Opłata reklamowa - kto i w jakich okolicznościach musi ją uiścić?

Ustawa z 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu (DzU z 2015 r. poz. 774) miała, w zamyśle ustawodawcy, przeciwdziałać degradacji i wyniszczaniu krajobrazu, poprzez między innymi wprowadzenie odpowiednich regulacji dotyczących tablic i urządzeń reklamowych, szczególnie w dużych miastach. W tym właśnie celu do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wprowadzona została nowa forma opłaty dla przedsiębiorców. Mowa o opłacie reklamowej, pobieranej od tablic reklamowych lub innych urządzeń reklamowych, umieszczonych na obszarach, dla których obowiązują zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń.

Za sprawą nowelizacji przepisów do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wprowadzone zostały nowe pojęcia, za ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Mowa o reklamie, tablicy reklamowej, urządzeniu reklamowym oraz szyldzie.

Pod pojęciem reklamy należy rozumieć upowszechnianie w jakiejkolwiek wizualnej formie informacji promującej osoby, przedsiębiorstwa, towary, usługi, przedsięwzięcia lub też ruchy społeczne. Tablica reklamowa z kolei to przedmiot materialny przeznaczony lub służący ekspozycji reklamy wraz z jego elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, o płaskiej powierzchni służącej ekspozycji reklamy (w szczególności baner reklamowy, reklama naklejana na okna budynków i reklamy umieszczane na rusztowaniu, ogrodzeniu lub wyposażeniu placu budowy, z wyłączeniem drobnych przedmiotów codziennego użytku wykorzystywanych zgodnie z ich przeznaczeniem). Idąc dalej przedmiot materialny przeznaczony lub służący ekspozycji reklamy wraz z jego elementami konstrukcyjnymi i zamocowaniami, inny niż wspomniana już tablica reklamowa, z wyłączeniem drobnych przedmiotów codziennego użytku wykorzystywanych zgodnie z ich przeznaczeniem to według nowych przepisów urządzenie reklamowe, a za szyld uznana zostanie tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe informujące o działalności prowadzonej na nieruchomości, na której ta tablica reklamowa lub urządzenie reklamowe aktualnie się znajdują.

Osoby, które posiadają obiekty reklamowe pasujące do przywołanych powyżej wytycznych ustawodawcy zobowiązane są do ich zdeklarowania oraz uiszczenia odpowiedniej opłaty do kasy gminy, w obrębie której mieści się nieruchomość z obiektem reklamowym.

Obowiązek uiszczenia opłaty reklamowej nakładany jest na właścicieli, użytkowników wieczystych, posiadaczy nieruchomości lub obiektów budowlanych, w sytuacji, gdy na ich nieruchomości lub obiekcie budowlanym znajdują się tablice lub urządzenia reklamowe w rozumieniu przedstawionych powyżej przesłanek prawnych. Warto mieć na uwadze, że nie ma znaczenia fakt, czy na danych obiektach rzeczywiście eksponowane są treści reklamowe.

Zwolnienie z opłaty przysługuje jedynie takim tablicom i urządzeniom, które nie są widoczne z przestrzeni dostępnych publicznie - informuje Robert Tomaszewski z portalu www.grunttozysk.pl. Co więcej opłata nie zostanie naliczona dla nośników, które realizują dany obowiązek nałożony prawem, są związane z działalnością informacyjną (przykładowo pełnią funkcję upamiętniającą) lub też jeśli są one związane z działalnością kościoła czy innych związków wyznaniowych.

Stawka opłaty reklamowej ustalana jest w drodze uchwały w oparciu o dwa czynniki: część stałą (nie może ona przekroczyć 2,50 zł dziennie) oraz część zmienną, która warunkowana będzie powierzchnią tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego służącego do ekspozycji reklamy. Część zmienna nie może przekroczyć 0,20 zł za każdy 1 mkw. dziennie. Określone przez ustawodawcę stawki są nieprzekraczalne, gmina może jednak różnicować wysokość ostatecznej opłaty reklamowej po uwzględnieniu pewnych indywidualnych czynników, czyli lokalizacji lub wielkości i rodzaju tablicy oraz urządzenia reklamowego. W sytuacji, gdy obliczenie pola powierzchni służącego ekspozycji treści reklamowych będzie uniemożliwione (ze względu na nieregularny kształt urządzenia) opłata determinowana będzie polem powierzchni bocznej prostopadłościanu opisanego na takim urządzeniu.

