Każdy wpisze swojego dłużnika na "czarną listę"
Kilka lat funkcjonowania systemu wymiany informacji gospodarczej wystarczyło, by ustawodawca spostrzegł jego mankamenty. Wyłącznie określony w ustawie krąg podmiotów był uprawniony do przekazywania danych o swoich dłużnikach. Co więcej, nie wszystkie informacje o należnościach konsumentów mogły być przetwarzane przez wywiadownie gospodarcze, lecz tylko te wynikające z wymienionych tytułów (umów). Wkrótce wszystko się zmieni za sprawą nowej ustawy.
Najważniejszą zmianą ma być otwarcie katalogu podmiotów, które są uprawnione do dostarczania informacji gospodarczych. Z ustawy ma zniknąć lista przedsiębiorców na rzecz ogólnego określenia "wierzyciel", obejmującego m.in. osoby fizyczne, których wierzytelność została stwierdzona tytułem wykonawczym, a także wszelkie osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne, którym w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą lub stosunkiem prawnym przysługuje wierzytelność.
To stworzy podstawę do korzystania z instrumentu mobilizowania do spłaty zadłużenia, jakim jest biuro informacji gospodarczej, również dla wierzycieli wtórnych, w tym zwłaszcza dla firm windykacyjnych, funduszy sekurytyzacyjnych czy instytucji faktoringowych, które nabywają wierzytelności. Z kolei m.in. zakłady budżetowe gmin zyskają możliwość przekazywania informacji gospodarczych o najemcach lokali komunalnych.
Nowe regulacje umożliwią każdej osobie (również konsumentom) udostępnianie biurom informacji gospodarczej danych o niespłaconych zobowiązaniach stwierdzonych tytułem wykonawczym (np. wyrokiem sądu zaopatrzonym w klauzulę wykonalności). Może się to przyczynić do zwiększenia skuteczności odzyskiwania przysługujących takim osobom należności pieniężnych.
Obecnie konsumenci mogą być jedynie wpisani na listę dłużników, a nie mogą być źródłem takiej informacji o dłużniku. Po wejściu w życie nowelizacji i uzyskaniu tytułu wykonawczego, np. przeciwko pracodawcy, osobie obowiązanej do płacenia alimentów, bankowi czy zakładowi ubezpieczeń, osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej będą mogły spowodować, że podmioty te znajdą się na czarnej liście, jeżeli nie spełnią stwierdzonego tytułem wykonawczym świadczenia.
Nie mniej istotną zmianą jest otwarcie katalogu tytułów prawnych uprawniających do przekazania informacji gospodarczych do biur. Dotychczas do ujawnienia nadawał się tylko taki dług konsumenta, który wynikał z umowy o kredyt konsumencki lub umowy o przewóz osoby w regularnej komunikacji publicznej. Po zmianach chodzić może o każde zobowiązanie konsumenta na kwotę co najmniej 200 zł wynikające z określonego stosunku prawnego, w tym m.in. z umowy kredytu konsumenckiego.
Zadaniem biura informacji gospodarczej (BIG) jest pośrednictwo w udostępnianiu danych gospodarczych polegające na przyjmowaniu odpowiednich informacji od przedsiębiorców, ich przechowywaniu i ujawnianiu. Biura gromadzą oraz udostępniają informacje o niesolidnych dłużnikach, i to zarówno o prowadzących działalność gospodarczą, jak i o konsumentach.
Przekazywanie informacji do BIG nie jest bezpłatne i wiąże się z wcześniejszym zawarciem umowy z daną wywiadownią. W Polsce działają trzy biura informacji gospodarczej. Cenniki opłat dla konsumentów nie są jeszcze znane. Wydaje się, że powinny one znacząco odbiegać od opłat, które wnoszą do biur przedsiębiorcy. Konsumenci będą przecież z reguły zainteresowani tylko jednokrotnym przekazaniem informacji o zobowiązaniu swojego dłużnika.
|
Warunki przekazania informacji do BIG przez konsumenta o zadłużeniu innych osób (w tym przedsiębiorców) będą następujące: 1) zobowiązanie musi być stwierdzone tytułem wykonawczym, 2) konsument musi pisemnie ostrzec dłużnika o zamiarze przekazania danych do BIG z podaniem danych konkretnego biura, 3) musi upłynąć 14 dni od dnia wysłania powyższego pisma lub jego osobistego doręczenia dłużnikowi, 4) konsument musi przekazać do biura dane organu orzekającego (np. sądu), datę wydania i sygnaturę tytułu wykonawczego stwierdzającego zobowiązania. Warunki przekazania informacji do BIG o zadłużeniu konsumenta będą następujące: 1) zobowiązanie musi wynikać z określonego stosunku prawnego, w szczególności z umowy o kredyt konsumencki, 2) łączna kwota zobowiązań konsumenta wobec wierzyciela musi wynosić co najmniej 200 zł, 3) zobowiązanie musi być wymagalne od co najmniej 60 dni, 4) upływ co najmniej miesiąca od wysłania przez wierzyciela listem poleconym wezwania do zapłaty zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura, z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura. Warunki przekazania informacji do BIG o zadłużeniu dłużnika niebędącego konsumentem (np. przedsiębiorcy) będą następujące: 1) zobowiązanie musi powstać w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności z umowy związanej z wykonywaniem działalności gospodarczej, 2) łączna kwota zobowiązań musi wynosić co najmniej 500 zł, 3) zobowiązanie musi być wymagalne od co najmniej 60 dni, 4) upływ co najmniej miesiąca od wysłania przez wierzyciela listem poleconym wezwania do zapłaty zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura, z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura. |
autor: Tomasz Konieczny
Gazeta Podatkowa Nr 656 z dnia 2010-04-22
