Wbrew początkowym przewidywaniom, Andrzej Duda, kandydat opozycyjnej partii Prawo i Sprawiedliwość, wygrał wybory prezydenckie w Polsce, zdobywając głosy 51,55% wyborców. Zwycięstwo to pogłębi niepewność rynków co do polityki fiskalnej naszego kraju, nominacji na kluczowe stanowiska w NBP, a także przyszłości polskiego sektora bankowego - czytamy w specjalnym powyborczym raporcie przygotowanym przez Magdalenę Polan, ekonomistkę Goldman Sachs.
Wynika to z prostego faktu, że większość obietnic złożonych w czasie kampanii przez prezydenta-elekta nie pokrywa się z linią polityczną żegnającego się z urzędem Bronisława Komorowskiego i rządzącej Platformy Obywatelskiej. Ewentualna realizacja tych obietnic oznaczałaby więc zerwanie z dotychczasowym kursem.
Najważniejsze obietnice Dudy dotyczące kwestii gospodarczych to: zwiększenie kwoty wolnej od podatku z 3091 PLN do co najmniej 8000 PLN; wprowadzenie miesięcznego zasiłku na każde dziecko w wysokości 500 PLN w rodzinach najuboższych (a na drugie i każde kolejne - w lepiej zarabiających rodzinach) oraz darmowych przedszkoli; odwrócenie reformy emerytalnej z 2013 r. poprzez obniżenie wieku emerytalnego z 67 lat dla kobiet i mężczyzn do 65 lat dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet; przewalutowanie kredytów zaciągniętych w walutach obcych po kursie obowiązującym w dniu zaciągnięcia kredytu (przy jednoczesnym obciążeniu banków kosztami tego przewalutowania); wprowadzenie podatku bankowego, jak również opodatkowanie wielkich sieci handlowych działających na terytorium RP; wreszcie repolonizacja sektora bankowego w Polsce (obecnie udział zagranicznych instytucji finansowych w aktywach sektora wynosi ok. 70%).
Autorka raportu podaje (opierając się na wyliczeniach polskiej edycji "Newsweeka", wyd. z 25 maja br.), że realizacja tych obietnic na przestrzeni 5 lat urzędowania prezydenta Dudy pociągnęłaby za sobą wydatki rzędu nawet 300 mld PLN, co w przybliżeniu odpowiada rocznemu budżetowi Polski, i mogłaby skutecznie zahamować tendencje wzrostowe w polskiej gospodarce (zwłaszcza ponowne obniżenie wieku emerytalnego, w obliczu kurczenia się populacji osób w wieku produkcyjnym, może mieć bardzo złe skutki).
Plany dotyczące obciążeń sektora bankowego negatywnie wpłyną na wycenę akcji notowanych na GPW instytucji finansowych. Pod presją znajdzie się też złoty (i to mimo wspierających go czynników fundamentalnych), jak również średnio- i długoterminowe stopy procentowe, które prawdopodobnie wzrosną.
Jednocześnie autorka raportu przypomina, że w świetle konstytucji RP uprawnienia prezydenta są ograniczone, a wiele obietnic złożonych przez Andrzeja Dudę dotyczy kwestii spoza zakresu prezydenckich kompetencji.
Co prawda nowy prezydent mianuje w pierwszym kwartale 2016 r. dwóch nowych członków Rady Polityki Pieniężnej (w miejsce Adama Glapińskiego i Andrzeja Kaźmierczaka), wskaże też kandydata na prezesa NBP w czerwcu 2016 r. - ale też kandydaturę tego ostatniego będzie zatwierdzał Sejm, dlatego tak ważny jest w tym kontekście wynik jesiennych wyborów parlamentarnych w Polsce.
Wreszcie, raport wyraźnie podkreśla, że nowy prezydent - ale też i nowy rząd, nawet jeśli będzie to gabinet utworzony przez PiS - nie będzie miał nieograniczonego pola manewru w sprawach gospodarczych, a to z uwagi na obowiązujący Polskę konstytucyjny próg ostrożnościowy, zakładający, że relacja długu publicznego w stosunku do PKB nie może przekroczyć 60%.
Pokusę nadmiernych wydatków, które mogą chcieć poczynić prezydent i sprzyjający mu rząd, skutecznie ograniczą też zobowiązania, jakie nakłada na Polskę członkostwo w Pakcie Stabilności i Wzrostu, a także wytyczne dotyczące Procedury Nadmiernego Deficytu, wszczynanej wobec każdego państwa członkowskiego UE po przekroczeniu przez nie dopuszczalnego deficytu w danym okresie rozliczeniowym.
Magdalena Polan - Goldman Sachs International
(Opracowanie: Katarzyna Kasińska)
