Fiskus sprawdza tych za granicą

Polacy pracujący za granicą, a uchylający się od obowiązków podatkowych w kraju, powinni wiedzieć, że mogą zostać sprawdzeni przez fiskusa. Kontrolę taką może przeprowadzić nie tylko urząd skarbowy, ale także urząd kontroli skarbowej, z czego mało kto zdaje sobie sprawę.

Dlatego Gazeta Prawna wspólnie z Urzędem Kontroli Skarbowej w Opolu wyjaśnia, jakie są zasady przeprowadzania kontroli skarbowej, kto może zostać jej poddany i jakie mogą być jej konsekwencje.

Dochody nieujawnione

Działania podatników osiągających dochody za granicą, mające na celu ograniczenie ciężarów podatkowych, powodują straty w dochodzie budżetu państwa. Takie wnioski można wysnuć na podstawie wyjaśnień przekazanych nam przez Urząd Kontroli Skarbowej w Opolu.

- Osiągnięcie określonych korzyści podatkowych z tytułu niepłacenia podatków możliwe będzie do momentu przeprowadzenia przez urzędników aparatu skarbowego czynności kontrolnych. Ujawnienie niewykazanych w zeznaniu podatkowym dochodów uzyskanych z pracy za granicą może nastąpić w przypadku kontroli obejmującej rzetelność zadeklarowanego dochodu oraz prawidłowość obliczenia i wpłacania podatków stanowiących dochód budżetu państwa.

- Jednak ujawnienie dochodów uzyskanych za granicą może mieć miejsce również w przypadku kontroli dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów - stwierdził Robert Wojewódka, dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Opolu.

Wówczas w kręgu zainteresowań organów podatkowych mogą znaleźć się podatnicy, których wydatki znacząco przewyższają dochody wykazane w deklaracjach podatkowych. To zaś spowodowane jest niewykazaniem do opodatkowania dochodu uzyskanego za granicą.

Ujawnienie dochodów osiąganych za granicą może nastąpić w wyniku kontroli dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów oraz kontroli rzetelności zadeklarowanego dochodu, a także kontroli prawidłowości obliczania i wpłacania podatków

W Urzędzie Kontroli Skarbowej w Opolu w 2006 roku zostało zakończonych 391 kontroli w zakresie rzetelności deklarowanego dochodu oraz prawidłowości obliczenia i wpłacania podatków stanowiących dochód budżetu państwa, w tym zostało zakończonych 40 kontroli w zakresie nieujawnionych źródeł przychodu - wynika z danych urzędu. Oznacza to, że co dziesiąte postępowanie dotyczyło tej właśnie kwestii.

Typowanie do kontroli

Najważniejszą kwestią dla osób pracujących za granicą jest to, na jakiej podstawie mogą zostać wytypowani do kontroli. O wyjaśnienie tej kwestii poprosiliśmy opolski Urząd Kontroli Skarbowej. Z uzyskanych informacji wynika, że w strukturze organizacyjnej urzędu wyodrębniony jest oddział Analiz i Planowania, którego zadaniem jest m.in. identyfikacja podmiotów do kontroli i opracowanie kryteriów typowania podmiotów do niej, ze szczególnym uwzględnieniem potencjalnych uszczupleń podatkowych.

Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Opolu podkreślił, że wszczęcie kontroli może nastąpić także w oparciu o informacje sygnalne przesłane przez urzędy skarbowe, a także informacje przekazywane przez osoby anonimowe, po wcześniejszej ich weryfikacji.

Konsekwencje dla nieuczciwych

Podatnik ma obowiązek wykazania w roku podatkowym uzyskanych na terytorium Polski i innego kraju dochodów, dla których stosuje się metodę wyłączenia z progresją, celem ustalenia stopy procentowej.

Przy zastosowaniu metody odliczenia proporcjonalnego obowiązek wykazania w zeznaniu rocznym dochodu uzyskanego za granicą istnieje zawsze, bez względu na to, czy oprócz dochodów z zagranicy podatnik uzyskał w Polsce inne dochody opodatkowane według skali podatkowej.

Zatem, jeżeli kontrolowany podatnik nie wywiązał się z tych obowiązków podatkowych, swoim postępowaniem naruszył art. 27 ust. 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.), przez co zobowiązanie wykazane przez podatnika w zeznaniu podatkowym za kontrolowany rok podatkowy jest zaniżone.

W takiej sytuacji organ kontroli skarbowej ma obowiązek wykazać je w prawidłowej wysokości, a więc uwzględniając dochód uzyskany ze stosunku pracy wykonywanej poza granicami kraju.

- Jeżeli zatem w trakcie czynności analitycznych lub kontroli pracownicy urzędu kontroli skarbowej ujawnią, że podatnik osiągał w danym roku podatkowym dochody z pracy wykonywanej za granicą i - wbrew obowiązkowi - nie opodatkował ich, organ kontroli skarbowej ma obowiązek określić w decyzji zobowiązanie podatkowe kontrolowanemu podatnikowi w prawidłowej wysokości.

Dodatkowo organ podatkowy nalicza odsetki za zwłokę do dnia zapłaty zaległości. Ponadto, osobie takiej grożą sankcje wynikające z kodeksu karnego skarbowego - wyjaśnia dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Opolu.

Przyglądając się pracy urzędów kontroli skarbowej w zakresie sprawdzania podatników pracujących za granicą trzeba przyznać, że każdy kto liczy na uniknięcie kontroli może się niestety przeliczyć.

Nie ma jednego klucza, którym kierują się urzędnicy typując osoby do kontroli. Informacje o uzyskiwaniu zagranicznych dochodów mogą dotrzeć do urzędu kontroli skarbowej zarówno od urzędu skarbowego, administracji podatkowych państw, w których wykonywana jest praca, jak i od "życzliwych" sąsiadów. Lepiej więc, mając taki obowiązek, rozliczyć się w Polsce niż narażać się na kosztowne konsekwencje.

Ewa Matyszewska