Przeciw samozatrudnieniu

Podpisanie porozumienia w sprawie zmian w Kodeksie pracy, nad którym od roku pracowali: OPZZ, Związek Rzemiosła Polskiego i Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych, planowano po zatwierdzeniu go przez władze OPZZ. Prezydium Związku zebrało się wczoraj, decyzji jednak nie podjęło. Ustalono jedynie, że ostateczne stanowisko w tej sprawie przyjmie Rada OPZZ, której posiedzenie zaplanowano na 7 lutego br.

Dlaczego OPZZ, mimo uzgodnionych wcześniej z pracodawcami propozycji zmian w Kp, waha się ze sfinalizowaniem trwających od roku rozmów? PKPP kilka dni temu zmieniła tekst swojego stanowiska. Zmiany te budzą wątpliwości. Musimy rozstrzygnąć, czy mają one tylko charakter redakcyjny, czy merytoryczny - powiedział dziennikarzom Maciej Manicki, przewodniczący OPZZ.

Jak stwierdził, najwięcej kontrowersji budzą propozycje zmian dotyczące wynagradzania za pracę w godzinach nadliczbowych, rozliczania czasu pracy, a także wysokości odpraw zwalnianych pracowników (ich wysokość zależałaby od stażu pracy u danego pracodawcy, a nie od wszystkich przepracowanych lat). Dodatki za nadgodziny byłyby zmniejszone do 50 proc. (dziś 50 proc. stawka dotyczy dwóch pierwszych godzin takiej pracy, a za każdą następną przysługuje 100-proc. dodatek). Okres rozliczeniowy czasu pracy wynosić miałby nie jeden miesiąc, jak obecnie, a cztery. Pracodawcy twierdzą, że pozwoliłoby to na elastyczne rozłożenie czasu pracy, w zależności od sezonowych koniunktur. Takie rozwiązanie jednak oznacza również, że za godziny nadliczbowe wypracowane np. w styczniu pracownik otrzymałby zapłatę po czterech miesiącach.

Najbardziej burzliwe jednak kwestie dotyczą tzw. samozatrudniania. Dla OPZZ najważniejsze jest to, by pracownik był pracownikiem - osobą zatrudnianą na podstawie umów o pracę, a nie umów cywilnoprawnych. Związkowcy twierdzą, że pracodawcy coraz częściej zatrudniają pracowników w ramach umów z podmiotem gospodarczym - zmuszają ich bowiem do zakładania własnej działalności gospodarczej. Dochodzi do takich paradoksów, że przy biurku, w godzinach, które ustali pracodawca, korzystając z telefonu i komputera należącego do niego, nie siedzi sekretarka, tylko samodzielny podmiot gospodarczy - mówił Manicki. Dodał, że według Kodeksu pracy, osoba ta powinna być zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Ma bowiem określone miejsce pracy, swoje zadania wykonuje pod kierownictwem pracodawcy, który ponadto ustala jej godziny pracy. Zatrudnienie na podstawie umowy cywilnoprawnej byłoby uzasadnione, gdyby praca wykonywana była przez podmiot gospodarczy chociażby w oparciu o jego środki produkcji, czy w ustalonych przez niego g

odzinach. Związkowcy krytykują również samozatrudnienie, bo do osób pracujących na takich zasadach nijak mają się przepisy Kodeksu pracy. Nie mają więc podstawowych pracowniczych przywilejów, jak np. prawa do urlopu, czy zwolnienia lekarskiego.

OPZZ w trakcie negocjacji zgodził się natomiast, by zmniejszyć ograniczenia w zawieraniu umów o pracę na czas określony. Dopiero piąta taka umowa stawałaby się umową na czas nieokreślony. Związek przystał też na to, by regulaminy pracy i wynagradzania nie obowiązywały w każdej firmie, a jedynie w zatrudniającej więcej niż 20 pracowników. Pracodawcy nie mieliby również obowiązku udzielenia pracownikowi zwalniającemu się z pracy dwóch płatnych dni na szukanie nowego zatrudnienia. Zwolnienia grupowe natomiast dotyczyłyby jedynie zakładów zatrudniających powyżej 20 pracowników. Dzisiaj takie zwolnienie oznacza redukcję zatrudnienia o 10 proc.