KPO nie omawia sposobu wykorzystania środków, które mogą zostać zaciągnięte w postaci kredytów ramach Funduszu Odbudowy. Poniżej przedstawiamy najważniejsze wnioski płynące z KPO, które są istotne z punktu widzenia perspektyw wzrostu gospodarczego w Polsce.
Głównym celem KPO jest "odbudowa potencjału rozwojowego gospodarki utraconego w wyniku pandemii oraz wsparcie budowy trwałej konkurencyjności gospodarki i wzrost poziomu życia społeczeństwa w dłuższym horyzoncie czasowym".
Cel ten będzie realizowany z wykorzystaniem pięciu komponentów:
- Odporność i konkurencyjność gospodarki (4,1 mld EUR, 17,3 proc. całości dotacji), którego celem jest zapewnienie odporności gospodarki na kryzysy oraz tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy
- Zielona energia i zmniejszenie energochłonności (6,3 mld EUR, 26,6 proc.) - ograniczenie negatywnego oddziaływania gospodarki na środowisko, przy jednoczesnym zapewnieniu konkurencyjności i bezpieczeństwa energetycznego oraz ekologicznego kraju
- Transformacja cyfrowa (3,0 mld EUR, 12,7 proc.) - wzmocnienie przemian cyfrowych w sektorze publicznym, społeczeństwie i gospodarce
- Efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia (4,3 mld EUR, 17,9 proc.) Sprawne funkcjonowanie systemu ochrony zdrowia oraz poprawa efektywności, dostępności oraz jakości świadczeń zdrowotnych. Zielona, inteligentna mobilność (6,1 mld EUR, 25,5 proc.) - Rozwój zrównoważonego, bezpiecznego i odpornego systemu transportowego, zapewniającego odpowiednią obsługę potrzeb gospodarki i społeczeństwa.
Struktura wydatkowania środków w ramach KPO jest zgodna z wytycznymi Komisji Europejskiej (KE), m.in. dotyczącymi udziału wydatków na cyfryzację (20,9 proc. wobec wymaganych 20 proc.) i udziału wydatków na zieloną transformację (37,7 proc. wobec 37 proc.).
Każdy z pięciu wspomnianych wyżej komponentów podzielony jest na reformy i inwestycje o większym poziomie szczegółowości (załączyliśmy takie szczegółowe ujęcie w osobnym pliku "KPO Tabela").
W rezultacie, wykorzystanie dotacji w ramach KPO przedstawione jest w podziale na 45 przedsięwzięć inwestycyjnych, polegających np. na odnowie taboru kolejowego i zwiększeniu komfortu podróży koleją, zapewnieniu odpowiedniej infrastruktury telekomunikacyjnej na terenie kraju lub zwiększeniu konkurencyjności przedsiębiorstw poprzez wykorzystanie "zielonych" rozwiązań w działalności gospodarczej.
Dodatkowo podane są tzw. kamienie milowe, pozwalające na konkretne rozliczenie efektów danego projektu, np. "zakup 1200 sztuk taboru zero- i nisko- emisyjnego", "wzrost odsetka z dostępem do służbowego komputera przenośnego z 20 proc. do 90 proc., "dodatkowe 1080000 gospodarstw domowych objętych szerokopasmowym dostępem do Internetu".
O skali wpływu KPO na polską gospodarkę w poszczególnych latach będzie decydowało tempo wykorzystania dotacji unijnych. O ile znane są dokładne kwoty dotacji przeznaczonych na każdą z wspomnianych wyżej 45 inwestycji oraz podany jest początek i koniec trwania projektu, to informacje te nie pozwalają jednak na ustalenie precyzyjnego profilu absorbcji środków po latach.
Dominująca większość projektów w KPO (w kwocie 18 mld EUR, 78 proc. dotacji) będzie bowiem trwać od 2021 r. do 2026 r., a w przypadku 94 proc. dotacji jako data zakończenia przedsięwzięcia podany jest 2026 r. Większość projektów charakteryzuje się zatem bardzo długim okresem wydatkowania pieniędzy. Ponadto, na podstawie opisu inwestycji, w większości przypadków nie można wywnioskować w jakim tempie środki będą wydatkowane, bowiem kamienie milowe często dotyczą celu dopiero na 2026 r.
Bez znajomości dokładnej specyfiki danego przedsięwzięcia nie jest możliwe określenie harmonogramu wydatków. Jedynie w przypadku niewielkiej liczby projektów, stanowiących około 10 proc. całości dotacji, można wyznaczyć szacunkowy harmonogram wydatkowania środków. W ich przypadku niewielka część środków zostaje wykorzystana w 2021 r. Wysokość rocznych wydatków wyraźnie zwiększa się w 2022 r., w 2023 r. osiąga maksimum, a w kolejnych latach wydatkowana kwota obniża się.
Należy jednak pamiętać, że nie muszą one być reprezentatywne dla profilu wykorzystania wszystkich dotacji w ramach KPO. Biorąc jednak pod uwagę, że zgodnie z obowiązującym harmonogramem Polska powinna przedłożyć KPO do KE do końca kwietnia 2021 r., a następnie KE ma 2 miesiące na ocenę, to założenie o niskim wykorzystaniu środków unijnych w br. jest naszym zdaniem zasadne.
Biorąc pod uwagę ogólnikowe informacje zawarte w KPO zaktualizowaliśmy zakładany przez nas wcześniej profil absorbcji środków w ramach funduszu odbudowy. Obecnie zakładamy, że absorbcja środków w 2021 r. i 2022 r. będzie niższa niż pierwotnie zakładaliśmy, a w 2024-2026 - wyższa.
Realizacja inwestycji ze środków Funduszu Odbudowy będzie czynnikiem oddziałującym w kierunku szybszego wzrostu gospodarczego w najbliższych latach. Należy jednak pamiętać o wysokiej importochłonności niektórych projektów, która będzie ograniczała pozytywny wpływ realizacji KPO na wzrost PKB.
Dobrym przykładem w tym zakresie jest zakup szczepionek przeciwko COVID-19 za 1,4 mld EUR, które w 100% pochodzą z importu. W obecnej chwili nie jest możliwa precyzyjna ocena importochłonności KPO.
Przy założonym przez nas profilu wykorzystania tych środków (por. wykres), fundusze unijne będą w największym stopniu dynamizowały wzrost gospodarczy w 2022 r.
Stanowi to wsparcie dla naszego scenariusza, w którym tempo wzrostu PKB zwiększy się z 3,6 proc. r/r w 2021 r. do 4,9 proc. w 2022 r.
BIZNES INTERIA na Facebooku i jesteś na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami
źródło raport: Credit Agricole , oprac. MZB
Nie czekaj do ostatniej chwili, pobierz za darmo program PIT 2020 lub rozlicz się online już teraz!
