Obniżki stóp we wrześniu? Ekonomiści zmieniają prognozy

- Rada Polityki Pieniężnej (RPP) podjęła decyzję, że kończymy cykl podwyżek - tak ogłosił w lipcu prezes Narodowego Banku (NBP) Polskiego Adam Glapiński. Dodał, że "następnym ewentualnym krokiem jest oczywiście ruch w drugą stronę".  

Glapiński przemawiał na konferencji po ostatniej przed wakacjami decyzji RPP o stopach procentowych. W czwartek 6 lipca RPP utrzymała stopy na niezmienionym poziomie. Główna stopa NBP wynosi obecnie 6,75 proc.   

Poprzednio RPP ostatnio podniosła stopy procentowe we wrześniu 2022 roku. Od tego momentu stopy pozostawały na tym samym poziomie, ale oficjalnie cykl podwyżek nie był zakończony. 

Szef banku centralnego wskazał podczas konferencji, że spodziewa się pierwszej obniżki stóp jeszcze w 2023 roku. - Jeśli będzie inflacja jednocyfrowa, jeśli projekcja na najbliższe kwartały i lata będzie z 90-procentową pewnością mówiła, że inflacja będzie spadać, to jest możliwa obniżka we wrześniu. Ale mówimy o spadku 0,25 pkt. proc. - zapowiadał Glapiński. 

Kiedy można spodziewać się pierwszej obniżki zaczęli też już prognozować ekonomiści. Większość analityków, z którymi rozmawiała Polska Agencja Prasowa (PAP), wskazuje że rzeczywiście można spodziewać się jej we wrześniu.  

"Na lipcowym posiedzeniu RPP oficjalnie zakończyła cykl podwyżek stóp procentowych, a prezes NBP Adam Glapiński uszczegółowił wcześniejsze zapowiedzi, mówiąc, że spodziewa się pierwszej obniżki stóp procentowych po wakacjach" - zauważył w rozmowie z PAP analityk PKO BP Kamil Pastor. Pastor wskazał z rozmowie z PAP na słowa Glapińskiego o tym, że inflacja we wrześniu może być jednocyfrowa, co - według analityka - daje nadzieję na obniżkę stóp procentowych już we wrześniu, a nie w październiku, listopadzie jak pierwotnie zakładano. "W takim scenariuszu rosłoby prawdopodobieństwo, że przed końcem roku stopy zostałyby obniżone nie raz, a dwukrotnie, do 6,25 proc." - uważa Kamil Pastor. 

Także zdaniem ekonomisty Pekao Piotra Bartkiewicza RPP nie będzie czekać na listopadową projekcję inflacji i już po wakacjach obniży stopy procentowe. 

Ekspert ds. analiz makroekonomicznych grupy BPS Daniel Piekarek podziela ten punkt widzenia. "Rada Polityki Pieniężnej po posiedzeniu w lipcu oficjalnie zakomunikowała zakończenie cyklu podwyżek stóp, zaś prezes NBP zasugerował na konferencji przedstawiającej stanowisko Rady, że kolejnym krokiem - potencjalnie już na posiedzeniu we wrześniu br. - byłaby obniżka stóp o 0,25 pp., czyli do do 6,50 proc." - mówi Piekarek. 

Marcin Zdrolik z mBanku także spodziewa się obniżki stóp w podobnej wysokości. Według niego RPP podejmie jednak decyzję w innym terminie. "Naszym zdaniem RPP obniży stopy procentowe o 25 pb., ale nie od razu po wakacjach. Bardziej prawdopodobne jest w naszej ocenie październikowe posiedzenie" - powiedział. Rozmówca PAP dodał, że wtedy RPP będzie już znać wstępny odczyt wrześniowej inflacji, co "według ostatnich wypowiedzi prezesa NBP, może zostać uznane za wystarczający sygnał do obniżek stóp". 

Chociaż analitycy zgadzają się, że RPP obniży stopy, nie widzą uzasadnienia dla takiej decyzji - wynika z kolei z rozmów, jakie z ekonomistami przeprowadził dziennik "Rzeczpospolita".  

Dziennikarze poniedziałkowego wydania wskazują, że Rada jeszcze przed końcem tego roku obniży stopę referencyjną NBP o co najmniej 0,5 pkt proc. "Tego spodziewa się 81 proc. spośród 42 ekonomistów, którzy wzięli udział w sondzie 'Rzeczpospolitej’' Pozostali też spodziewają się obniżki, choć mniejszej. Stabilizacja stóp na obecnym poziomie (6,75 proc.) uchodzi za zupełnie nieprawdopodobną" - czytamy. 

Gazeta zwraca uwagę, że oczekiwania ekonomistów, bazujące przede wszystkim na wypowiedziach prezesa NBP oraz większości innych członków RPP, kontrastują z ocenami tego, jaka polityka pieniężna byłaby właściwa w świetle dostępnych danych z gospodarki oraz prognoz. 

"Ledwie 10 proc. uczestników naszej sondy - ekonomistów z banków, think tanków oraz uczelni - uważa, że obniżka stóp procentowych w tym roku (o 0,25 lub 0,50 pkt proc.) byłaby optymalna. Ponad 45 proc. ankietowanych sądzi, że stopy powinny pozostać na obecnym poziomie, tyle samo uważa, że powinny być nawet wyższe" - czytamy w dzienniku.

Dziennik wskazuje, że głównym argumentem przeciwko łagodzeniu polityki pieniężnej jest projekcja inflacji, tzn. prognozy Departamentu Analiz i Badań Ekonomicznych NBP sporządzone przy założeniu, że stopy procentowe będą bez zmian. "Ostatnia projekcja, z lipca, nie daje większych szans na powrót inflacji do celu NBP (2,5 proc.) w horyzoncie oddziaływania polityki pieniężnej niż poprzednia, z marca" - czytamy. 

"Przy założeniu utrzymania stopy na poziomie 6,75 proc. inflacja dotyka górnej granicy (3,5 proc.) pasma dopuszczalnych odchyleń od celu na koniec 2025 r. To powinno skłaniać nie do obniżek stóp, ale do zaciskania polityki pieniężnej, najlepiej na drodze ograniczania portfela obligacji NBP" - podkreśla w "Rzeczpospolitej" główny ekonomista Pracodawców RP Kamil Sobolewski. 

Sygnalizowana przez większość członków RPP gotowość do poluzowania polityki pieniężnej pomimo braku uzasadnienia dla takiej decyzji naraża Radę na zarzuty, że porzuciła swój główny cel - wskazuje dziennik. 

"Przesłanka ta dopuszcza wspieranie polityki gospodarczej rządu poprzez obniżenie stóp procentowych nawet w warunkach podwyższonej inflacji i jej bardzo odległego powrotu do celu (...). Część obserwatorów mówi wprost: RPP dąży do obniżenia stóp przed wyborami" - skomentował na łamach dziennika ostatnie sygnały z Rady główny ekonomista Credit Agricole Bank Polska Jakub Borowski.