Kawa coraz droższa, konsumpcja nie spada
Rosną ceny kawy, na światowych giełdach jest ona najdroższa od 17 lat . Mimo to, jej konsumpcja nie maleje. Najwięcej kawy wypijają Skandynawowie - 4,3 filiżanki dziennie, przeciętny Polak - jedną filiżankę.
Według Międzynarodowej Organizacji Kawy (ICO), w styczniu br. funt kawy (ok. 453 gram) kosztował na giełdach niecałe dwa dolary USD, czyli o ponad 7 proc. więcej niż w grudniu 2010 r. i o 55 proc. więcej niż w rok wcześniej.
Od 2001 r. kawa podrożała aż o 333 proc. W ostatnich 2 latach jej ceny podskoczyły o ponad 100 proc., a od początku tego roku - o 13 proc. Transakcje kupna - sprzedaży kawy odbywają się głównie na Nowojorskiej Giełdzie Kawy i Cukru.
Kawa drożeje z roku na rok, bo jej produkcja nie nadąża za rosnącym popytem.
- Wielkość produkcji w dużym stopniu zależy od warunków pogodowych, ale na ceny ma wpływ nie tylko popyt, lecz także spekulacje na giełdowe, które nasiliły się w ostatnich latach - powiedział Tomasz Gołyś, analityk z firmy doradczej Expander.
Handel hurtowy ziarnami kawowymi zdominowany jest przez grupę kilkunastu międzynarodowych korporacji. Należą do nich m.in. Neumann Kaffe (Niemcy), Volcafe (Szwajcaria), Cargill (USA), Esteve (Brazylia/Szwajcaria), Aron (USA), ED & F Man (Wielka Brytania), Dreyfus (Francja), Mitsubishi (Japonia).
Szczególnie silną pozycję na rynku hurtowym mają także wielkie koncerny spożywcze, jak: Nestle, Kraft Foods, Folgers (Procter & Gamble) czy Sara Lee, które mają własne łańcuchy dostaw - od plantacji do konsumenta. Szacuje się, że te firmy kontrolują ok. 40 proc. globalnej konsumpcji tej używki - informuje portal tricker.pl.
ICO przewiduje, że w 2011 r. produkcja tego surowca wzrośnie o 9,5 proc. (do 134,8 mln worków po 60 kg). Wśród 11 największych producentów tylko Indonezja prognozuje zmniejszenie zbiorów.
ICO obawia się jednak, że może spaść eksport kawy z powodu niekorzystnej pogody w Brazylii, która jest największym dostawcą tego surowca. W ubiegłym roku eksport kawy wyniósł 97,5 mln worków i w stosunku do 2009 r. wzrósł o 1,4 proc.
Najwięksi światowi producenci kawy (dane za 2008 r.) - to Brazylia (2,8 mln ton rocznie) - 29 proc. światowej produkcji, Wietnam (ponad 1 mln ton), Kolumbia (0,69 mln ton) i Indonezja (0,68 mln ton). Pozostała produkcja skupiona jest głównie w krajach Ameryki Łacińskiej i Południowej (Meksyk, Gwatemala, Peru, Honduras) oraz środkowej Afryki (Etiopia, Uganda). W ocenie analityków, kawa jest drugą co do wartości grupą towarów eksportowanych przez kraje rozwijające się.
Uprawa kawowca należy do bardzo pracochłonnych. Eksperci szacują, że zajmuje się nią 25 mln drobnych producentów. Np. w Brazylii pracuje na plantacjach kawy ok. 5 mln ludzi. W Afryce zajmują się tym całe wioski. Jednak ludzie wcale nie korzystają z hossy na kawowym rynku. Muszą bowiem godzić się na ceny proponowane przez pośredników, którzy przechwytują zdecydowaną większość przychodów.
Choć na świecie jest ponad 40 gatunków kawy, to handluje się głównie odmianą arabica (60 proc. rynku) i robusta (35 proc.). Arabica jest produkowana przede wszystkim przez Brazylię, a nieco gorsza jakościowo - robusta, którą coraz chętniej piją Chińczycy - wytwarzana jest w krajach azjatyckich.
Największym konsumentem kawy są Stany Zjednoczone, które w 2009 r. zużyły 1 mln 286 tys. ton kawy. Ponadto do czołowych konsumentów można także zaliczyć: Brazylię, Niemcy, Japonię, Francję, Włochy, Hiszpanię, Holandię, Wielką Brytanię, Indonezję i Etiopię. Spożycie tego surowca jednak się waha, np. w ubiegłej dekadzie statystyczny Amerykanin wypijał średnio 76 litrów rocznie, zaś w 1970 r. - 140 litrów. Podobne zmiany w spożyciu wystąpiły w krajach Unii Europejskiej.
Jednak - jak czytamy na stronie filiżankasmaków.pl - w przeliczeniu na jednego mieszkańca, spożycie kawy nie jest największe w krajach ją produkujących, ale w Skandynawii. Przeciętny mieszkaniec tego regionu wypija po 4,3 filiżanki kawy dziennie, co w przeliczeniu daje ok. 7 kg ziaren kawy za jednego mieszkańca rocznie. W sumie Europa jest największym "smakoszem" kawy. W krajach Ameryki Łacińskiej wypija się statystycznie tylko 0,8 filiżanki kawy.
Choć Polacy coraz częściej spotykają się "na małą czarną", to nie można nas zaliczyć do kawoszy - wypijamy tylko jedną filiżankę dziennie, czyli np. trzy razy mniej niż Holendrzy. W ciągu ostatnich 10 lat spożycie kawy w Polsce zwiększyło się o 80 proc. Najczęściej kupujemy kawę w ziarnach i mieloną, ale coraz bardziej popularna staje się kawa rozpuszczalna - czytamy na portalu hurtdetal.pl.
Analitycy szacują, że wartość rynku kawy w Polsce wynosi ok. 3 mld zł, a w ostatnim roku wzrosła ona - o 15 proc.
Sprawdź: PROGRAM PIT 2010
