Dobre perspektywy dla branży meblarskiej

Pomimo swojego małego udziału w całkowitej produkcji sektora przetwórczego (3,4 proc. w 2015 r.) branża meblarska jest jedną z najbardziej dynamicznie rozwijających się działów polskiego przemysłu. Poniżej przedstawiamy jej charakterystykę oraz perspektywy eksportu mebli w latach 2016-2017. W 2015 r. udział przychodów z eksportu w całości przychodów ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów w firmach zajmujących się produkcją mebli wyniósł w 65,0 proc..

Tylko dwie branże przetwórstwa charakteryzowały się wyższym odsetkiem sprzedaży skierowanej za granicę - branża motoryzacyjna (76,4 proc.) oraz produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (70,4 proc.).

W latach 2013-2015 dynamika polskiego eksportu mebli kształtowała się na wyższym poziomie niż dynamika polskiego eksportu ogółem, co znalazło odzwierciedlenie w zwiększeniu udziału eksportu mebli w całkowitym polskim eksporcie w tym okresie.

Polska znajduje się na piątym miejscu pod względem udziału wartości eksportu mebli w PKB (2,3 proc.) wśród krajów UE. Co więcej, Polska jest czwartym największym (po Chinach, Niemczech i Włoszech) eksporterem mebli na świecie z 4,9 proc. udziałem w światowym eksporcie mebli. Udział eksportu mebli w PKB w Polsce jest relatywnie wysoki w porównaniu ze stopniem otwartości gospodarki, co świadczy o przewagach konkurencyjnych polskiego eksportu mebli wśród krajów UE.

Jedną z najważniejszych przewag konkurencyjnych polskiego sektora meblarskiego są niskie koszty pracy. Mimo że miesięczne koszty pracy w produkcji mebli w przeliczeniu na osobę (wyrażone w euro) wzrosły w Polsce w latach 2004-2012 o 75 proc., podczas gdy w UE zwiększyły się one o 11 proc., w 2012 r. kształtowały się one na poziomie niemal trzykrotnie niższym od średniej unijnej.

Po wejściu Polski do UE obserwowano stopniowy spadek jednostkowych kosztów pracy (wyrażonych w złotych) w polskim sektorze meblarskim do 2008 r., a od 2009 r. ich stabilizację. Oznacza to, że od 2009 r. realne płace rosły w podobnym tempie jak wydajność pracy.

Jednocześnie wydajność pracy w polskiej branży meblarskiej zwiększyła się o 3,6 proc. w latach 2004-2015 podczas gdy przeciętnie w Unii Europejskiej spadła ona o 0,4 proc..

Główną przyczyną rosnącej wydajności jest postępująca konsolidacja w polskiej branży meblarskiej. Czynnikiem hamującym wzrost wydajności pozostaje natomiast niski poziom innowacyjności. Odsetek przedsiębiorstw produkujących meble, które wprowadzają innowacje obniżył się do 14,0 proc. w latach 2012-2014 wobec 18,4 proc. w latach 2009-2011.

Ze względu na obserwowany w ostatnich latach spadek odsetka przedsiębiorstw wprowadzających innowacje, polska branża meblarska pozostaje wciąż mało innowacyjna na tle innych branż przetwórstwa przemysłowego.

Niskie koszty pracy w branży meblarskiej sprzyjają zdobywaniu nowych rynków zbytu. W 2004 r. Polska eksportowała meble do 133 krajów, podczas gdy w 2015 r. liczba ta wzrosła do 161 (82 proc. wszystkich krajów świata).

Największy udział w polskim eksporcie mebli stanowią akcesoria meblowe (półprodukty, części; 27,5 proc.), meble tapicerowane (25,1 proc.), pozostałe wyroby meblarskie (10,2 proc.; m.in. artykuły pościelowe i podobne artykuły wyposażeniowe) oraz pozostałe wyroby drewniane (meble do

wykorzystania poza salonem, kuchnią, sypialnią i biurem; 9,2 proc.). Obecnie kraje strefy euro odpowiadają za odbiór ok. 62 proc. eksportu polskich mebli, z kolei kraje UE za 84 proc..

Największymi importerami polskich mebli są Niemcy (37 proc. polskiego eksportu mebli), Wielka Brytania (8 proc.) oraz Francja (6 proc.).

Biorąc po uwagę, że strefa euro jest największym odbiorcą polskich mebli, przygotowaliśmy prognozę kształtowania się realnego eksportu mebli do obszaru wspólnej waluty w latach 2016-2017. Nasza prognoza została przygotowana z użyciem modelu ekonometrycznego, w którym dynamika eksportu mebli została objaśniona tempem wzrostu konsumpcji i inwestycji gospodarstw domowych w strefie euro (czynniki popytowe) oraz dynamiką realnego kursu złotego względem euro (zmienna reprezentująca konkurencyjność cenową). Nasz model bardzo dobrze objaśnia historyczną zmienność realnego eksportu mebli do strefy euro (współczynnik determinacji R2=82 proc.).

Prognozujemy, że realna dynamika polskiego eksportu mebli do strefy euro zwiększy się do 10,2 proc. średniorocznie w 2016 r. wobec 8,4 proc. w 2015 r. Czynnikiem oddziałującym w kierunku zwiększenia realnej dynamiki polskiego eksportu mebli do strefy euro w 2016 r. będzie wzrost inwestycji gospodarstw domowych w strefie euro (1,3 proc. średniorocznie w 2016 r. wobec wzrostu o 0,3 proc. w 2015 r.) oraz osłabienie realnego kursu złotego względem euro zwiększające konkurencyjność cenową polskiego eksportu (por. tabela kwartalna).

Oczekiwana przez nas stabilizacja dynamiki konsumpcji w strefie euro w 2016 r. w porównaniu do 2015 r. (1,7 proc. r/r) będzie miała neutralny wpływ na tempo wzrostu eksportu mebli. W 2017 r. realna dynamika polskiego eksportu mebli do strefy euro obniży się naszym zdaniem do średniorocznie 9,5 proc. r/r, co będzie wynikać ze spowolnienia tempa wzrostu konsumpcji (do 1,5 proc. r/r) i inwestycji gospodarstw domowych (do 0,7 proc.) w strefie euro. Wzrost polskiego eksportu będzie ograniczany również przez oczekiwane przez nas umocnienie złotego względem euro.

Ponadto głównym czynnikiem w dół dla naszej prognozy dynamiki eksportu mebli w latach 2016-2017 jest dalszy rozwój wydarzeń związany z Brexit.

Polscy producenci mebli coraz intensywniej rozwijają się na rynkach afrykańskich, azjatyckich i na Bliskim Wschodzie. Celem takiego działania jest zarówno dywersyfikacja kierunków sprzedaży, jak i znalezienie alternatywy po załamaniu się eksportu do Rosji i na Ukrainę.

Wśród najszybciej rozwijających się polskich rynków eksportowych spoza Europy w ciągu kilku ostatnich lat na szczególną uwagę zasługują również Stany Zjednoczone, Chiny oraz Kanada. Niemniej jednak, w świetle powyższej analizy uważamy, że w najbliższych latach strefa euro pozostanie głównym odbiorcą polskich mebli, a importerzy spoza Unii Europejskiej nadal będą mieli marginalne znaczenie dla dynamiki eksportu branży meblarskiej.

Źródło:Eurostat, Credit Agricole