Co sprawdzą operatorzy w nowym Czystym Powietrzu? Oto najważniejsze pytania
Z początkiem kwietnia rusza nabór do nowego Czystego Powietrza. Jedną z nowości ma być krajowy system operatorów, którzy pomogą beneficjentom w dopełnieniu formalności, ale zadbają także o właściwy przebieg inwestycji. O co zapyta operator po przeprowadzeniu termomodernizacji? Tak będzie wyglądał odbiór remontu w ramach Czystego Powietrza.
Dokumentacja fotograficzna, sprawdzenie, czy cały zakres prac został wykonany a nieefektywne źródła ciepła wyłączone - to tylko część aspektów, na które zwróci uwagę operator w programie Czyste Powietrze przed zakończeniem inwestycji.
Po czterech miesiącach przerwy już 31 marca 2025 roku ruszy na nowo program Czyste Powietrze. Przerwa pozwoliła na opracowanie zmian, które mają zapobiegać nadużyciom i maksymalizować efektywność programu. Nowym elementem ma być instytucja operatora.
- (Operator przyp. red.) będzie przeprowadzał beneficjenta przez całą inwestycję. Będzie zachęcał do tej inwestycji, będzie pomagał w wybraniu wykonawcy, będzie sprawdzał, czy ta inwestycja idzie dobrze - tłumaczył wiceminister klimatu Krzysztof Bolesta w czasie prezentacji nowego Czystego Powietrza.
Będzie to zatem osoba, która przypilnuje nie tylko poprawności dokumentów, ale także sprawdzi, czy warunki umowy i zakres prac w ramach programu Czyste Powietrze mieści się w ustawowych założeniach.
Operatorzy powoływani będą przez władze samorządowe, choć w przyszłości funkcję te będą mogły organizować także podmioty pozarządowe. Na stronach NFOŚiGW dostępny jest już pakiet dokumentów dla operatorów wraz z protokołem z wizyty końcowej. Ten zawiera osiem pytań, które wymienia serwis termomodernizacja.pl.
Pierwsze pytanie ma dotyczyć tego, czy zrealizowany został cały zakres prac przewidzianych w audycie energetycznym. W drugiej kolejności operator zapyta, czy sporządzono świadectwo charakterystyki energetycznej, a po trzecie także o spełnienie warunków wartości wskaźnika zapotrzebowania na energię użytkową do ogrzewania budynku.
Czwarte pytanie dotyczy warunków wobec miejsca realizacji inwestycji. Przede wszystkim w budynku, którego dotyczy termomodernizacja bez wymiany źródła ciepła, nie może znajdować się inne źródło ciepła o niskiej klasie. Jak czytamy w serwisie, jeżeli wymiana starego pieca jest przedmiotem dofinansowania w ramach Czystego Powietrza "w budynku/lokalu nie mogą znajdować się źródła ciepła inne niż wskazane jako ów koszt".
Operator w czasie odbioru zapyta także o kominki używane w celach rekreacyjnych. Na potrzeby Czystego Powietrza muszą one spełniać wymagania ekoprojektu. Protokół wymaga także sprawdzenia, czy inne źródła ciepła lub ciepłej wody dostępne w kontrolowanym budynku spełniają wymagania lokalnych przepisów, np. ustaw antysmogowych.
Konieczne jest także wykazanie, że zlikwidowano wszystkie nieefektywne źródła ciepła na paliwa stałe. Kolejne pytanie dotyczyć będzie wyłączenia z użytku pieców kaflowych i kominków, które nie spełniają wymagań.
Siódma kwestia to także dokumentacja fotograficzną, którą wykona operator. W przypadku montażu nowego źródła ciepła wykonane powinno zostać zdjęcie całego sprzętu i jego numeru seryjnego oraz dokumentów potwierdzających montaż. "Operator ma obowiązek gromadzić dokumentację fotograficzną w formie elektronicznej i w razie konieczności udostępnić ją odpowiedniemu wojewódzkiemu funduszowi ochrony środowiska i gospodarki wodnej", wyjaśnia serwis termomodernizacja.pl.
W ostatnim punkcie operator sprawdzi, czy zakres faktycznie wykonanych prac zgadza się z wykazem, na który wskazują faktury i inne dokumenty księgowe. Tak przygotowany protokół musi podpisać operator i sam beneficjent programu Czyste Powietrze.
