Pytania o stan gospodarki

Żegnając się 28 listopada z przedsiębiorcami po roboczym lunchu w hotelu Victoria - którego współorganizatorem był ăPuls BiznesuÓ - premier Leszek Miller obiecał im udzielenie na naszych łamach odpowiedzi na wszystkie pytania, do których nie mógł ustosunkować się od razu. Słowo stało się ciałem. W tym kontakcie świata biznesu z szefem rządu byliśmy tylko pośrednikiem, ale nasze wrażenie z lektury pytań i odpowiedzi jest zgodne z tym, co już wielokrotnie w ăPBÓ pisaliśmy. Po ponad dwóch latach sprawowania rządów premier Leszek Miller zdecydowanie za mało może zaliczyć do kategorii spraw załatwionych. Przedsiębiorcy nadal słyszą głównie hamletowskie - słowa, słowa, słowa... A przecież nie tak miało być. Czy ówczesne nadzieje zostały spełnione - jest to pytanie czysto retoryczne. A nad witającym wtedy nowego premiera komentarzem pt. ăSkuteczność państwa powinna się poprawićÓ dzisiaj wypada autorowi tylko westchnąć - o, dziennikarska naiwności... Ale na przykład tezy ăW Sejmie powinno być teraz jak w Bundestagu czy Izbie Gmin, gdzie wniesienie przez rząd ważnego projektu ustawy oznacza automatycznie jego przyjęcie, po dopracowaniu jedynie szczegółówÓ nie mam powodów się wstydzić. Raczej raczej powinniśmy wspólnie ubolewać, iż praktyka życia politycznego w Polsce w kolejnej już kadencji jest karykaturą wpisanego do Konstytucji ustroju parlamentarno-gabinetowego.

W ostatnim dniu roku 2003 trudno uciec od refleksji, że ogólna sytuacja sołeczno-polityczno-gospodarcza w kraju - jak również osobista sytuacja zdrowotna Leszka Millera, spowodowana jego wielkim nieszczęściem z 4 grudnia - powinny chyba skłonić premiera do poważnego przemyślenia innej słynnej maksymy zacytowanego już duńskiego królewicza: być albo nie być...

Józef Wancer prezes BPH PBK

Czy rząd przygotował awaryjny scenariusz na wypadek braku zgody partnerów społecznych oraz politycznych na zaproponowane zmiany w zakresie reformy finansów publicznych (tzw. plan Hausnera)? Brak reformy finansów publicznych prowadzić będzie do rosnącego zadłużenia sektora finansów publicznych, co wywrze negatywny wpływ na polską gospodarkę. Zwiększające się potrzeby kredytowe państwa powodują ograniczenie dostępu do środków finansowych, które przedsiębiorcy mogliby przeznaczyć na inwestycje. Wysokie zadłużenie państwa powoduje także utratę zaufania inwestorów zagranicznych. Proponowana reforma finansów publicznych i związana z nią racjonalizacja wydatków na administrację oraz sferę socjalną jest zatem konieczna. Brak zmian w strukturze wydatków państwa spowoduje przekroczenie konstytucyjnych zapisów dotyczących wielkości długu publicznego, a to z kolei oznacza konieczność radykalnych cięć we wszystkich dziedzinach finansowanych z budżetu państwa. Początkowy brak akceptacji do proponowanych zmian wynikał z nieznajomości całego programu oraz efektów, jakie ma przynieść jego realizacja. W ramach debaty toczącej się nad programem ograniczenia i uporządkowania wydatków publicznych zarówno eksperci, jak i politycy są przekonani o konieczności przeprowadzenia reformy finansów państwa. Wicepremier Hausner wielokrotnie podkreślał, że gotów jest poprzeć wszystkie racjonalne rozwiązania i że nie upiera się przy zaproponowanych narzędziach. Debata publiczna ma służyć wypracowaniu akceptowanych przez polityków, ekspertów oraz społeczeństwo rozwiązań, które zapobiegną katastrofie finansów publicznych.

Roman Rewaldpartner Weil, Gotsaal & Manges, wiceprezes Amerykańskiej Izby Handlowej. Czy przygotowany jest program i podjęto konkretne działania w celu usprawnienia wymiaru sprawiedliwości w Polsce? Chodzi zwłaszcza o usprawnienie orzecznictwa oraz egzekucji orzeczeń sądowych.Program dotyczący usprawnienia sądownictwa w Polsce można oprzeć na trzech filarach. Filar pierwszy legislacyjny - odnosi się do działań zmierzających do uproszczenia procedur karnych i cywilnych oraz wykorzystania pozasądowego trybu rozstrzygania spraw, np. projekt ustawy o mediacji w sprawach cywilnych czy wykorzystanie instytucji dobrowolnego poddanie się karze.

