Prawo łowieckie do zmiany? Polowania utrapieniem dla właścicieli nieruchomości, RPO interweniuje
Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) zwrócił się do minister klimatu i środowiska z prośbą o rozważenie możliwości nowelizacji przepisów prawa łowieckiego. W piśmie skierowanym do Pauliny Hennig-Kloski Marcin Wiącek podniósł, że to, w jaki sposób organizowane są polowania, ogranicza prawa właścicieli nieruchomości zlokalizowanych w obwodach łowieckich. Zwrócił uwagę m.in. na to, że myśliwi nie mają obowiązku informowania właścicieli o zamiarze organizacji polowania indywidualnego na ich ziemi. Wskazał również na obniżenie wartości takich nieruchomości i brak rekompensaty finansowej dla ich właścicieli.
"Od kilku lat do BRPO wpływają skargi obywateli i organizacji społecznych będących właścicielami nieruchomości w obrębie obwodów łowieckich na narzucanie im obowiązku znoszenia działalności myśliwych" - wskazuje RPO. Dodał, że choć taka działalność jest niezbędna, to powinna w większym stopniu uwzględniać prawa właścicieli gruntów, na których prowadzone są polowania.
RPO wskazuje, że obecne przepisy prawa łowieckiego pozwalają na naruszanie praw właścicieli gruntów, na terenie których dochodzi do polowań. Pierwszym z problemów, na jakie zwrócił uwagę, jest procedura tworzenia obwodów łowieckich.
Choć powstają one w drodze uchwały sejmiku wojewódzkiego przy pomocy specjalnego zespołu, to właściciele nieruchomości nie mogą uczestniczyć w jego obradach.
"Uprawnienia właścicieli do udziału w procedurze tworzenia obwodów mają charakter iluzoryczny, bo uznaniowa decyzja marszałka województwa lub sejmiku nie podlega kontroli sądowej" - podkreśla RPO. W praktyce więc takie uwagi uwzględniane są niezwykle rzadko.
Marcin Wiącek dodał, że "utworzenie obwodu łowieckiego ze swej natury pozbawia właściciela prawa do korzystania z jego nieruchomości w określonych przedziałach czasowych, gdy myśliwi organizują polowanie". Co to konkretnie oznacza? Wyjaśnił, że w czasie polowań właściciel "w ogóle nie może korzystać ze swojej ziemi, a czasami nawet nie może na niej przebywać".
RPO wskazał również na brak jakiejkolwiek rekompensaty finansowej dla właściciela nieruchomości, na terenie której utworzono obwód łowiecki. Ma on jedynie prawo do "odszkodowania za szkody wyrządzone w uprawach i płodach rolnych przez niektóre zwierzęta łowne oraz za szkody wyrządzone przy polowaniu". Marcin Wiącek dodał, że prowadzenie polowań prowadzi do obniżenia wartości nieruchomości, co nie jest rekompensowane przez państwo.
Trzecim problemem, na który uwagę zwrócił RPO, jest wniesienie sprzeciwu przeciwko organizacji polowań na danej nieruchomości. Obecnie obowiązujące przepisy pozwalają na wniesienie sprzeciwu jedynie właścicielowi będącemu osobą fizyczną.
"Właściciel bądź użytkownik wieczysty niebędący osobą fizyczną nie ma żadnych narzędzi prawnych sprzeciwienia się polowaniom na swym terenie" - podkreśla rzecznik. Dodał, że taka regulacja narusza konstytucyjny nakaz równej dla wszystkich ochrony prawnej własności. Zwrócił również uwagę na zbędną formalność, jaką stanowi wymóg złożenia oświadczenia przed starostą.
RPO zwrócił uwagę również na to, że dzierżawcy oraz zarządcy obwodu łowieckiego nie mają obowiązku informowania właściciela nieruchomości o zamiarze organizacji polowania indywidualnego. Choć taki obowiązek spoczywa na gminie, to przybiera on przestarzałą formę obwieszczenia, które nie zawsze trafia do odbiorców. "Taka forma informowania, wywodząca się jeszcze sprzed epoki internetu, jest przestarzała i powinna zostać zrewidowana" - czytamy w komunikacie rzecznika.
Ostatnia kwestia dotyczy wniesienia sprzeciwu wobec organizowania polowania zbiorowego. RPO wskazał, że taki środek odwoławczy jest nieefektywny m.in. z uwagi na to, że rozpatruje go podmiot, który organizuje polowanie, a jego decyzja nie może zostać zaskarżona.
