Koniec bezkarności koncernów - pozew zbiorowy pomoże wielu konsumentom
Nadchodzą ciężkie czasy dla nieuczciwych korporacji. Od lipca 2010 roku polscy konsumenci mogą skuteczniej dochodzić swych racji. Czy wprowadzenie do polskiego prawa instytucji pozwu zbiorowego sprawi, że banki, deweloperzy czy biura podróży będą miały się na baczności?
Z roszczeniem w trybie pozwu zbiorowego wystąpić może grupa minimum 10 poszkodowanych osób. Mogą nimi być konsumenci, a także np. przedsiębiorcy chcący w grupie zaskarżyć działanie nieuczciwego konkurenta. Tego rodzaju pozwy dotyczyć mogą także roszczeń związanych ze szkodą wyrządzoną przez produkt niebezpieczny.
Jedną z wielu zalet zbiorowych pozwów są wielokrotnie niższe koszty w porównaniu z indywidualnym dochodzeniem praw. Członkowie grupy dzielą bowiem między sobą koszty opłat sądowych, a także opłaty dodatkowe jak np. za ekspertyzy.
Utrudnieniem w stworzeniu grupy jest jednak wymóg ujednolicenia wysokości roszczeń finansowych. Pozywający zbiorowo muszą ustalić jaka wysokość odszkodowania będzie dla nich satysfakcjonująca. Złagodzeniem tego warunku jest jednak możliwość wydzielenia podgrup. W tej sytuacji, w zależności od poszkodowania, członkowie podgrup mogą domagać się zaspokojenia roszczeń w tej samej wysokości.
Z pozwem zbiorowym mogą zatem wystąpić poszkodowane firmy lub osoby, jeżeli łączy je to samo zdarzenie np. niezgodny z umową standard hotelu na wakacjach.
Do złożenia pozwu zbiorowego konieczne jest wyznaczenie reprezentanta grupy. To on, w imieniu grupy poszkodowanych, składa pozew do sądu okręgowego i reprezentuje ją w trakcie postępowania. Reprezentantem może być członek grupy albo powiatowy lub miejski rzecznik konsumentów. W przypadku rzecznika mogą to być jednak tylko sprawy leżące w zakresie jego kompetencji.
Pokrzywdzona grupa musi pamiętać o tzw. przymusie adwokackim. W tego typu sprawach konieczne jest ustanowienie adwokata lub radcy prawnego.
W składanym przez grupę pozwie należy oznaczyć sąd, strony sprawy oraz wysokość roszczenia, a także załączyć wniosek o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym.
Reprezentant poszkodowanych musi natomiast dołączyć do pozwu oświadczenie, że będzie działał w imieniu grupy.
Złożenie pozwu grupowego to koszt 2 proc. wartości przedmiotu sporu. Kwota ta nie może być mniejsza niż 30 zł ani większa niż 100 000 zł.
Decydujący się na złożenie pozwu muszą jednak liczyć się z możliwością ustanowienia przez sąd dodatkowych kosztów. Sąd może, na żądanie pozwanego przedsiębiorcy, zobowiązać skarżących do wpłacenia kaucji na poczet kosztów postępowania. Jej wysokość nie może jednak przekroczyć 20 proc. wartości sporu.
Wprowadzona do polskiego prawa instytucja pozwu zbiorowego wzorowana jest na rozwiązaniach funkcjonujących od lat w wielu krajach europejskich. Miejmy nadzieję, że zmobilizuje ona firmy do uczciwego traktowania konsumentów.
Kancelaria Prawna Skarbiec
