Kontyngenty taryfowe z krajami spoza stref wolnego handlu

W wyniku zakończenia procesu liberalizacji ceł na import większości towarów przemysłowych z tych krajów obowiązują stawki celne średnio w wysokości około 10 proc.

W 2001 roku wprowadza się preferencje celne w postaci kontyngentów taryfowych, szczególnie dla przemysłu motoryzacyjnego, farmaceutycznego, telekomunikacyjnego, elektronicznego, hutniczego oraz sektora rolnego.

Jedną z konsekwencji zawarcia umów międzynarodowych jest całkowita redukcja stawek celnych dla wielu wyrobów gotowych. Natomiast stawki na surowce, części, komponenty i podzespoły używane do ich produkcji były liberalizowane stopniowo. Ma to negatywny wpływ na produkcję krajową, do której wykorzystywane są importowane surowce, części, komponenty czy zespoły.

Problem ilustruje m.in. sytuacja w przemyśle telekomunikacyjnym. Wyroby gotowe importowane z Unii Europejskiej objętą są zerową stawką celną, natomiast części do ich produkcji obłożone są około 8 proc. cłem.

Powoduje to niebezpieczeństwo wycofania się z Polski koncernów zagranicznych z powodu obniżenia opłacalności produkcji.

W celu zachęcenia zagranicznych inwestorów do utrzymania w Polsce produkcji i rozpoczęcia nowych inwestycji oraz przywrócenia równych warunków producentom polskim i zagranicznym corocznie ustanawiany był kontyngent taryfowy na komponenty i półprodukty z obniżoną stawką celną, niezbędne do montażu urządzeń telekomunikacyjnych.

Podobnie jest w przypadku przemysłu farmaceutycznego, motoryzacyjnego i hutniczego. Wyroby gotowe sprowadzane z UE objęte są zerową stawką celną (dla leków już nawet od 1992 roku), natomiast importowane z krajów spoza stref wolnego handlu surowce dla tych przemysłów obłożone są stawką celną od około 3 do 15 proc.

Obok zawieszeń ceł kontyngenty taryfowe są skutecznym narzędziem w wymianie towarowej z zagranicą. Są one niezbędne szczególnie wtedy, gdy "występuje ujemna efektywna protekcja", tj. stawki celne na dobra pośrednie są wyższe od stawek celnych na produkty finalne.

Rok 1998 był ostatnim rokiem, w którym surowce importowane z krajów objętych umowami o strefach wolnego handlu obciążone były jeszcze cłami. W 1999 roku na import większości towarów przemysłowych z krajów objętych umowami o strefach wolnego handlu (głównie UE, EFTA, CEFTA) obowiązują już zerowe stawki celne.

Rada Ministrów wydała pakiet rozporządzeń w sprawie:

a) ustanowienia kontyngentów taryfowych na towary przywożone z zagranicy na potrzeby przemysłu hutniczego.

Projekt jest kontynuacją podobnej regulacji obowiązującej w latach poprzednich. Potrzeba jej wprowadzenia wynika z konieczności zabezpieczenia branż objętych restrukturyzacją w surowce i półprodukty nieprodukowane w kraju bądź produkowane w niewystarczającej ilości lub nieodpowiedniej jakości.

Proponuje się rozdysponowanie kontyngentów w proporcji do liczby osób składających wnioski.

Zakładając całkowite rozdysponowanie kontyngentów można przyjąć, że wpływy budżetowe zmniejszą się o 13,3 mln zł.

Postanowienia regulacji są zgodne z naszymi zobowiązaniami wynikającymi z umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską oraz umów z CEFTĄ i WTO.

b) ustanowienia kontyngentów taryfowych na niektóre towary przywożone z zagranicy dla przemysłu farmaceutycznego.

Projekt jest kontynuacją podobnej regulacji obowiązującej w roku 2000, z tym że dodatkowo uwzględniono w nim wiele nowych towarów, zwłaszcza ziół oraz substancji chemicznych.

Zasadniczym celem ustanowienia preferencji importowych na surowce wykorzystywane przez krajowy przemysł farmaceutyczny jest poprawa konkurencyjności polskich leków w stosunku do importowanych z Unii Europejskiej z zerową stawką celną.