Przypomnijmy, że zgodnie z nowymi przepisami obowiązek uiszczenia opłaty reklamowej nakładany jest na właścicieli, użytkowników wieczystych, posiadaczy nieruchomości lub obiektów budowlanych, w sytuacji, gdy na ich nieruchomości lub na obiekcie budowlanym znajdują się tablice lub urządzenia reklamowe, które zgodnie z prawem mogą zostać obciążone taką opłatą (wymienione w poprzedniej części poradnika). W sytuacji, gdy mamy do czynienia z nieruchomością lub obiektem budowlanym stanowiącym współwłasność, lub też które znajdują się w posiadaniu kilku podmiotów, obowiązek uiszczenia opłaty reklamowej będzie ciążył solidarnie na wszystkich współwłaścicielach lub współposiadaczach. Co więcej, gmina posiada uprawnienia, by nałożyć na inwestora, w drodze uchwały, obowiązek składania dodatkowej deklaracji, może ustalić termin, tryb oraz warunki jej złożenia (wraz ze wzorem formularza).

Konsekwencją nowelizacji przepisów budowlanych jest między innymi rozszerzenie przez ustawodawcę pojęcia budowli. Na chwilę obecną obejmuje ono także wolno stojące, trwale związane z gruntem, tablice reklamowe oraz inne urządzenia służące eksponowaniu treści reklamowych. Taka zmiana skutkuje obciążeniem omawianych tu obiektów także podatkiem od nieruchomości. A więc inwestor, oprócz opłaty reklamowej, musi także rozliczyć z fiskusem podatek od nieruchomości od tablic i urządzeń reklamowych - podkreśla Robert Tomaszewski z portalu www.grunttozysk.pl. Jednak także i tutaj ustawodawca wprowadził pewne udogodnienia dla podatników. Kwota należna z tytułu podatku od nieruchomości będzie mogła zostać zaliczona na poczet opłaty reklamowej. Stawka podatku od nieruchomości dla budowli wynosi 2 proc. od wartości danego obiektu. Jeśli inwestor wykaże do opodatkowania podatkiem od nieruchomości takiego rodzaju budowle opłata reklamowa zostanie stosownie pomniejszona. Jeśli natomiast kwota podatku od nieruchomości od tablicy czy urządzenia reklamowego przekroczy ustaloną dla nich stawkę opłaty reklamowej przedsiębiorca nie zostanie obciążony żadnymi dodatkowymi kosztami.

W sytuacji, gdy właściciel, użytkownik wieczysty, posiadacz nieruchomości lub obiektu budowlanego nie wykaże obiektów kwalifikujących się pod nałożenie opłaty reklamowej, lub też źle wyliczy podstawę dla ustalenia stawki (przykładowo źle ustali powierzchnię obiektu służącą do ekspozycji reklamy) może liczyć się z powstaniem zaległości, a w konsekwencji także z karami finansowymi, jakie ma prawo nałożyć na niego gmina. Grzywna zostanie nałożona również jeśli organ dopatrzy się braku zgodności urządzenia lub tablicy z uchwałą gminy (która określa zasady u warunki usytuowania takich obiektów, wraz z ich dopuszczalnymi gabarytami czy rodzajami materiałów budowlanych, z jakich mogą zostać wykonane). Podobnie będzie w sytuacji, gdy reklama została posadowiona bez wymaganego pozwolenia budowlanego czy zgłoszenia. Wysokość takiej kary to iloczyn pola powierzchni reklamowej oraz 40-krotność maksymalnej stawki części zmiennej opłaty reklamowej powiększony o 40-krotność maksymalnej stawki części stałej.