Jesteśmy zacofani o 95 lat

Prof. dr hab. Wojciech Józwiak podjął próbę odpowiedzi na pytanie: "Czy polskie gospodarstwa rolne wytrzymają konkurencję z gospodarstwami innych krajów unijnych?". Badania przeprowadzono w ok. 225 tys. polskich gospodarstw, o wielkości 8 i więcej ESU, oraz w 275 tys. gospodarstwach unijnych o podobnej wielkości i strukturze produkcji. Z próby gospodarstw unijnych zostały usunięte te, które nie mają polskich odpowiedników np. gospodarstwa z winnicami.

Średnia relacja kwot dopłat wypłaconych polskiemu gospodarstwu do dopłat wypłaconych średniemu gospodarstwu unijnemu wynosi dla gospodarstw o wielkości 8 - 16 ESU - 5.8 proc., w większych 16 - 40 ESU - 11,7 proc., w grupie 40 -100 ESU - 12,6 proc., natomiast w największych 100 i więcej ESU - 18,4 proc. Czy można zatem otrzymując niższe dopłaty być konkurencyjnym? Okazuje się, że tak, o czym świadczą poniższe dane.

Inaczej wyglądają te relacje gdy przeliczymy dochody na jedną w pełni zatrudnioną osobę z rodzin rolniczych w Polsce do analogicznie liczonych dochodów w gospodarstwach unijnych. W gospodarstwach o wielkości 8 - 16 ESU - 32,3 proc., w większych 16 - 40 ESU - 13,8 proc., 40 - 100 ESU - 48.8 proc. i w największych ponad 100 i więcej ESU - 37,4 proc.

Z badań wynika, że tendencja do reprodukcji rozszerzonej majątku trwałego cechuje nasze gospodarstwa posiadające powierzchnię co najmniej:

• w specjalistycznych zbożowych - 50, 6 ha, - warzywniczych - 3,3 ha,
  
• sadowniczych - 11,9 ha,
  
• specjalistycznych mlecznarskich - 18, 2 ha,
  
• trzodowych i drobiarskich - 13,3 ha
  
• z produkcją mieszaną roślinno - zwierzęcą - 22,4 ha.

Unijny poziom wyposażenia w budynki, maszyny i żywy inwentarz podstawowy przy nakładach inwestycyjnych realizowanych w 2004 roku polskie gospodarstwa o wielkości 8 - 16 ESU osiągną za 95 lat, większe 16 - 40 ESU za 28 lat, w kolejnej grupie 40 - 100 ESU za 19 lat, a największe od 100 i więcej ESU za 39 lat. Liczby mówią same za siebie.

Zaledwie 76 tys. naszych gospodarstw, o wielkości 16 i więcej ESU, spełni warunki cross-compliance i jest w stanie w okresie jednego pokolenia osiągnąć takie wyposażenie techniczne, jakie cechuje, analizowane przez autora badań, gospodarstwa unijne. Szansę na utrzymanie zdolności konkurencyjnej ma 225 tys. naszych gospodarstw, pod warunkiem jednak stałego inwestowania w swój rozwój.

Co stanie się z pozostałymi gospodarstwami? Ile ich przetrwa? Co czeka polskie rolnictwo po roku 2013, jeśli nie będzie już systemu dopłat unijnych? Próba znalezienia odpowiedzi na te pytania będzie tematem dalszych badań instytutu.

Więcej informacji o seminarium na stronie internetowej IERiGŻ-PIB www.ierigz.waw.pl

Lech Parzuchowski