Proponowany asortyment jest uzgodniony z polskimi producentami. Towary te nie są produkowane w kraju bądź produkcja krajowa nie odpowiada potrzebom i wymaganiom jakościowym przemysłu farmaceutycznego.

Zakładając 100 proc. wykorzystanie kontyngentu należy przyjąć, że regulacja spowoduje hipotetyczne zmniejszenie wpływów budżetowych z tytułu opłat celnych o około 65 mln zł. Oceniając jednak wykorzystanie analogicznych kontyngentów z roku ubiegłego, można przyjąć, że realne skutki ich ustanowienia wyniosą około 45 mln zł.

Postanowienia regulacji są zgodne z naszymi zobowiązaniami wynikającymi z umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską oraz umów z CEFTĄ i WTO.

c) ustanowienia kontyngentów taryfowych wartościowych na niektóre artykuły chemiczne przywożone z zagranicy dla przemysłu elektronicznego i telekomunikacyjnego.

Projekt jest kontynuacją podobnej regulacji obowiązującej w latach poprzednich.

Dzięki jej wprowadzeniu stworzone zostaną warunki do poprawy konkurencyjności krajowych produktów w stosunku do importowanych.

W przypadku sektora elektronicznego wyroby gotowe importowane z Unii Europejskiej objęte są zerową stawką celną, natomiast komponenty do produkowanych w Polsce podobnych wyrobów, importowane z Dalekiego Wschodu i Stanów Zjednoczonych, obciążone są wyższym cłem (średnio około 9 proc.) niż towary importowane przez kraje UE (około 6 proc.).

Większość komponentów (około 50 proc.) do produkcji przemysłu elektronicznego i telekomunikacyjnego importowana jest z państw azjatyckich oraz USA. Po zmontowaniu w UE gotowe urządzenia są sprowadzane do Polski jako produkt unii z zerową stawką celną. W tej sytuacji pokrzywdzeni są zarówno polscy producenci urządzeń telekomunikacyjnych, jak i zagraniczne firmy, które w Polsce zainwestowały. Są bowiem zmuszani do importu komponentów z państw azjatyckich i USA z uwzględnieniem stosowanych obciążeń celnych.

Ponieważ w przemyśle elektronicznym około 40 proc. składników kosztów stanowią komponenty, stąd ich cena - z cłem lub bez cła - odgrywa zasadniczą rolę.

Realizowana od 1992 roku polityka gospodarcza wobec tego sektora polegała m.in. na tworzeniu preferencji celnych w postaci kontyngentów i zawieszeń na materiały chemiczne, podzespoły i urządzenia inwestycyjne.

W tym roku w stosunku do ubiegłego ograniczono listę towarów objętych przedmiotowym kontyngentem do 32 pozycji.

Proponuje się rozdysponowanie kontyngentów w proporcji do liczby osób składających wnioski. Jeśli suma wnioskowanych wielkości będzie niższa od określonej w przedmiotowym rozporządzeniu wielkości kontyngentów, zostaną one podzielone według kolejności złożenia wniosków.

Szacuje się, że wprowadzenie regulacji (zakładając 100 proc. wykorzystanie) spowoduje obniżenie wpływów do budżetu państwa o około 5,1 mln PLN.

Jej postanowienia są zgodne z naszymi zobowiązaniami wynikającymi z umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską oraz umów z CEFTĄ i WTO.

d) ustanowienia kontyngentów taryfowych wartościowych na niektóre maszyny i urządzenia przywożone z zagranicy dla przemysłu elektronicznego i telekomunikacyjnego.

Projekt stanowi kontynuację podobnej regulacji obowiązującej w latach poprzednich. Potrzeba jej wprowadzenia wiąże się z zapewnieniem polskiemu przemysłowi elektronicznemu nowoczesnego parku maszynowego. W wyniku ustanowienia kontyngentów w poprzednich latach m.in. nastąpił rozwój krajowej elektroniki, zmalał import wyrobów gotowych, sprowadzono do Polski wiele nowoczesnych technologii, zwiększył się eksport itd.

Przemysł elektroniczny wymaga ciągłej modernizacji procesów technologicznych w szczególności w przedsiębiorstwach, w których rozwój technologiczny nie jest wspierany przez inwestorów zagranicznych.

Obecna regulacja to kontyngent inwestycyjny obejmujący specjalistyczne urządzenia nieprodukowane w Polsce.