Drugi filar stanowi poprawa organizacji pracy sądów i zracjonalizowanie struktury sądownictwa. Główne przesłanie to przybliżenie sądu do obywatela. Istnieje potrzeba dzielenia niektórych sądów na mniejsze jednostki. Planuje się zwiększenie liczby wydziałów grodzkich w sądach rejonowych. Docelowo będzie ich ponad 400. Przewidywane jest również utworzenie jednostek sądowych, w miarę potrzeby i możliwości, w miejscach, gdzie ich nie ma, a gdzie być powinny. Mam tu na myśli np. utworzenie apelacji szczecińskiej. Trzeci filar to wzmocnienie zaplecza logistycznego, czyli przyrost etatów orzeczniczych i urzędników sądowych, którzy odciążą sędziów, oraz komputeryzację, która usprawni protokołowanie czy też umożliwi stosowanie w postępowaniu nowoczesnych metod, np. przesłuchiwania świadka na odległość.

Zbigniew Grzeszczuk prezes Hossa-PlexCzy jest szansa na wprowadzenie rozwiązań nakładających na urzędników odpowiedzialność materialną za błędne decyzje? W Sejmie jest projekt ustawy przygotowanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości o zmianie kodeksu cywilnego. Przewiduje on odpowiedzialność państwa za szkodę wyrządzoną przez funkcjonariuszy publicznych, i to zarówno przez wydanie niewłaściwej decyzji, jak i jej brak.

Andrzej Kalita członek zarządu Simple

Zakres badania podatników przez urzędy skarbowe obejmuje trzy lata. W tym czasie pojawiają się nowe interpretacje prawa podatkowego. Czy nie lepiej, by urzędy skarbowe badały podatników na bieżąco, za ostatni okres obrachunkowy? Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje z mocy prawa, podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty. Tak stanowi ordynacja podatkowa. A zatem przepis ten zakłada ăsamoobliczenie" i wpłacenie przez podatników należnego podatku. Ewentualna weryfikacja zadeklarowanego zobowiązania podatkowego następuje w toku kontroli podatkowej oraz postępowania podatkowego. Organy podatkowe mają możliwość sprawdzenia podatnika w zakresie dotyczącym wywiązywania się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Przyjęcie propozycji badania podatników na bieżąco, za ostatni okres obrachunkowy, wiązałoby się z wielokrotnym zwiększeniem nakładów na administrację podatkową. Odnosząc się do kwestii zmian interpretacji prawa podatkowego należy zauważyć, że udzielane przez organy podatkowe informacje o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego są wiążące dla tych organów. Wiążący charakter przedmiotowych informacji wynika z zasady ănieszkodzenia". Zastosowanie się podatnika, płatnika lub inkasenta do przedmiotowej informacji udzielonej przez urząd skarbowy lub zweryfikowanej informacji przez izbę skarbową nie może im szkodzić, jednakże nie zwalnia ich z obowiązku zapłaty podatku. W takim przypadku nie wszczyna się postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe, a postępowanie wszczęte w tych sprawach umarza się, nie nalicza się odsetek za zwłokę i nie ustala dodatkowego zobowiązania w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług. Zastosowanie się podatnika, płatnika lub inkasenta do przedmiotowej informacji może stanowić przesłankę do umorzenia zaległości podatkowych, jeżeli zaległości te powstały na skutek zastosowania się do takiej interpretacji.

Andrew Kozlowski partner CMS Cameron McKenna Czy rząd ma w planach podjęcie działań zapewniających firmom zajmującym się eksportem usług zwrot podatku VAT? Czy brak takiego zwrotu w obecnie rozpatrywanym w Sejmie projekcie ustawy o VAT nie wpłynie na zahamowanie napływu inwestycji w tym segmencie? Mimo zmian o charakterze systemowym, wynikających z dostosowania podatku od towarów i usług do przepisów obowiązujących w Unii Europejskiej, projektowana ustawa o podatku od towarów i usług przewiduje możliwość odliczania przez podatników podatku związanego z usługami wykonywanymi poza terytorium kraju. Eksporterzy usług będą odliczać podatek zawarty w zakupach związanych z tą działalnością. Jest to fundamentalne prawo w podatku od wartości dodanej i jego nieprzyznanie podatnikom byłoby nie tylko sprzeczne z prawem obowiązującym w Unii Europejskiej, ale i z samą konstrukcją tego podatku.

