Nie daj się nabrać sprzedawcy
"Kupujesz to?" - pod takim hasłem zaczęła się ogólnopolska akcja informacyjna skierowana do dzieci i młodzieży, która ma ich uświadomić o przysługujących im prawach konsumenckich. Połowa nastolatków, jak pokazują badania, nie ma pojęcia, jak reklamować towar, dochodzić swoich praw w sklepie.
Kampanię organizuje Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który uważa, że wiedza o mechanizmach rynkowych, praktykach marketingowych oraz prawach konsumenckich wśród dzieci i młodzieży jest niewielka. Tymczasem, jak twierdzi UOKiK nastolatki to potężna grupa konsumencka, która rocznie wydaje ok. 400 ml zł.
Nie wierzą reklamie, ale...
81 proc. nastolatków uważa, że reklama kłamie, a przy wyborze towaru kieruje się marką. Co ciekawe, na wpływ reklamy bardziej podatni są chłopcy niż dziewczyny. Częściej kieruje ona wyborami młodych ludzie z miasta niż ze wsi, z bogatszych domów oraz dzieci rodziców legitymujących się wyższym wykształceniem.
Z badań prowadzonych przez dr. Annę Gizę-Poleszczuk, która dla UOKiK zajmowała się sprawą niezależności podejmowania decyzji o zakupach wśród dzieci i młodzieży, wynika, że nastolatki robią zakupy często, przeważnie samodzielnie, korzystając z miesięcznego kieszonkowego, którego wysokość wynosi średnio 50-70 zł.
Co wolno klientowi
Badania pokazują, że nastoletni klienci mają bardzo mgliste pojęcie o przysługujących im prawach konsumenckich. 49,5 proc. z nich twierdzi, że gdyby kupili towar z ukryta wadą, lecz zgubili paragon, to chcieliby wymienić felerny produkt, licząc na dobrą pamięć sprzedawcy. 18 proc. odwołałoby się do miękkiego serca handlowca. Tylko 31 proc. deklaruje, że będzie chciało reklamować zakupiony towar.
52 proc. nastolatków uważa, że sklep ma prawo nie uwzględnić reklamacji, jeśli klient odszedł od kasy, 60 proc. sądzi, że sprzedawca nie zwraca pieniędzy za zakupiony towar, tylko może go wymienić, a prawie 44 proc. ocenia, iż nie można reklamować towaru, jeśli nie miał on widocznej wady.
Kampania uświadamiająca będzie prowadzona m.in. poprzez spoty telewizyjne, materiały edukacyjne dla nastolatków w gimnazjach i liceach, szkolenia dla nauczycieli i rodziców. Informacje na ten temat będzie można też znaleźć na stronie www.konsumenckieabc.pl.