Zaplanowane na rok 2001 inwestycje i realizacja planów produkcyjnych uzależnione są od terminowego wprowadzenia kontyngentów. Niewystarczające moce produkcyjne mogą spowodować przeniesienie części produkcji do innych fabryk w Europie.

Szacuje się, że wprowadzenie proponowanej regulacji spowoduje obniżenie wpływów do budżetu państwa w wysokości około 9,89 mln PLN.

Jej postanowienia są zgodne z naszymi zobowiązaniami wynikającymi z umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską oraz umów z CEFTĄ i WTO.

e) ustanowienia kontyngentów taryfowych wartościowych na niektóre komponenty przywożone z zagranicy dla przemysłu telekomunikacyjnego.

Podstawowym i nadrzędnym celem ustanowienia kontyngentu bezcłowego jest stworzenie warunków równoprawnej konkurencji dla krajowych producentów urządzeń telekomunikacyjnych w stosunku do ich unijnych odpowiedników. Bowiem komponenty obciążone są stawkami celnymi zaś wyroby finalny importowane z Unii Europejskiej zwolnione są z cła.

Przemysł telekomunikacyjny zaliczany jest do gałęzi wysokiej techniki, nie jest zatem możliwe zrównoważenie tych obciążeń niższymi kosztami pracy ludzkiej.

W związku z powyższym, panaceum na zrównanie podstaw konkurencji krajowych i zagranicznych producentów przemysłu telekomunikacyjnego jest ustanowienie kontyngentów z 0 proc. stawką celną. Pozwoli to nie tylko na utrzymanie zagranicznych inwestorów, ale i na podjęcie produkcji, rezultatem czego będą dla państwa większe korzyści niż straty wynikające z zaniechania poboru ceł.

Przewiduje się, że w przypadku nieustanowienia kontyngentów bezcłowych polscy producenci poniosą straty.

Należy podkreślić, że towary objęte kontyngentem wartościowym przeznaczone są tylko i wyłącznie dla krajowych producentów urządzeń telekomunikacyjnych. Wyroby te nie są produkowane w kraju i stanowią komponenty przeznaczone głównie do produkcji i montażu nowoczesnych central telefonicznych, systemów teletransmisyjnych, systemów zarządzania sieciami telekomunikacyjnymi i abonenckich bezprzewodowych systemów transmisji radiowej.

Proponuje się rozdysponowanie kontyngentów w proporcji do liczby osób składających wnioski. Jeśli suma wnioskowanych wielkości będzie niższa od określonej w przedmiotowym rozporządzeniu wielkości kontyngentów wtedy zostaną one podzielone według kolejności złożenia wniosków.

Szacuje się, że wprowadzenie w życie proponowanej regulacji spowoduje obniżenie wpływów do budżetu państwa w wysokości około 3,8 mln PLN.

Jej postanowienia są zgodne z naszymi zobowiązaniami wynikającymi z umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską oraz umów z CEFTĄ i WTO.

f) ustanowienia kontyngentów taryfowych na niektóre surowce do produkcji żywności dla osób będących na diecie bezglutenowej.

Projekt rozporządzenia przygotowano w związku z wnioskami producentów żywności dla osób na diecie bezglutenowej. Celem ustanowienia proponowanych kontyngentów jest poprawa zaopatrzenia w podstawowe surowce do produkcji żywności dla osób nie tolerujących glutenu (chorych na celiaklię i fenyloketonurię). Wobec niemożności farmakologicznego leczenia tych chorób żywność bezglutenowa spełnia rolę podobną do leku.

Do 31 grudnia 2001 r. ustanawia się kontyngenty taryfowe ilościowe na przywóz: skrobi pszennej (200 ton) i skrobi kukurydzianej (500 ton). Na te produkty ustanawia się obniżone zerowe stawki celne.

W wykazie nie uwzględniono mąki chleba świętojańskiego i gumy guar.

Ustanowienie kontyngentów taryfowych na import ww. towarów wynika z braku krajowej produkcji, odpowiadającej określonym parametrom i standardom. Import tych surowców we wskazanych ilościach jest konieczny dla utrzymania ciągłości produkcji wyrobów bezglutenowych i zapewnienia ich permanentnej dystrybucji w całym kraju.

