Mieszkania za grosze od Giertycha

Jak dowiedziała się Gazeta Prawna, na wniosek wicepremiera Romana Giertycha z porządku obrad ostatniego posiedzenia rządu został zdjęty projekt nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. LPR chce przeforsować własny projekt.

Do Sejmu trafiło już kilka projektów nowelizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Rząd ma też własny projekt, który miał być rozpatrywany na wtorkowym posiedzeniu Rady Ministrów. Rządowe zmiany odnoszą się głównie do przepisów, które zostały zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny w dwóch wyrokach w 2005 roku (z 20 kwietnia i 12 grudnia). Dotyczą one m.in. zasad podwyższania opłat, uregulowania kwestii hipoteki po podziale nieruchomości.
Rząd chce, aby o podwyżce opłat związanych z utrzymaniem i eksploatacją lokalu oraz utrzymaniem nieruchomości wspólnych, spółdzielnia była zobowiązana zawiadomić lokatorów mieszkań spółdzielczych, nie później niż na 3 miesiące naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego - tak jak przewidują to przepisy w ustawie o ochronie praw lokatorów (...). Jeśli spółdzielnia zamierzałaby podnieść opłaty od 1 listopada, decyzja o podwyżce powinna dotrzeć do zainteresowanych najpóźniej do 31 lipca. Spółdzielcy mieliby dwa miesiące od otrzymania zawiadomienia na zakwestionowanie podwyżki przed sądem.

Projekt przewiduje, że w razie podziału nieruchomości stanowiącej własność spółdzielni, a polegającego na ustanowieniu własności choćby jednego lokalu na rzecz osoby innej niż spółdzielnia, hipoteka obciążająca nieruchomość, zabezpieczająca kredyt (z którego środki finansowe przeznaczono na potrzeby tej nieruchomości) obciąży wszystkie nieruchomości utworzone przez podział. Najwięcej kontrowersji wzbudza jednak kwestia przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w spółdzielcze własnościowe prawo albo w odrębną własność. Projekt utrzymuje dotychczasową zasadę, zgodnie z którą członek spółdzielni przy przekształceniu spółdzielczego prawa lokatorskiego może liczyć na 50-proc. bonifikatę. Liczona jest ona od wartości pomocy uzyskanej przez spółdzielnię ze środków publicznych, zwaloryzowanej proporcjonalnie do aktualnej wartości rynkowej lokalu. Przykładowo, jeżeli wartość lokalu wynosi 120 tys. zł, a z tego 60 tys. to wartość zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, to spółdzielca za przekształcenie zapłaci 50 proc. z pozostałych 60 tys. (jest to zwaloryzowana kwota pomocy), czyli 30 tys. złotych.

Z WYROKU TK

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 29 maja 2001 r. uznał za niedopuszczalne konstytucyjnie narzucenie spółdzielniom mieszkaniowym obowiązku zbywania lokali mieszkalnych za kwotę ustaloną przez ustawodawcę (chodziło o 3 proc. aktualnej wartości rynkowej prawa własności lokalu). Uzasadnił to naruszeniem konstytucyjnej zasady ochrony własności.

Nowością będzie możliwość zawierania w statutach spółdzielni jeszcze korzystniejszych zasad ustalania bonifikat przy wykupie mieszkań. Tymczasem Liga Polskich Rodzin chce, aby kwoty pomocy państwa nie waloryzować, lecz żeby spółdzielcy spłacali ją w wartości nominalnej. W praktyce może to oznaczać, że za przekształcenie spółdzielcy mogą zapłacić tylko kilkadziesiąt złotych. Gabriela Masłowska, autorka projektu LPR, uzasadnia wprowadzenie takich zasad tym, że spółdzielnie bezprawnie pobierają opłaty przy przekształceniu prawa lokatorskiego we własnościowe. Powołuje się ona na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z ubiegłego roku, w którym TK stwierdził, że spółdzielnia jako osoba prawna nie może zarabiać kosztem swoich członków jako osób fizycznych.

Agnieszka Wyszomirska