Nowe dotacje dla obszarów wiejskich

Minister rolnictwa i rozwoju wsi Marek Sawicki zapowiedział, że w 2011 roku zwiększone zostaną limity środków w ramach najbardziej popularnych działań w PROW 2007-2013. W obliczu wyczerpania środków w ramach regionalnych programów operacyjnych to bardzo ważna informacja, która może umożliwić rozwój przedsiębiorcom na obszarach wiejskich.

Miniony rok 2010 okazał się owocny dla dotacji wypłacanych przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013. Rozdysponowano w nim rekordową kwotę dofinansowania, która przekroczyła 8 miliardów złotych, a kwota ta stale rośnie. Rolnicy i przedsiębiorcy z obszarów wiejskich coraz chętniej aplikują o pieniądze przyznawane w ramach działań PROW 2007-2013. Rok obecny będzie sprzyjał pozyskaniu kolejnych środków z PROW. Warto więc rozeznać się w polu możliwości działań PROW, aby uzyskać informacje, kto jeszcze może starać się o dotacje.

Wielką popularnością cieszył się w 2010 roku konkurs z działania PROW 312 "Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw" - złożone wnioski, których liczba przekroczyła 100 tys., przekroczyły alokację we wszystkich województwach. W niektórych doszło do przekroczenia nawet o ponad 100 proc. Takich wyników nie odnotowano dotąd w historii PROW 2007-2013. Tak duże zainteresowanie konkursem jest jednak powodem do zadowolenia - wnioskodawcy ubiegający się o bezzwrotną dotację w wysokości 50 proc. obligują się do utworzenia nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich. To bowiem jest wysoce punktowane w ramach działania. Niewątpliwie przyczyniają się tym samym do zmniejszenia stopy bezrobocia na obszarach najbardziej dotkniętych tym problemem. W związku z tak poważnym zainteresowaniem przedsiębiorców, minister rolnictwa i rozwoju wsi zapowiedział, że zwiększy alokacje na działanie 312 tak, aby dotacje mogli otrzymać wszyscy aplikujący w ubiegłorocznym konkursie.

Konkurs z tego działania zostanie także ogłoszony w bieżącym roku - zgodnie z zapowiedzią nabór przewidziany jest na drugie półrocze 2011 r.. Rosnące zainteresowanie działaniem skłoniło ministerstwo do ogłoszenia, iż także w bieżącym roku środki przeznaczone na PROW 312 zostaną zwiększone. Nie ulega więc wątpliwości, że mikroprzedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie na rozpoczęcie bądź rozwój swojej działalności. Należy jednakże pamiętać o jednej istotnej rzeczy - siedziba wnioskodawcy, a w przypadku operacji związanej trwale z nieruchomością - miejsce położenia nieruchomości musi znajdować się w gminie wiejskiej lub miejsko-wiejskiej bądź miejskiej do 5 tysięcy mieszkańców.

Podstawowy warunek ubiegania się o jakąkolwiek dotację w ramach PROW do wpis do rejestru producentów rolnych. Wypada jednak zauważyć, że jeśli na dzień składania wniosku Wnioskodawca takiego wpisu nie otrzymał, mimo złożonego wniosku - wystarczy tylko zaświadczenie, iż wniosek został złożony i jest w toku rozpatrywania. Oczywiście PROW 312 to wsparcie z Unii Europejskiej promujące mikroprzedsiębiorców, a zatem zgodnie z Załącznikiem 1 do Rozporządzenia Komisji nr 364/2004, Wnioskodawca musi być firmą zatrudniającą do 10 osób o bilansie rocznym lub rocznej sumie bilansowej nieprzekraczającej 2 mln euro. Wypada podkreślić, że o dotację w ramach działania może ubiegać się zarówno nowo utworzony podmiot, jak i istniejący i działający już na rynku. Zakres prowadzonej działalności, na którą można uzyskać pomoc z UE, jest bardzo szeroki. W ramach działania wsparta może zostać działalność związana z usługami dla gospodarstw rolnych leśnictwa, ale też dla ludności, ze sprzedażą hurtową i detaliczną, z robotami i usługami budowlanymi i instalacyjnymi, usługami turystycznymi związanymi ze sportem, rekreacją i wypoczynkiem, przetwórstwem produktów rolnych lub jadalnych produktów leśnych, rachunkowością, doradztwem lub usługami informatycznymi czy wytwarzaniem produktów energetycznych z biomasy.

