O podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym

W związku z dostosowywaniem w podatku od towarów i usług, dostosowanie przepisów w dziedzinie limitu oraz zakresu polskiego prawa do prawa Unii Europejskiej istnieje potrzeba znowelizowania przepisów o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym.

Do najważniejszych zmian zaliczyć należy: częściową harmonizację przepisów w zakresie stawek podatkowych i zwolnień podmiotowych, wprowadzenie specjalnych procedur w odniesieniu do działalności biur podróży, dostosowanie przepisów dotyczących miejsca powstania obowiązku podatkowego, ujednolicenie podstawy opodatkowania dla wyrobów akcyzowych produkcji krajowej i pochodzących z importu. W projektowanej ustawie przedłuża się również do 31 grudnia 2002 r. stosowanie do celów poboru tych podatków klasyfikacji statystycznych obowiązujących przed 1 lipca 1997 r.

Ponadto proponuje się przedłużenie obowiązujących obecnie delegacji dla ministra finansów w zakresie obniżenia stawek podatku VAT do wysokości 0 proc. lub 7 proc. dla niektórych towarów i usług oraz określenia warunków stosowania obniżonych stawek a także do wprowadzenia zwolnień od wspomnianych wyżej podatków i określenia szczegółowych warunków stosowania tych zwolnień. Obecne upoważnienia dla ministra finansów obowiązują do 31 grudnia 2000r.

Rada Ministrów określiła stanowisko wobec poselskiego projektu nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym (druk nr 2221).

Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym zakłada przedłużenie do dnia 31 grudnia 2002 r. stosowania stawki podatku VAT w wysokości 0%:

1 ) na towary przeznaczone na cele ochrony przeciwpożarowej, które są sprzedawane jednostkom ochrony przeciwpożarowej,

2) na wydawnictwa dziełowe, wydawnictwa prasowe, publikacje w języka Braille'a, nuty i mapy oraz usługi wymienione w art. 50 ust. S ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.

Proponowane w projekcie ustawy utrzymanie stawki podatku VAT w wysokości 0% na książki, gazety i wydawnictwa periodyczne, na publikacje w języku Braille'a, nuty i mapy oraz na sprzęt ochrony przeciwpożarowej nie znajdują odzwierciedlenia w przepisach Szóstej dyrektywy Rady Unii Europejskiej z dnia 17 maj a 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich, dotyczących podatków obrotowych.

Zgodnie z przepisami Szóstej dyrektywy stawka 0% nie może być stosowana w obrotach krajowych. Stawka 0% lub zwolnienie od podatku VAT z prawem do odliczeń (odpowiednik stawki 0%) może być stosowane wyłącznie w odniesieniu do eksportu.

Natomiast zgodnie z poz. 6 załącznika H do Szóstej dyrektywy stawką obniżoną mogą być opodatkowane dostawy, w tym na warunkach wypożyczenia przez biblioteki, książek (włączając broszury, ulotki i materiały drukowane podobnego rodzaju, rysunki dla dzieci, książeczki do rysowania lub kolorowania, druki lub rękopisy muzyczne, ma hydrograficzne i im podobne).

W stanowisku negocjacyjnym Polska wniosła m.in. o możliwość zastosowania okresu przejściowego na stosowanie do dnia 31 grudnia 2007 r. stawki VAT w wysokości 0% dla książek oraz czasopism specjalistycznych. Powyższe oznacza, że gazety, czasopisma nie zaliczone do czasopism specjalistycznych, publikacje w języka Braille'a, nuty i mapy powinny zostać opodatkowane stawką VAT w wysokości 7%.

Natomiast towary przeznaczone na cele ochrony przeciwpożarowej, które są sprzedawane jednostkom ochrony przeciwpożarowej nie mogą być opodatkowane stawką 0% ani stawką obniżoną (załącznik H do Szóstej dyrektywy nie przewiduje bowiem stosowania stawki obniżonej na te towary). Oznacza to, że na towary przeznaczone na cele ochrony przeciwpożarowej powinna zostać wprowadzona stawka 22%.

W związku z powyższym Rząd nie popiera poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (druk nr 2221).

Rada Ministrów określiła stanowisko wobec poselskiego projektu nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym(druk poselski nr 2222)

Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym zakłada przedłużenie do dnia 31 grudnia 2005 r. okresu obowiązywania 7 % stawki podatku na:

1 ) materiały budowlane i usługi (roboty) określone w załączniku nr 5 do ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym,

2) roboty budowlano-montażowe oraz remonty związane z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą,

3) obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem lokali użytkowych.

Zgodnie z Układem Europejskim ustanawiającym stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską, z jednej strony, a Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi, z drugiej strony, sporządzonym w Brukseli 16 grudnia 1991 r. oraz z przyjętym przez Radę Ministrów w dniu 19 października 1999 r. Stanowiskiem negocjacyjnym Polski w obszarze "Podatki", Polska zobowiązała się do dostosowania przepisów w zakresie podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego do dyrektyw Rady Unii Europejskiej.

Zasady funkcjonowania i poboru podatku od towarów i usług w krajach Unii Europejskiej zostały ramowo określone w Szóstej dyrektywie Rady z 17 maja 1977 roku w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich, dotyczących podatków obrotowych. Wynika z tej dyrektywy, że w zakresie materiałów budowlanych, robót budowlano-montażowych oraz obiektów budownictwa mieszkaniowego winna być stosowana podstawowa stawka VAT (w warunkach polskich - 22%). Jedynie dla budowy remontów lub przebudowy budynków mieszkalnych w ramach polityki społecznej, może być stosowana stawka obniżona (w warunkach polskich - 7%). Powyższy projekt poselski jest zatem sprzeczny z dyrektywami unijnymi. Utrzymywanie opodatkowania na obecnym poziomie (stawka 7%), również w latach następnych możliwe jest jedynie dla lokali mieszkalnych objętych polityką społeczną oraz częściowo dla remontów tych lokali. Ponadto uchwalenie projektu poselskiego spowoduje ujemne skutki budżetowe na 2001 r. w stosunku do wcześniej zakładanych. Z wyżej wymienionych względów rząd nie popiera poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (druk 2222).