Fiskus chce zabić polskie strefy

Ministerstwo Finansów dąży do zablokowania obejmowania obszarem SSE gruntów przedsiębiorców prywatnych. W czasie kryzysu resort nie chce bowiem pozwolić na dodatkowe uszczuplenie wpływów podatkowych (inwestorzy w SSE mają zagwarantowane ulgi)

Władze czternastu specjalnych stref mają omawiać problem z właścicielem, Ministerstwem Gospodarki.

Specjalne Strefy Ekonomiczne są tworzone w drodze rozporządzenia Rady Ministrów na wniosek ministra gospodarki. Wniosek ten powinien ponadto zawierać opinię zarządu województwa i zgodę organu uchwałodawczego gminy, na terenie której strefa ma zostać utworzona. W rozporządzeniu oprócz nazwy strefy, ustawodawca wskazuje spółkę zarządzającą, wytycza granice strefy oraz wyznacza okres, na jaki jest ona powoływana.

Strefą ekonomiczną zarządza spółka akcyjna lub spółka z o.o. z większościowym udziałem Skarbu Państwa lub samorządu województwa. Ze względu na funkcjonowanie w oparciu o spółkę prawa handlowego, konieczne jest powołanie także pięcioosobowej rady nadzorczej spółki zarządzającej, w skład której wchodzą zarówno przedstawiciele sektora rządowego, jak i samorządu. Ustawodawca wyznacza zarządzającemu strefą zadania jakim jest prowadzenie do rozwoju obszaru poprzez:

- umożliwianie przedsiębiorcom prowadzącym działalność na terenie strefy używania i korzystania ze składników mienia położonych na tym obszarze,

- gospodarowanie urządzeniami infrastruktury gospodarczej i technicznej oraz innymi składnikami mienia w sposób ułatwiający prowadzenie działalności gospodarczej na terenie strefy,

- świadczenie usług przedsiębiorcom prowadzącym działalność na obszarze strefy oraz tworzenie warunków do ich świadczenia przez osoby trzecie,"prowadzenie działań promujących podejmowanie działalności gospodarczej w strefie.

W odróżnieniu od Parków Przemysłowych i Technologicznych, Specjalne Strefy Ekonomiczne obejmują stosunkowo duży obszar działania - od 100 do ponad 1000ha. Grunty te często stanowią własność spółki zarządzającej, Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub związku komunalnego. Bywa również, że tereny te są przekazywane zarządzającemu w użytkowanie wieczyste.

W określonych przypadkach obszar ten może także stanowić własność lub użytkowanie wieczyste innych podmiotów.

Wyróżnia się trzy rodzaje struktur przestrzennych stref. Pierwsza z nich to skupienie pod sztandarem strefy jednego zwartego obszaru należącego terytorialnie do jednego miasta lub gminy. Ponadto Specjalne Strefy Ekonomiczne mogą mieć także strukturę rozproszoną i leżeć na terenie jednej lub kilku jednostek terytorialnych.

By strefa mogła rozpocząć swoją działalność, konieczne jest jej wyposażenie w odpowiednią infrastrukturę, media i usługi skierowane do przemysłu, jednak samo wyposażenie w nieruchomości nie leży już w gestii strefy. Rozwój Specjalnej Strefy Ekonomicznej i tworzone sieci transportowe, wodno-kanalizacyjne i telekomunikacyjne muszą jednak być zgodne z wytycznymi planu zagospodarowania przestrzennego zawartymi w ustawie powołującej strefę.

Liczne ułatwienia nie mogą jednak prowadzić do chaosu w strefie i w jej funkcjonowaniu. Wznoszone budynki muszą być zatem zgodne z planem zagospodarowania przestrzennego przewidzianego dla danego obszaru. Jego tworzenie z kolei powinno przebiegać szczególnie ostrożnie, bowiem mimo ograniczonego czasowo istnienia strefy, powstałe nieruchomości będą częścią krajobrazu przez wiele lat.

W miarę możliwości, nie należy również dopuszczać do sytuacji, gdy po wygaśnięciu ulg podatkowych, przedsiębiorstwa zaczną masowo opuszczać zajmowany do tej pory teren. Spójna i zrównoważona architektura przestrzeni strefy, z dobrą komunikacją, czystą okolicą i schludnymi nieruchomościami, może mieć zatem niebagatelny wpływ na decyzję inwestora o pozostaniu na danym obszarze.

Pozyskiwanie inwestorów może przebiegać dwojako. Jednym ze sposobów jest organizacja konkursu, w którym spółka zarządzająca strefą wybierze przedsiębiorstwa najlepiej spełniające jej oczekiwania co do wielkości kapitału, rodzaju inwestycji, czasu jej trwania, liczby zatrudnionych, czy ochrony środowiska oraz innych parametrów wpływających na rozwój najbliższego otoczenia i całego regionu.

Metoda ta jest szczególnie skuteczna w przypadku stref cieszących się renomą lub innymi warunkami stawiającymi je znacznie przed strefami konkurencyjnymi.

Alternatywą jest pozyskanie inwestora w drodze negocjacji odbywających się na podstawie publicznego zaproszenia. Wówczas obie strony dochodzą do konsensusu wspólnej wizji działania danego przedsiębiorstwa w strefie. W tym przypadku kluczowe jest wyłączenie działania ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji oraz o gospodarce komunalnej.

Mimo, że strefa leży na terenach należących do sfery publicznej oraz jest zarządzana przez spółkę z większościowym udziałem sektora publicznego, nie istnieje jednak nakaz przeprowadzania całego postępowania zamówienia publicznego.

Dzięki ograniczeniu biurokracji, przedsiębiorstwo zyskuje ułatwiony dostęp do zasobów znajdujących się we władaniu strefy.

Specjalne Strefy Ekonomiczne ustanawia się na mocy rozporządzenia Rady Ministrów, wobec czego na poziomie ministerialnym zachodzą wszelkie zmiany w planach dotyczących rozwoju strefy i ich realizacji.

Udział przedstawicieli samorządu terytorialnego w radzie nadzorczej spółki zarządzającej strefą pozwala na zachowanie spójności pomiędzy działaniami zarządu strefy a potrzebami zgłaszanymi przez region, w którym strefa funkcjonuje.

Autor: Eliza Smyrgała, redaktor portalu IPO.pl