Kapitał zagraniczny w polskim sektorze bankowym a efektywność polityki pieniężnej
Celem opracowania jest ukazanie przemian własnościowych w polskim sektorze bankowym w okresie transformacji systemowej oraz rozważenie możliwości występowania zakłóceń efektywności polityki pieniężnej wskutek zwiększającej się obecności kapitału zagranicznego.
System finansowy spełnia w gospodarce wolnorynkowej kluczowe funkcje związane z: wymianą dóbr i usług, mobilizacją i alokacją kapitału, udostępnianiem informacji, kontrolą jakości zarządzania oraz zarządzaniem ryzykiem. W krajach transformacji ustrojowo-gospodarczej ;takich jak m.in.Polska ; rolę tę przejął system bankowy- z powodu braku innych pośredników finansowych. Rozwój bankowości w Polsce, w okresie lat 90-tych miały ułatwić zagraniczne instytucje a patrząc w dalszej perspektywie , integrację ze światowym systemem przepływów kapitałowych. Aktywność ekspansji inwestorów zagranicznych była uwarunkowana polityką licencyjną i prywatyzacyjną władz polskich. Proces przekształceń własnościowych banków komercyjnych (cztery etapy) został zakończony a pod bezpośrednią kontrolą Skarbu Państwa pozostały: Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski, Bank Gospodarki Żywnościowej oraz Bank Gospodarstwa Krajowego, mający statut banku państwowego. Trzeba podkreślić, iż liczba banków komercyjnych kontrolowanych przez kapitał zagraniczny wzrosła z 6 w 1991 roku do 48 na koniec 200, co daje 80% kapitału oraz 70% kredytów dla sektora niefinansowego wszystkich działających w Polsce takowych banków, 'w rękach' banków zagranicznych. Ów wysoki udział kapitału zagranicznego w sektorach banków krajowych świadczy o wysokiej atrakcyjności rodzimego rynku, dla międzynarodowych instytucji finansowych.
Jednakże z inwestycjami zagranicznymi wiążą się również pewne zagrożenia, bowiem oczywiste powiązanie banków zagranicznych z zagranicznymi inwestorami mogłoby wypierać projekty krajowe. Sposób alokowania funduszy poprzez banki zagraniczne nie zawsze jest zbieżny z tym jaki stosują banki krajowe; zagrożenia również mogłyby wiązać się z efektywnością polityki fiskalnej, strukturalnej i szeroko rozumianej polityki gospodarczej. Możliwości omijania opodatkowania i transfer kapitału przez zagraniczne instytucje finansowe niosą kolejne obawy wobec polskiego sektora bankowego. Faktem jest, że wszystkie gospodarki Wspólnoty, za wyjątkiem Danii i Grecji, mają wyższy poziom rozwoju sektora bankowego niż Polska. Należy dodać, że w obliczu załamania polskich finansów po upadku gospodarki pod koniec lat 90-tych, jak i obciążeń zagrożonymi kredytami oraz przy braku rodzimego kapitału ,dopuszczenie inwestorów zagranicznych było koniecznością.
Ekspansja zagranicznych instytucji wiąże , się jednak w większej mierze z rozwojem rynków finansowych kraju ją przyjmującego. W wyniku silniejszej konkurencji o depozyty i zwiększonego popytu na fundusze, służące zwiększeniu akcji kredytowej- powinien znacząco rozwinąć się rynek międzybankowy, na czym zyskałyby też rynki krajowe. Zwiększająca się konkurencja ma wpływ na kształtowanie stóp procentowych- wraz z rozwojem systemu bankowego, należy się spodziewać obniżenia marż odsetkowych, co z zadowoleniem przyjęliby wszyscy. Niewątpliwie napływ bezpośrednich inwestycji z zagranicy do polskiego sektora bankowego spowodował szybki jego rozwój , zarówno pod względem jakościowym jak i ilościowym. Należy jednak zauważyć, że wraz z otwieraniem Polski na międzynarodowe przepływy kapitałowe(liberalizację prawa dewizowego), stopy procentowe, powinny zachowywać pewien parytet względem stóp zagranicznych ( po dokonaniu korekty o różnice w stopach inflacji i ryzyku ).W przeciwnym wypadku instytucje posiadające międzynarodowe powiązania będą mogły umożliwiać arbitrażystom czerpanie zysków z różnicy w oprocentowaniu np.za pomocą swapów ( procentowych, procentowo-walutowych ).
Zatem obecność zagranicznych instytucji zmniejsza pole autonomicznego kształtowania stóp procentowych.
Podsumowując , to właśnie konkurencja w sektorze bankowym, wsparta właściwym nadzorem bankowym oraz przejrzystością instytucji i operacji kreuje politykę pieniężną . Rosnąca obecność inwestorów i instytucji zagranicznych powinna wpływać pozytywnie na konkurencję na rynku.
Jednakże niektóre zjawiska mogą ją poważnie osłabiać i zniekształcać.
Więcej na temat Referatu:
KAPITAŁ ZAGRANICZNY W POLSKIM SEKTORZE
BANKOWYM A EFEKTYWNOŚĆ POLITYKI PIENIĘŻNEJ
Autorami są:
Katarzyna Dąbrowska
Katedra Bankowości i Finansów Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego
Marcin Gruszczyński
Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydziału Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego
