Inwestycje wzrosną o 12 procent

Po kilku latach oczekiwań, w drugim kwartale tego roku nastąpiło znaczące przyspieszenie w inwestycjach - ich wzrost był największy od 1998 roku. Inwestycje w całej gospodarce zwiększyły się o 14,4 proc. To dobra wiadomość, bo oznacza, że wysoki wzrost gospodarczy może się jeszcze długo utrzymać.

- Wyraźne przyspieszenie w inwestycjach zmniejsza ryzyko pojawienia się spowolnienia gospodarczego. Stwarza możliwość utrzymania wysokiego wzrostu gospodarczego w dłuższej perspektywie - ocenia Artur Ulbrich, ekonomista BRE Banku.

Zdaniem Jacka Wiśniewskiego, głównego ekonomisty Raiffeisen Bank Polska, w 2006 roku inwestycje wzrosną o około 12 proc. Taka sama jest prognoza Citibanku Handlowego. Jeśli sprawdzą się te oczekiwania, tempo wzrostu inwestycji będzie w tym roku prawie dwa razy większe niż w ubiegłym.

Sprostać konkurencji

W tym roku inwestycje nie tylko wzrosły, ale zmieniła się też ich struktura. Jeszcze w ubiegłym roku ich wydatki na budynki rosły szybciej niż na maszyny, urządzenia i narzędzia. W tym roku ta relacja została odwrócona - w pierwszym półroczu nakłady na maszyny, urządzenia i narzędzia wzrosły o 23,6 proc., a na budynki i budowle zmniejszyły się o 1,7 proc.

- To bardzo dobrze, że firmy szybko zwiększają wydatki na maszyny i urządzenia, bo to sprawia, że przedsiębiorstwa są bardziej efektywne, ich produkty mogą lepiej konkurować zarówno na rynku krajowym, jak i zagranicznym - ocenia Piotr Kalisz, ekonomista Citibanku Handlowego.

Potwierdzają to przedsiębiorcy.

- Jesteśmy tuż przed inwestycjami, które pozwolą podwoić naszą produkcję i umożliwią wytwarzanie nowych wyrobów - informuje Jerzy Nazarewicz, kierownik działu inwestycji w firmie Sokółka Okna i Drzwi, należącej do największych u nas producentów stolarki okiennej i drzwiowej.

Wyjaśnia, że nowe inwestycje realizowane będą w związku z planowanym zwiększonym eksportem, a środki na rozwój firmy dostarczy jej nowy właściciel - w lipcu większościowy pakiet akcji firmy Sokółka objął szwedzki koncern Inwido Sverige.

Aby skutecznie walczyć o zagraniczne rynki, inwestują też Zakłady Lniarskie Orzeł. - Po ubiegłorocznych inwestycjach, chcemy kontynuować modernizację naszych wydziałów, szczególnie tkalni i wykańczalni - mówi Krzysztof Sierka, wiceprezes Zakładów Lniarskich Orzeł.

Firma eksportuje większość swoich wyrobów do Europy Zachodniej, USA, Kanady i Meksyku. Wydaje pieniądze na modernizację, aby sprostać konkurencji z Chin.

Firmy inwestują, aby mieć lepszą pozycję w przyszłości.

- Kupiliśmy trzy zakłady, aby zwiększyć nasz udział w rynku. Modernizacja każdego pochłonie po kilka milionów - mówi Grzegorz Łajca, szef firmy Libet, z czołówki krajowych producentów kostki brukowej.

Modernizacje niektórych firm wymuszają także przepisy.

- Inwestujemy z wypracowanych zysków nie tylko, aby lepiej konkurować, ale także dlatego, że zaostrzane jest prawo określające na przykład dopuszczalną zawartość nikotyny w papierosach - informuje Marek Maj, prezes Zakładów Tytoniowych w Lublinie.

Mają z czego wydawać

Obecny zwrost wydatków inwestycyjnych jest największy od drugiej połowy lat dziewięćdziesiątych, ale wtedy gospodarka rozwijała się w tempie 6-7 proc. rocznie. Potem w latach 2001-2002 nastąpiło spowolnienie do 1,0-1,4 proc. Od 2004 roku gospodarka wyraźnie ożyła, dzięki m.in. wejściu do Unii, ale wzrost inwestycji był bardzo skromny. Ekonomiści tłumaczyli to brakiem wiary przedsiębiorców w utrzymanie się w dłuższej perspektywie popytu krajowego i zagranicznego oraz niestabilnością polityki rządu.

Firmy miały coraz większe zyski, ale do wydawania pieniędzy się nie paliły i trzymały pieniądze w bankach. W końcu lipca depozyty przedsiębiorstw urosły do 105,6 mld zł - mimo rosnących wydatków na inwestycje. Równocześnie zaczęło zwiększać się zadłużenie kredytowe przedsiębiorstw. W lipcu było ono o 7,2 proc. większe niż przed rokiem i wyniosło 134,8 mld zł.

Duży udział zagranicy

W pierwszym półroczu ok. 42 proc. kwoty wydanej na inwestycje przez duże przedsiębiorstwa przypadło na firmy z kapitałem zagranicznym (powyżej 1 mln USD). W przyszłości ten udział może się jeszcze zwiększyć, bo wiele światowych koncernów planuje różnorodne przedsięwzięcia w naszym kraju.

Na przykład chińska firma Tian Yu zamierza zainwestować w Szczecinie od 0,5 do 1 mld euro. Chce między innymi wybudować zespół apartamentowo-hotelowy, mieszkania komunalne oraz port jachtowy z całym zapleczem.

Z kolei koncern Bridgestone Corporation poinformował, że wybuduje w Polsce fabrykę opon radialnych za około 200 mln euro. Także największy na świecie producent komputerów Dell wybrał Polskę, zamierza wybudować w Łodzi fabrykę.

OPINIA

prof. Elżbieta Mączyńska
Szkoła Główna Handlowa

Szybki wzrost nakładów przedsiębiorstw na maszyny i urządzenia jest korzystny, bo inwestowanie w skorupy budynków jest ryzykowne i często niepotrzebne. Wiele budynków produkcyjnych i magazynowych świeci pustkami i można je wynająć. Mam nadzieję, że firmy kupują nowoczesne maszyny i że te zakupy spowodują wzrost konkurencyjności naszych wyrobów w kraju i za granicą. Inwestycje szybko rosną, ale sukces może okazać się niewykorzystany. W dłuższej perspektywie szybki wzrost może być zahamowany, jeśli rząd, parlament i politycy nie zaczną znosić barier ograniczających przedsiębiorczość, których jest bez liku.

Janusz K. Kowalski