Może być gorzej niż po 2008 roku
To, co będzie dziać się od teraz, może okazać się gorsze od sytuacji z 2008 roku, bo rządy mają dziś już mniej możliwości manewru. Z dostępnych narzędzi zostało już tylko quantitative easing, czyli dodrukowywanie pieniądza, o którym już wiadomo, że nie pomaga - mówi w rozmowie z "Obserwatorem Finansowym" Edward Lucas.
Obserwator Finansowy: Co oznacza dla Ameryki obniżenie ratingu z AAA do AA+? To pierwszy raz w historii Stanów Zjednoczonych, kiedy podważa się ich całkowitą zdolność kredytową.
Edward Lucas: To powinien być punkt "sputnikowy". Powinien zbudzić Amerykę ze snu samozadowolenia.
Punkt "sputnikowy"?
- Sygnał alarmowy. Wystrzelony w kosmos przez Rosję w 1957 roku pierwszy sztuczny satelita Ziemi był dla Stanów Zjednoczonych wielkim sygnałem alarmowym. Dopiero wtedy USA zdały sobie sprawę z tego, że naukę, technologię i inżynierię należy zacząć traktować poważnie, bo Sowieci są daleko. Tak rozpoczął się wyścig kosmiczny.
Co dalej z rynkami finansowymi?
- Inwestorzy będą walczyć, żeby znaleźć bezpieczny azyl. Będą wracać do swoich spostrzeżeń na temat tego, jakie aktywa były bezpieczne kiedyś. Mniej kredytów, większa płynność już nie wystarczą, żeby szybko wrócić do rynkowej równowagi.
Czy to gorsze niż kryzys 2008 roku?
- To, co będzie dziać się od teraz, może okazać się gorsze od sytuacji z 2008 roku, bo rządy mają dziś już mniej możliwości manewru. Z dostępnych narzędzi zostało już tylko quantitative easing, czyli dodrukowywanie pieniądza, o którym wiadomo, że nie pomaga w sposób znaczny, efektywny. W dodatku powoduje długofalowe skutki uboczne.
Czy przeciętny Amerykanin powinien spodziewać się wzrostu oprocentowania kredytów hipotecznych i kart kredytowych?
- Oprocentowanie będzie rosnąć, jednak jeszcze nie wiemy, jak informacja o obniżonym ratingu odbije się na oprocentowaniu. Za wcześnie, by to stwierdzić.
Czy dolar znacznie straci na wartości?
- Dolar będzie tracić wartość, ale to samo będzie dotyczyć euro. Z różnych przyczyn.
Na jakich warunkach rating USA będzie mógł wrócić do poziomu z ostatnich dziesięcioleci?
- To będzie możliwe, gdy amerykańska polityka fiskalna zacznie być wiarygodna. Trudno zdobywa się zaufanie, łatwiej je stracić.
Rozmawiała Katarzyna Kozłowska
Edward Lucas jest publicystą "The Economist", jest byłym szefem "The Economist Intelligence Unit"
Inflacja, bezrobocie, PKB - zobacz dane z Polski i ze świata w Biznes INTERIA.PL
