Gmina podatnikiem VAT
W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, iż jednostki samorządu terytorialnego, przeważnie gminy, zawierają różnego rodzaju umowy cywilnoprawne z przedsiębiorcami. W tej sytuacji powstaje pytanie czy i kiedy gmina jest podatnikiem podatku VAT?
Do ustalenia definicji podatnika należy odwołać się do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Powyższa działalność obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art.15 ust.2).
Z kolei w myśl przepisu art.15 ust.6 ustawy o VAT za podatnika VAT nie uznaje się organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji, których zostały one powołane z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Jednakże na mocy § 8 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się z podatku VAT czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Zaznaczyć należy, że jednostkami samorządu terytorialnego są: gmina, powiat oraz województwo. Gmina w świetle ustawy o samorządzie gminnym posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność (art. 2 ustawy). Organy podatkowe powszechnie przyjmują, że jednostki samorządu terytorialnego wykonując zadania wykraczające poza zakres zadań publicznych, mają status podatników VAT (m.in. interpretacja podatkowa Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Opolu z dnia 8 maja 2006 r. sygn. EP/406-1/AP/06 oraz interpretacja podatkowa Naczelnika Urzędu Skarbowego w Nysie z dnia 17 marca 2006 r. sygn. PP/443-70/HM/05).
Zatem w przypadku, gdy gmina wykonuje działalność opodatkowaną VAT, zobligowana jest jako osoba prawna do uzyskania NIP oraz zarejestrowania jako podatnik VAT, a następnie wystawiania faktur dokumentujących dokonanie odpłatnej dostawy towarów lub świadczenia usług.
Radosław Żuk - Europejskie Centrum Doradztwa i Dokumentacji Podatkowej
