Czy nowa ustawa rozrusza budownictwo?
Sejm przyjął ustawę o gwarancji płatności budowlanych, mającą zapobiec zatorom płatniczym w budownictwie. Zdecydowano też, że gwarancją płatności budowlanych może być gwarancja bankowa, poręczenie banku udzielone wykonawcy robót lub gwarancja ubezpieczeniowa.
Sejm zdecydował, że wykonawca robót budowlanych będzie mógł w każdej chwili żądać od zamawiającego gwarancji zapłaty do wysokości ewentualnego roszczenia z tytułu wynagrodzenia, wynikającego z umowy oraz ze zleceń dodatkowych. Decyzje te mogą mieć daleko idące, pozytywne skutki dla gospodarki. Jest szansa, że znikną oszustwa, ukrócona zostanie działalność pseudo-deweloperów, którzy nie mając własnego kapitału liczą na sfinansowanie za pomocą przedpłat pobieranych od klientów. W ostatnich latach w Polsce było wiele przypadków, w których nie udało się dokończyć budowy z różnych przyczyn - firmy bankrutowały a oszukanych klientów przybywało.
Problemy mogą pojawić się ze strony instytucji finansowych, które mają udzielać tych gwarancji. Jeżeli okaże się, że aby inwestorzy mogli otrzymać gwarancję bankową będą musieli zablokować swoje środki, Sejm uchwalił "martwe prawo". Natomiast udzielenie gwarancji ubezpieczeniowych może okazać bardzo dobrym instrumentem, ponieważ towarzystwa ubezpieczeniowe otrzymują składki od dewelopera, a wykonawca otrzyma zapłatę od towarzystwa, kiedy deweloper nie wywiązuje się ze zlecenia.
Wiadomo, że w Polsce większość deweloperów nie posiada znacznych środków własnych, aby dokonać ich blokady w banku, ale posiada wystarczające nakłady, aby płacić składki w skali miesiąca czy kwartału. Może to wpłynąć na ożywienie rynku budowlanego i ubezpieczeniowego, które w tej chwili przeżywają kłopoty. W związku z tym, bardzo ważna stanie się zdolność instytucji do oceny ryzyka związanego z tymi projektami. Dotychczasowe doświadczenie pokazuje, że polskie instytucje finansowe wykazują nadmierną ostrożność. Niejednokrotnie dochodziło do upadku dobrze prosperującej firmy lub do niezrealizowania pewnych projektów, ponieważ oceniono, że "ryzyko danej inwestycji jest zbyt duże". Instrumenty przygotowane przez Sejm mogą zostać rozszerzone na transakcje w handlu zagranicznym. Jest to konieczne w sytuacji, kiedy wzrost gospodarczy napędzany jest eksportem.
Sejm dokonał kroku w odpowiednim kierunku, jednak należałoby dalej pójść tym tropem, aby nowe rozwiązania objęły też inne sektory gospodarki.
Richard Mbewe
Warszawska Grupa Inwestycyjna S.A.