Wielkość ubytków w dochodach budżetu państwa z tytułu zaproponowanego kontyngentu taryfowego (przy założeniu jego pełnego wykorzystania) oszacowano na ok. 0,70 mln zł.

Ustanowienie powyższej regulacji jest zgodne z naszymi zobowiązaniami wynikającymi z umowy stowarzyszeniowej z UE, z umową CEFTA i umowami o SWH oraz innymi przyjętymi przez Polskę zobowiązaniami na forum WTO.

g) ustanowienia kontyngentu taryfowego ilościowego na przywóz niektórych towarów do eksploatacji statków morskich i jednostek żeglugi śródlądowej.

Projekt rozporządzenia przygotowano na wniosek ministra transportu i gospodarki morskiej.

Do 31 grudnia 2001 r. ustanawia się kontyngent taryfowy ilościowy na przywóz paliw żeglugowych z obniżoną zerową stawką celną. W stosunku do 2000 r. kontyngent ilościowy na ten towar jest dwukrotnie niższy i wynosi 100 000 ton.

Ustanowienie powyższej regulacji nie narusza interesów polskiego przemysłu i obejmuje wyłącznie paliwa żeglugowe.

Przyjęta forma zaopatrywania statków w paliwo stanowi realizację jednego z głównych elementów "Założeń programu międzynarodowej konkurencyjności polskiego transportu morskiego". Możliwość konkurencyjnego zaopatrywania się w paliwa w polskich portach po cenach zbliżonych do europejskich cen bunkrowych zwiększa poziom wykorzystania ładowności statków w wyniku zwolnienia nośności. Paliwa w polskich portach kupowane są również przez obcych armatorów. Przyczynia się to podwyższenia poziomu świadczonych usług i konkurencyjności polskich portów morskich. Celem przedmiotowego kontyngentu jest również zahamowanie odpływu dewiz z kraju.

Zgodnie z przepisami konwencji międzynarodowych, Polska ma obowiązek świadczenia w portach usług bunkrowych na rzecz statków krajowych i zagranicznych. W odniesieniu do tych usług wymóg konkurencyjności wiąże się z ofertą cenową na paliwo. Stąd też paliwo żeglugowe na potrzeby bunkru importowane jest z Rosji, bo tam jest najtańsze. Nie jest ono objęte preferencyjną stawką celną. Nie bez znaczenia dla funkcjonowania takiego systemu dystrybucji paliw dla żeglugi (wykorzystującego kontyngenty taryfowe) jest zatrudnienie tylko u jednego z dystrybutorów tych paliw ponad 150 osób. Związane z tą działalnością wpływy do budżetu - z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych - wynoszą ok. 600.000 PLN, z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych z działalności bunkrowej - ok. 885.000 PLN.

Według Ministerstwa Transportu i Gospodarki Morskiej, ustanowienie kontyngentu nie oznacza zmniejszenia wpływów do budżetu państwa z tytułu opłat celnych.

Wprowadzenie w życie postanowień proponowanej regulacji jest zgodne z naszymi zobowiązaniami wynikającymi z umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską, a także przyjętymi przez Polskę zobowiązaniami na forum WTO.

h) ustanowienia kontyngentów taryfowych na niektóre towary przywożone z zagranicy dla przemysłu motoryzacyjnego.

Projekt rozporządzenia stanowi kontynuację podobnej regulacji obowiązującej w 2000 r. i jest częścią pakietu regulacji taryfowych mających obowiązywać w 2001 r.

W powyższej regulacji zawarto listę towarów, mających związek ze zobowiązaniami przyjętymi przez Skarb Państwa wobec inwestorów działających w sektorze motoryzacyjnym, takich jak: Fiat, General Motors OPEL i Daewoo.

W stosunku do kontyngentów ustanowionych dla producentów samochodów w 2000 r. nastąpiły zmiany wartościowe i asortymentowe. Obecnie kontyngentem objęto m.in. niektóre artykuły z tworzyw sztucznych, przewody, rury i węże z kauczuku wulkanizowanego, oprawy, okucia, sprzęt oświetleniowy i sygnalizacyjny, mikromoduły elektroniczne oraz niektóre aparaty kontrolne, których produkcja w kraju nie została uruchomiona. Kontyngenty taryfowe wartościowe na ww. towary będą obowiązywały do 31 grudnia 2001 r. Będzie na nie ustanowiona obniżona zerowa stawka celna.

