Miliardowe straty w polskim górnictwie. Sektor na skraju zapaści

Agencja Rozwoju Przemysłu przygotowała kolejny raport dotyczący rynku węgla w Polsce. Wynika z niego, że w pierwszym kwartale 2025 roku górnictwo kamienne odnotowało aż 1,65 mld zł straty netto. Powodem jest spadek przychodów - do 7,3 mld zł, czyli o 32 proc. rok do roku, przy spadku kosztów operacyjnych jedynie o 15 proc. do 9,6 mld zł. Dane pochodzą od polskich producentów węgla: Polskiej Grupy Górniczej, Południowego Koncernu Węglowego, Węglokoksu Kraj, Jastrzębskiej Spółki Węglowej, LW Bogdanki, PG Silesia Sp. z o.o. i Eko-Plus Sp. z o.o. 

W marcu tego roku udział węgla w produkcji energetycznej wyniósł jedynie 53,7 proc., osiągając tym samym najniższą wartość od 2019 roku. Równocześnie wzrosła produkcja ze źródeł odnawialnych - o 25 proc. rok do roku. Jak komentuje Fundacja Instrat, “maleje znaczenie węgla jako podstawowego paliwa energetycznego". 

“Polskie kopalnie, w teorii, można by było tymczasowo zamknąć i nie wpłynęłoby to na nasze bezpieczeństwo energetyczne - mamy obecnie nadmiar zapasów" - czytamy na portalu energetyka24.pl. Zdaniem ekspertów kopalnie nie są w stanie wydobywać konkurencyjnie węgla, a obecną sytuację można nazwać “zgniłym kompromisem".  

Systematycznie maleje również zatrudnienie w górnictwie. W marcu 2025 roku w tym sektorze pracowało 73 tys. osób, czyli o 3 tys. mniej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego.  

Równocześnie na wysokim poziomie utrzymują się płace górników. Mimo że przychody spadły o ponad 30 proc. na pensje wydano jednie 2,5 proc. mniej. Oznacza to, że udział płac w kosztach operacyjnych wzrósł do 40 proc. Według raportu GUS za 2024 rok, górnicze zarobki wynoszą średnio 12,3 tys. zł brutto. 

W 2021 roku rząd zawarł tzw. umowę z górnikami, na mocy której zobowiązał się do utrzymywania kopalń przez najbliższe 25 lat, równocześnie stopniowo doprowadzając do ich “wygaszenia". Okazało się jednak, że największym problemem polskich kopalń spadek wydobycia oraz rosnące koszty produkcji. Szacuje się, że w 2025 roku osiągniemy mniej niż 50 mln ton zużycia, a w 2040 roku popyt na węgiel będzie praktycznie zerowy.