. w Chinach) i rosnące koszty przetwórstwa.

Dodatkowo mamy do czynienia z widocznym od kilku lat trendem zmniejszania produkcji trzody chlewnej w Polsce i w innych krajach europejskich, będącym skutkiem spadku opłacalności, ale także coraz większych barier legislacyjnych dla rozwoju towarowej produkcji wieprzowiny.

Dla konsumenta oznacza to możliwy ciąg dalszy wysokich cen na półkach sklepowych w najbliższym czasie, ale również w dłuższej perspektywie - podkreśla Dyrektor Zarządzający Goodvalley.

W związku ze zbliżającym się sezonem grillowym należy spodziewać się, że duża część konsumentów niezależnie od cen i tak kupi mięso (przede wszystkim wieprzowinę czy drób).

Prędzej czy później kupujący odczują jednak skutki tego, co dzieje się na rynku światowym i krajowym. Choć wzrosty cen nie muszą być jednak duże. Zrównoważona produkcja uwzględniająca racjonalną gospodarkę m.in. zasobami wodnymi jest przyszłością sektora wieprzowego i może wpłynąć na stabilizację cen.

- Przy odpowiedniej przejrzystości produkcji i stabilnej polityce wsparcia sektorowego dla odnawialnych źródeł energii (w tym biogazowni), gospodarstwa i firmy funkcjonujące w Polsce, mogą zyskać przewagę konkurencyjną. By tak się stało, potrzeba działań w wielu różnych obszarach i współpracy między sektorem publicznym a prywatnym - twierdzi Tom Axelgaard, założyciel Grupy Goodvalley.

Co na rynku?

W marcu 2019 r. ceny skupu żywca wołowego (6,53 zł/kg) wzrosły o 2,1% w skali miesiąca i o 2,9% w skali roku. Na targowiskach ceny tego żywca wyniosły 7,17 zł/kg i były wyższe o 5,6% w porównaniu z poprzednim miesiącem. W stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku zanotowano spadek cen o 0,7%.

Ceny żywca wieprzowego w skupie kształtowały się na poziomie 4,47 zł/kg i były wyższe o 7,5% w porównaniu z poprzednim miesiącem, natomiast w odniesieniu do roku ubiegłego odnotowano spadek o 3,3%. Na targowiskach za 1 kg tego żywca płacono 4,79 zł, tj. mniej o 6,4% niż przed miesiącem i o 3,0% niż przed rokiem.

W marcu 2019 r. poprawiła się zarówno relacja cen skupu żywca wieprzowego do targowiskowych cen żyta (6,0 wobec 5,6 przed miesiącem) jak i relacja cen skupu żywca wieprzowego do targowiskowych cen jęczmienia (5,0 wobec 4,7 w lutym 2019 r.).

Na targowiskach płacono za prosię na chów 179,87 zł/szt., tj. o 6,5% więcej niż przed miesiącem, natomiast o 3,0% mniej niż przed rokiem.

Ceny skupu drobiu rzeźnego kształtowały się na poziomie 3,88 zł/kg i były wyższe zarówno w stosunku do poprzedniego miesiąca (o 3,5%), jak i w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego (o 7,5%).

dane GUS