Realne skutki ustanowienia proponowanej regulacji dla budżetu państwa wyniosą 39,15 mln PLN.

Przedmiotowa regulacja jest zgodna z postanowieniami wynikającymi z umów międzynarodowych z Unią Europejską, EFTĄ i CEFTĄ, a także naszymi zobowiązaniami na forum WTO.

i) ustanowienia kontyngentów taryfowych na niektóre towary przywożone z zagranicy dla zakładów produkujących części samochodowe.

Projekt rozporządzenia stanowi kontynuację podobnej regulacji obowiązującej w 2000 r. i jest częścią pakietu regulacji taryfowych mających obowiązywać w 2001 r.

Celem ustanowienia przedmiotowych kontyngentów jest zapewnienie konkurencyjności na rynku komponentów motoryzacyjnych. Chodzi też o wzrost polonizacji gotowych wyrobów produkowanych w kraju i utrzymanie właściwego poziomu technicznego komponentów dostarczanych przez krajowy przemysł motoryzacyjny.

Zakłady produkujące części i podzespoły samochodowe ściśle współpracują z dużymi, krajowymi producentami pojazdów samochodowych, takich jak: Fiat Auto, Daewoo FSO Motor, Daewoo Motor Polska, Opel Polska, Volkswagen Poznań, przedsiębiorstwa Grupy Zasada SA.

Kontyngenty obejmują surowce i półfabrykaty, które są importowane przez kilkudziesięciu największych polskich producentów komponentów samochodowych, nie mających odpowiedników krajowych. Na liście są też maszyny, urządzenia i narzędzia produkcyjne niezbędne do produkcji kooperacyjnej. Kontyngenty taryfowe wartościowe będą obowiązywały do 31 grudnia 2001 r. Na te towary ustanawia się obniżone stawki celne w wysokości określonej w załączniku do rozporządzenia.

Realne skutki ustanowienia proponowanej regulacji dla budżetu państwa wyniosą 39,23 mln PLN.

Zmniejszone wpływy z cła zostaną jednak zrekompensowane dodatkowymi wpływami podatkowymi do budżetu państwa, wynikającymi z przyrostu produkcji.

Przedmiotowa regulacja jest zgodna z postanowieniami wynikającymi z umów międzynarodowych z Unią Europejską, EFTĄ i CEFTĄ, a także naszymi zobowiązaniami na forum WTO.

j) ustanowienia kontyngentów taryfowych na niektóre maszyny i urządzenia inwestycyjne dla przemysłu motoryzacyjnego.

Projekt rozporządzenia stanowi kontynuację podobnej regulacji obowiązującej w 2000 r. i jest częścią pakietu regulacji taryfowych mających obowiązywać w 2001 r.

Do 31 grudnia 2001 r. ustanowione zostają kontyngenty taryfowe wartościowe na przywóz maszyn i urządzeń inwestycyjnych dla przemysłu motoryzacyjnego. Na te towary będzie obowiązywała obniżona zerowa stawka celna. Zaliczono do nich m.in. matryce do tłoczenia blach karoseryjnych, specjalistyczne obrabiarki, centra obróbcze, wtryskarki i płyty modelowe do tworzyw sztucznych, roboty przemysłowe, itp.

Zakres proponowanej regulacji uwzględnia zobowiązania przyjęte przez Skarb Państwa wobec niektórych zagranicznych inwestorów działających w sektorze motoryzacyjnym (Fiat i Daewoo). Działalność produkcyjna zagranicznych inwestorów strategicznych powinna być wspierana przez administrację państwową, zgodnie z podpisanymi umowami inwestycyjnymi. Ustanowienie kontyngentów na ww. towary powinno przyspieszyć proces polonizacji wytwarzanych w kraju samochodów marek zagranicznych.

Realne skutki ustanowienia proponowanej regulacji dla budżetu państwa wyniosą 58,50 mln PLN.

Przedmiotowa regulacja jest zgodna z postanowieniami wynikającymi z umów międzynarodowych z Unią Europejską, EFTĄ i CEFTĄ, a także naszymi zobowiązaniami na forum WTO.