Kwartalna informacja o rynku pracy

W opracowaniu wykorzystano również dane Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej dotyczące bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy.

Kwartalne Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności stanowi podstawowe źródło informacji o sytuacji na rynku pracy. Badanie obejmuje wszystkie osoby w wieku 15 lat i więcej, będące członkami wylosowanych gospodarstw domowych (z zakresu badania wyłączona jest ludność przebywająca w gospodarstwach zbiorowych, tzn. w hotelach pracowniczych, internatach, domach studenckich, koszarach wojskowych, domach opieki itp.). Metodologia BAEL oparta jest na definicjach zalecanych do stosowania przez Międzynarodową Organizację Pracy i Eurostat. Podstawowym kryterium podziału ludności, z punktu widzenia aktywności ekonomicznej, na pracujących, bezrobotnych i biernych zawodowo jest praca, tzn. fakt wykonywania, posiadania bądź poszukiwania pracy w badanym tygodniu.

Od IV kwartału 1999 r. została zmieniona metoda prowadzenia Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności. Obserwacja wybranego tygodnia w środkowym miesiącu kwartału została zastąpiona metodą obserwacji ciągłej (ruchomy tydzień badania). W każdym z 13 tygodni kwartału badana jest 1/13 część kwartalnej próby mieszkań. Przy tej metodzie obserwacji, wyniki badania ilustrują sytuację na rynku pracy w okresie całego kwartału.

PODSTAWOWE DEFINICJE

Gospodarstwo domowe oznacza zespół osób spokrewnionych lub spowinowaconych, razem mieszkających i utrzymujących się wspólnie.

Do ludności aktywnej zawodowo zaliczono wszystkie osoby w wieku 15 lat i więcej uznane za pracujące lub bezrobotne, zgodnie z definicjami podanymi niżej.

Za pracującą uznano każdą osobę, która w badanym tygodniu:

? wykonywała pracę przynoszącą zarobek lub dochód jako pracownik najemny, pracujący na własny rachunek lub pomagający członek rodziny,

? nie wykonywała pracy w badanym tygodniu (np. z powodu choroby, urlopu, przerwy w działalności zakładu, trudnych warunków atmosferycznych, strajku), ale formalnie miała pracę jako pracownik najemny bądź pracujący na własny rachunek.

Bezrobotni, według BAEL, są to osoby, które spełniały jednocześnie 3 warunki:

? w okresie badanego tygodnia nie były osobami pracującymi,

? aktywnie poszukiwały pracy,

? były gotowe podjąć pracę w tygodniu badanym bądź następnym.

Do bezrobotnych należą także osoby, które nie poszukiwały pracy, ponieważ miały pracę załatwioną i oczekiwały na jej rozpoczęcie.

Zgodnie z zaleceniami EUROSTATu od I kw. 2001 r. populacja bezrobotnych została ograniczona do osób w wieku 15?74 lata.

Inną definicję osoby bezrobotnej przyjęto w statystyce urzędów pracy. Zgodnie z ustawą o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu z 14.12.1994 r. (jednolity tekst Dziennik Ustaw Nr 6 z 2001 r. poz. 56) jest to osoba niezatrudniona i niewykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, nieucząca się w szkole w systemie dziennym, zarejestrowana we właściwym dla miejsca zameldowania (stałego lub czasowego) powiatowym urzędzie pracy, jeżeli m.in.:

a) ukończyła 18 lat (z wyjątkiem młodocianych absolwentów),

b) kobieta nie ukończyła 60 lat, a mężczyzna 65 lat,

c) nie nabyła prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, nie pobiera świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub wychowawczego,

d) nie jest właścicielem lub posiadaczem nieruchomości rolnej o powierzchni użytków rolnych powyżej 2 ha przeliczeniowych,

e) nie podlega ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w gospodarstwie rolnym o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe,

f) nie podjęła pozarolniczej działalności lub nie podlega ? na podstawie odrębnych przepisów ? obowiązkowi ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenie emerytalnego,

g) jest osobą niepełnosprawną, której stan zdrowia pozwala na podjęcie zatrudnienie co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy obowiązującego w danym zawodzie lub służbie,

Liczba i struktura bezrobotnych na podstawie badania aktywności ekonomicznej ludności różni się od bezrobocia rejestrowanego (statystyka urzędów pracy), a rozbieżność liczb wynika z różnicy w definicjach osoby bezrobotnej, zastosowanych w wyżej wymienionych badaniach.

Ludność bierna zawodowo ? to osoby w wieku 15 lat i więcej, które nie zostały zaklasyfikowane jako pracujące lub bezrobotne, tzn:

? osoby, które w okresie badanego tygodnia nie pracowały i nie poszukiwały pracy,

? osoby, które w okresie badanego tygodnia nie pracowały i poszukiwały pracy, ale nie były gotowe do jej podjęcia w badanym lub następnym tygodniu.