Nadciąga transformacja energetyczna. "Większości na nią nie stać"
Transformacja energetyczna zbliża się wielkimi krokami, większości jednak na inwestycje nie stać, a co piąty doświadcza ubóstwa energetycznego. Do tego mniej niż połowa Polaków jest przekonana, że ich osobiste działania na rzecz bardziej zrównoważonego zużycia energii będą miały jakiekolwiek znaczenie - wynika z badania EY. Obawiamy się wysokich kosztów transformacji, a zwłaszcza cen za energię elektryczną. Jednak powodzenie transformacji energetycznej ma zależeć głównie od zaangażowania konsumentów.
Transformacja sektora energetycznego w stronę bardziej zrównoważonego postępuje szybciej niż się spodziewano - takie wnioski pojawiają się w opublikowanym badaniu "Nawigacja w transformacji energetycznej" przeprowadzonym przez firmę konsultingową EY.
Głównym zagrożeniem dla zielonej przyszłości ma być fakt, że konsumenci podchodzą z dystansem do jej realizacji. Główne obawy dotyczą wyższych cen energii, niestabilności geopolitycznej - zwłaszcza w związku z wojna w Ukrainie - a także sprawiedliwości energetycznej.
Chociaż 70 proc. korzyści ze zrównoważonej energii ma być efektem zmian w jej konsumpcji, to zaledwie 30 proc. przebadanych Polaków jest skłonnych zainwestować w bycie bardziej zrównoważonymi - wynika z badania przeprowadzonego wśród konsumentów energii.
W ciągu ostatniego roku średni wynik ECCI (Indeks zaufania konsumentów energii) na świecie spadł o cztery punkty, głównie z powodu spadku zaufania do wartości, dostępności i sprawiedliwości transformacji energetycznej. Ze wszystkich przebadanych krajów Polska - która znalazła się w tym zestawieniu po raz pierwszy - uplasowała się na piątej pozycji.
Jak wynika z przeprowadzonego badania, zaufanie Polaków do systemu energetycznego oraz sposobu transformacji sektora jest duże.
- Pokazanie klientom zalet zrównoważonej transformacji energetycznej może zwiększyć ich zaangażowanie i spowodować realizację szeregu konkretnych działań. Dużą rolę mają do odegrania dostawcy energii, którzy wpłyną na konsumentów, zwłaszcza jeśli zaczną zmianę od siebie - komentuje wyniki badania Jarosław Wajer, Partner EY, Lider Działu Energetyki w Polsce oraz regionie CESA.
Jednak jak piszą autorzy raportu "głębsza analiza wyników pokazuje znaczącą polaryzację wśród konsumentów" dotyczącą transformacji.
Mniej niż połowa respondentów badania (41 proc.) jest przekonana, że ich osobiste działania na rzecz bardziej zrównoważonego zużycia energii będą miały znaczenie, a 22 proc. nie jest tego pewna. Zaledwie 35 proc. ma przekonanie, że może inwestować więcej czasu i środków, aby korzystać z energii w sposób bardziej zrównoważony (27 proc. nie jest tego pewna).
Transformacja energetyczna budzi obawy o wzrost cen za energię, która jest sporym wydatkiem w budżetach gospodarstw domowych. 19 proc. Polaków cierpi na ubóstwo energetyczne, definiowane jako przeznaczanie powyżej 10 proc. budżetu na energię, dlatego większość gospodarstw nie jest w stanie zaakceptować kolejnych podwyżek.
"Dlatego Polacy wybierają takie opcje cen energii, które oferują stabilność czy mniejszą zmienność, dając w zamian pewność co do wysokości rachunków" czytamy w opublikowanym raporcie.
Respondenci badania są podzieleni również w zakresie zaangażowania w transformację energetyczną. "Aż 1/3 Polaków jest zainteresowana energią odnawialną i rozproszoną w swoich domach, ale 2/3 nie są w stanie jej wdrożyć lub w ogóle nie rozważają takiej możliwości" - piszą autorzy.
Najpopularniejsze wśród Polaków są panele fotowoltaiczne - 37 proc. chce lub zamierza je zainstalować. Jednocześnie 18 proc. nie zamierza przeprowadzać takie inwestycji, a 35 proc. nie ma takich możliwości.
Jednocześnie ponad jedna trzecia konsumentów zamierza zainwestować w ciągu najbliższych trzech lat w energooszczędny sprzęt AGD, izolację domu czy system monitorowania energii. 34 proc. Polaków chce zainstalować pompę ciepła, a 32 proc. zamierza kupić samochód elektryczny.
Z uwagi na wysokie ceny prądu Polacy niechętnie podchodzą do zmiany urządzeń gazowych na elektryczne. Tylko 32 proc. rozważa zamianę gazowego piekarnika na elektryczny, a 30 proc. kuchenki.
- Sukces transformacji energetycznej będzie zależeć od programów i zachęt, które ułatwią wrażliwym konsumentom dostęp do zrównoważonych rozwiązań energetycznych. Budowanie więzi społecznych i projektowanie skoncentrowane na ludziach może pomóc dostawcom w przezwyciężeniu obecnego spadku zaufania i niechęci konsumentów do zmian - uważa Wajer.
Takie kampanie są potrzebne, bo obecnie - jak wynika z badania - nawet 1/5 respondentów nie wie, jakie działania i inwestycje energetyczne powinni podjąć, aby być bardziej zrównoważonymi w zakresie czerpania energii.