Popularnym działaniem w ramach PROW w 2010 roku było także działanie 123 "Zwiększenie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej". O jego popularności świadczy chociażby fakt, że w dniu otwarcia naboru wniosków w ciągu godziny wnioskowana kwota wsparcia przekroczyła zaplanowany budżet o 120 proc. W drugim półroczu 2011 zostanie ponownie ogłoszony nabór na to działanie. Wnioskodawca może ubiegać się maksymalnie o 50 proc. dofinansowania planowanych działań pod warunkiem, iż w wyniku przeprowadzonej operacji przynajmniej połowa umów długoterminowych z dostawcami zostanie podpisana z producentami bądź grupami producentów rolnych. Warto wymienić jednakże zakres działań, które są objęte wsparciem w ramach tego działania.

Wnioskodawca ubiegający się o pomoc w PROW 123 musi prowadzić działalność związaną z przetwórstwem i wprowadzeniem do obrotu produktów rolnych, które wymienione zostały w załączniku 1 do Traktatu Wspólnot Europejskich. Poza działalnością związaną sensu stricte z przetwórstwem, a zatem z przetwarzaniem mięsa, owoców, warzyw czy produktów nabiałowych, dotowane są także operacje związane z produkcją alkoholu, sprzedażą hurtową kwiatów, roślin, owoców, warzyw, a także z magazynowaniem i przechowywaniem związanym z usługowym zamrażaniem i przechowywaniem produktów rolnych.

Podmiotem ubiegającym się o pomoc w zakresie tego działania może być zarówno osoba fizyczna jak i prawna - i to zarówno mikro, małe i średnie przedsiębiorstwo.

W ramach działania PROW 123, powszechnie traktowanego jako działanie wspierające przetwórców, można uzyskać środki na produkcję z biomasy. Jako przetwórstwo bowiem traktowana jest także produkcja coraz bardziej popularnego ekopaliwa, takiego jak brykiet czy pellet. Zalicza się ona do przetwórstwa roślin na produkty, które są wykorzystywane na cele energetyczne. Należy zaznaczyć, że w przypadku produkcji z biomasy przedsiębiorca ma zapewniony rynek zbytu - biomasa zaliczana jest do odnawialnych źródeł energii, które w chwili obecnej są tematem priorytetowym dla rozwoju sektora polskiej energetyki. Wskutek akcesu Polski do Unii Europejskiej, Polska została zobowiązana do przestrzegania zobowiązań międzynarodowych, które wspierają energetykę ze źródeł odnawialnych. Do roku 2020 powinien zostać osiągnięty wskaźnik 15 proc., zaś do roku 2030 - 20 proc. udziału energii elektrycznej wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii w bilansie energetycznym kraju. W konsekwencji zakłady produkujące energię opartą na konwencyjnych metodach są zobligowane do inwestowania i przekształcania metod produkcyjnych w przyjazne środowisku, w tym między innymi wykorzystujące biomasę do produkcji energii.

W związku z powyższym warto inwestować w zakłady produkujące z biomasy ekopaliwo takie jak brykiet i pellet (trzeba tylko pamiętać, że aby te produkty zostało uznane za OZE, muszą być w 100 proc. naturalne, a zatem w procesie produkcyjnym nie można zastosować żadnych domieszek), tym bardziej, że istnieje możliwość pozyskania na to funduszy z Unii Europejskich, nawet do 50 proc. kosztów kwalifikowanych operacji. Optymistyczne zapowiedzi ministra rolnictwa i rozwoju wsi powinny zachęcić do aplikowania o dotacje w ramach działań Programu Rozwojowego Obszarów Wiejskich 2007-2013. Tym bardziej, że środki przeznaczone na ten program dofinansowania z Unii Europejskiej nie zostały jeszcze wykorzystane i można po nie sięgnąć w bieżącym roku kalendarzowym. A przede wszystkim trzeba podkreślić, że PROW nie oznacza tylko wsparcia dla rolników, czyli podmiotów prowadzących działalność rolniczą. Podstawowym przecież celem programu pomocowego jest rozwój obszarów wiejskich, co może być realizowane na płaszczyźnie różnych sektorów działalności wnioskodawcy. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa stale ogłasza nowe konkursy, wśród których znaleźć będzie można także na rozwój niepowiązany ściśle z prowadzeniem działalności rolniczej.

dr Aleksandra Maciejewska

Konsultant w PWB Sp. z o.o. Sp. k.