Projekt nowelizacji ustawy o transporcie drogowym

Nowelizacja ustawy z 6 września 2001 roku o transporcie drogowym ma na celu doprecyzowanie przepisów budzących wątpliwości interpretacyjne. Jednocześnie chodzi o wskazanie, jakie przewozy są wyłączone spod przepisów ustawy.

Uściślono zatem, że "przewozem na potrzeby własne" jest także przewóz wykonywany przez przedsiębiorcę na rzecz jego pracowników i ich rodzin w ramach działalności socjalnej przedsiębiorstwa. Doprecyzowano definicję "przewoźnika" oraz zaproponowano definicję "komunikacji miejskiej".

W związku z koniecznością zharmonizowania przepisów krajowych z przepisami Unii Europejskiej, zaproponowano zabezpieczenie za pierwszy pojazd samochodowy przeznaczony do transportu drogowego, w formie pieniężnej lub majątkowej w wysokości stanowiącej równowartość 9000 euro i za każdy następny 5000 euro.

Przewidziano możliwość odmowy zmiany licencji na międzynarodowy transport drogowy rzeczy, jeżeli przedsiębiorca będzie występował o jej rozszerzenie na inne kraje, niż określone w dotychczasowej licencji, lub będzie chciał zmienić liczbę pojazdów.

Wprowadzono obowiązek zwrotu przez przedsiębiorcę dokumentów obiegowych, jakimi są wypisy z licencji i z wykazu numerów rejestracyjnych pojazdów służących do międzynarodowego transportu drogowego rzeczy, w przypadku zmiany licencji, a także w razie jej cofnięcia. Brak takiego obowiązku stwarza bowiem zagrożenie wykorzystywania tych dokumentów po wyłączeniu ich z obiegu prawnego.

Uściślono warunki obligatoryjnego i fakultatywnego cofnięcia licencji. Zrezygnowano z możliwości cofnięcia licencji w przypadku, gdy przedsiębiorca nie reguluje zobowiązań wobec kontrahenta. Będzie można ją anulować, gdy przedsiębiorca nie reguluje zobowiązań celnych, podatkowych lub innych na rzecz Skarbu Państwa z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej z zakresu transportu drogowego.

Doprecyzowano kompetencje organów samorządowych dotyczące zezwoleń na przewozy regularne. Określono obowiązki przewoźnika drogowego w stosunku do obywateli, którym państwo zapewnia uprawnienia do ulgowych przejazdów.

Wprowadzono dodatkowe zezwolenia w celu uporządkowania przewozów wykonywanych przez zagranicznych przedsiębiorców pojazdami samochodowymi przeznaczonymi konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż dziewięciu osób łącznie z kierowcą. Wykonywanie tego typu przewozów bez posiadania odpowiednich dokumentów stanowi naruszenie zasad uczciwej konkurencji.

Możliwe będzie wydawanie wypisów zezwoleń na transport drogowy osób. Określono dokumenty, jakie przewoźnik powinien załączyć do wniosku o udzielenie zezwolenia.

Zaproponowano rozwiązania zabezpieczające interesy przewoźników i umożliwiające realizację celu nadrzędnego, jakim jest sprawne przemieszczanie osób korzystających z komunikacji autobusowej. W projekcie zawarto wytyczne dla organu, dotyczące możliwości odmowy udzielenia zezwolenia lub jego zmiany.

Doprecyzowano przepisy określające organ właściwy do wydania zaświadczenia o przewozie na potrzeby własne. W przypadku, gdy te przewozy wykonywane są niezgodnie z wydanym zaświadczeniem, starosta może je cofnąć.

Zaproponowano nowe obowiązki przedsiębiorców w zakresie:

- kierowania zatrudnionych kierowców na badania lekarskie i psychologiczne;

- prowadzenia dokumentacji związanej z zatrudnionymi kierowcami;

- wydawania zaświadczeń o zatrudnieniu i spełnianiu przez kierowcę wymagań dotyczących kwalifikacji.

Konsekwencją tych obowiązków jest rozszerzenie katalogu kar pieniężnych dla przedsiębiorców, którzy nie przestrzegają przepisów dotyczących kwalifikacji kierowców. Poza tym podniesiono wymagania w stosunku do kierowców zawodowych przez:

- zwiększenie częstotliwości badań psychologicznych (co 5 lat do 55 roku życia, co 3 lata między 56 a 65 rokiem życia, co rok powyżej 65 lat);

- wprowadzenie dodatkowego badania lekarskiego i psychologicznego w przypadku trwającej ponad 6 miesięcy przerwy w zatrudnieniu w charakterze kierowcy;

- zróżnicowanie zakresu badań psychologicznych w zależności od rodzajów wykonywanych przewozów;

- objęcie okresowymi badaniami lekarskimi i psychologicznymi kierowców zatrudnionych przez przedsiębiorców zajmujących się niezarobkowo przewozem drogowym;

- rozszerzenie obowiązku ukończenia kursu dokształcającego kierowców przewożących rzeczy pojazdami samochodowymi o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 7,5 ton.

Przewiduje się, m.in. pobieranie opłat administracyjnych za wydanie zezwolenia zagranicznemu przedsiębiorcy na przewóz osób na terenie Polski - w ramach międzynarodowego transportu - pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż dziewięciu osób łącznie z kierowcą. Zezwolenia te będzie wydawać Biuro Obsługi Transportu Międzynarodowego (BOTM). Stawkę prowizji za powyższe zezwolenie oraz inne czynności związane z zezwoleniem podwyższa się z 4 do 14 proc. Jednocześnie prowizja z tytułu pobierania opłat za przejazd po drogach krajowych nie ulega zmianie i będzie wynosić 4 proc. pobranej opłaty. Zmiany prowizji nie wywołują zwiększenia obciążeń przewoźników, ponieważ są potrącane z wnoszonych przez nich opłat.

Obniżono dolną granicę kary z 200 zł do 50 zł. Jednocześnie sprecyzowano, że w czasie jednej kontroli łączna kara wymierzona przewoźnikowi nie może być wyższa niż 15 tys. zł bez względu na sumę kar pobranych za poszczególne naruszenia.

Dla podmiotów zaliczanych do sektora finansów publicznych (np. zakładów budżetowych) wprowadza się obowiązek spełnienia do 31 grudnia 2003 roku warunków do uzyskania licencji potwierdzającej uprawnienie do wykonywania transportu drogowego. W związku z tym podmioty te zobowiązane są uzyskać do 30 czerwca 2004 roku odpowiednią licencję. Zanim to nastąpi wykonują usługi na dotychczasowych zasadach.

Wprowadzono również zmianę ustawy z 29 sierpnia 1997 roku o usługach turystycznych. Zmiana ta ma na celu przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom w transporcie drogowym, których odzwierciedleniem jest seria tragicznych wypadków polskich autokarów za granicą. Proponuje się wprowadzenie zakazu organizowania imprez turystycznych dla dzieci przez podmioty do tego uprawnione, jeżeli przejazd autobusem miałby odbywać się od godziny 23.00 do 6.00 rano.