Polska stawia na surowce strategiczne. Mamy złoża ważne dla całej UE

Polska przekazała Komisji Europejskiej program poszukiwań surowców strategicznych, wymagany przepisami unijnego aktu o surowcach strategicznych - przekazał w poniedziałek na konferencji prasowej dyrektor Państwowego Instytutu Geologicznego Krzysztof Szamałek.

Europejski Akt o Surowcach Krytycznych (Critical Raw Materials Act, CRMA) to unijne prawo mające zapewnić bezpieczne i zrównoważone dostawy kluczowych surowców dla gospodarki, szczególnie dla sektora przemysłu "zerowego netto". Akt wszedł w życie rok temu. Jego celem jest ograniczenie zależności od zagranicznych dostawców i wzmocnienie zdolności wydobywczych UE.  

Aby Polska mogła we właściwy sposób wdrożyć postanowienia CRMA, powstał stosowny krajowy projekt legislacyjny. "Doszliśmy do wniosku, że właściwa implementacja rozporządzenia o surowcach krytycznych wymaga ustawy krajowej wdrażającej to rozporządzenie. Projekt tej ustawy uzyskał wpis legislacyjny na początku roku, obecnie jest praktycznie gotowy. W najbliższym czasie trafi do konsultacji międzyresortowych i publicznych" - mówił podczas wspomnianej konferencji prof. Krzysztof Galos, podsekretarz stanu w MKiŚ, Główny Geolog Kraju. 

"Celem jest budowanie w Polsce silniejszej, bardzie zrównoważonej gospodarki opartej na integracji łańcuchów dostaw surowców krytycznych. Żeby to było możliwe trzeba współdziałać w obrębie Unii Europejskiej, ale też rozwijać partnerstwa poza krajami Unii, ponieważ Unia, w tym i Polska, jest bardzo mocno zależna od dostaw spoza wspólnoty" - tłumaczył Galos. 

Ustawa ma na celu doprecyzowanie poszczególnych rozwiązań związanych z realizacją obowiązków narzuconych przez rozporządzenie CRMA. Wśród nich jest m.in. określenie zasad kształtowania polityki surowcowej państwa i jej cykliczności, prowadzenie wykazu surowców kluczowych dla polskiej gospodarki oraz monitorowanie i ograniczanie ryzyka dostaw takich surowców.

"Oprócz surowców strategicznych dla UE ten dokument jako jeden z ważnych elementów będzie zawierał wykaz surowców kluczowych dla polskiej gospodarki. Będzie to lista wyraźnie inna niż w przypadku projektów strategicznych" - zapowiedział Galos.

W pierwszym konkursie na projekty strategiczne UE (Critical Raw Materials Act) wyłoniono 47 projektów, z czego 2 umiejscowione w Polsce. Jednym z nich jest zakład rafinacji piasku w Puławach, a drugim zakład recyklingu baterii litowo-jonowych w Zawierciu. 

Zdaniem prof. Krzysztofa Szamałka, w zakresie znaczących perspektyw dla uczestnictwa Polski w dostawie surowców mineralnych dla Unii Europejskiej wyróżniają się miejsca związane z Dolnym Śląskiem. "Mówiąc wprost - dokonaliśmy priorytetyzacji, które surowce występują w Polsce w takim stopniu, że mogą być znaczące dla Unii Europejskiej. Takimi są polimetaliczne rudy miedzi" - stwierdził Szamałek.  

Zdaniem profesora, surowcem krytycznym jest również węgiel koksujący, który ma szczególne znaczenie dla europejskiego przemysłu hutniczego. "Polska jest jedynym znaczącym producentem węgla koksującego. Mamy jeszcze złoża rezerwowe, które w zgodzie zasadami ochrony środowiska mogłyby być zagospodarowane w przyszłości" - mówił. 

Obowiązek sporządzenia programu poszukiwań nakładał na nasz kraj unijny akt o surowcach strategicznych. Polska przesłała plan 23 maja i obecnie oczekuje na jego akceptację. W jego ramach określono trzy priorytety poszukiwań: grupa I o wysokim priorytecie, np. miedź i grafit; grupa II o średnim priorytecie, m.in. węgiel, tytan oraz grupa III o niskim priorytecie, w której są m.in. metale ziem rzadkich.