Tadeusz Wawrzyniak prezes Polskiej Izby Odzieżowo-Tekstylnej. Czy jest szansa, że Polska z dniem akcesu do UE zostanie objęta traktatem handlowym między Unią a Rosją? Konieczne było bowiem wypowiedzenie przez Polskę dwustronnego traktatu z Rosją. Zarówno Polska, jak i pozostałe państwa przystępujące do Unii Europejskiej zobligowane zostały do takiego dostosowania umów i porozumień z krajami trzecimi, aby nie kolidowały one z kompetencjami Unii. W związku z tym, że takie instrumenty polityki handlowej państwa, jak np. klauzula najwyższego uprzywilejowania, cła i środki ochronne stanowią wyłączną kompetencję Unii, Polska zobowiązana była wypowiedzieć umowy i porozumienia stanowiące dotąd podstawę stosowania tych instrumentów w stosunkach handlowych z krajami spoza Unii. Stąd również konieczność wypowiedzenia traktatu o handlu i współpracy gospodarczej z Rosją. W zamian Polska stanie się stroną układu o partnerstwie i współpracy między Unią Europejską a Federacją Rosyjską, określającym m.in. podstawowe zasady i warunki realizacji wzajemnych obrotów handlowych. Polski rząd opowiada się za zapewnieniem ciągłości podstaw traktatowych w stosunkach gospodarczych z Rosją, która jest jednym z naszych ważniejszych partnerów handlowych. Mając na względzie to oraz zobowiązania wynikające z naszej akcesji do Unii, prowadzimy intensywne rozmowy - poprzez Komisję Europejską - w celu objęcia Polski postanowieniami układu o partnerstwie i współpracy między Unią Europejską a Federacją Rosyjską od 1 maja 2004 r. Wolą rządu polskiego jest podpisanie z Rosją nowej umowy o współpracy gospodarczej, regulującej aspekty współpracy gospodarczej, nie objęte wspólną polityką handlową Unii, oraz zapewniającej bazę prawną dla funkcjonowania międzyrządowej wspólnej polsko-rosyjskiej komisji ds. współpracy gospodarczej.

Wojciech Lubiewa-Wieleżyński dyrektor generalny PIPC-ZP. Jaką strategię wsparcia przemysłu chemicznego zamierza realizować rząd? Strategia restrukturyzacji i prywatyzacji sektora wielkiej syntezy chemicznej wskazuje zasadnicze kierunki restrukturyzacji i prywatyzacji podstawowego sektora krajowego przemysłu chemicznego, w tym formę organizacyjną planowanego koncernu nawozowego. Dokument ten określa podstawowe ścieżki osiągnięcia celów postawionych w strategii dla przemysłu chemicznego w Polsce do 2010 r. Szczegółowe metody jej realizacji wypracowywane są na drodze roboczych konsultacji prowadzonych przez zainteresowanych: ministra skarbu, Naftę Polską (operator strategiczny programu) oraz zarządy podmiotów tego sektora. Podstawowym celem jest osiągnięcie przez powstałe w wyniku restrukturyzacji podmioty zdolności konkurencyjnej na otwartym rynku europejskim. Osią strategii jest utworzenie koncernu nawozowego. Nadano mu roboczą nazwę Polski Koncern Nawozowy (PKN). Specyficznym rysem strategii jest koncepcja zagospodarowywania, pozostałych po wydzieleniu koncernu, zasobów sektora. Istotą tej koncepcji jest utworzenie parków przemysłowych, stanowiących lokalne centra przedsiębiorczości, bazujące na istniejącej infrastrukturze oraz na podaży specjalistycznych usług, co powinno stworzyć nowe miejsca pracy.

Józef Grabowski prezes Związku Pracodawców Powiatowych Zakładów Opieki Zdrowotnej Województwa Świętokrzyskiego Jaki jest plan rozwiązania problemów Zakładów Opieki Zdrowotnej w okresie poprzedzającym proces restrukturyzacji? W Ministerstwie Zdrowia realizowany jest program przygotowawczy do wprowadzenia procesu restrukturyzacji ZOZ po uchwaleniu przez Sejm ustawy o pomocy publicznej i restrukturyzacji publicznych zakładów opieki zdrowotnej oraz zmian niektórych innych ustaw. Równocześnie z przekazaniem przez rząd do Sejmu projektu ustawy rozpoczęto działania szkoleniowe na temat zawartych w ustawie zasad i warunków restrukturyzacji finansowej i udzielania pomocy publicznej. Szkoleniem objęto pracowników urzędów wojewódzkich i urzędów marszałkowskich we wszystkich województwach. Pracownikom tych urzędów przekazano materiały szkoleniowe do prowadzenia szkoleń na terenie województw. Celem jest przygotowanie do możliwie jak najszybszego przeprowadzenia procesu restrukturyzacji ZOZ. Pozwoli to na skrócenie okresu przechodzenia SPZOZ w spółki użyteczności publicznej i ograniczenie możliwości dalszego zadłużania się ZOZ.

Włodzimierz Guzicki prezes Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych Kiedy należy spodziewać się wprowadzenia zmian w zasadach dotyczących zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych? Jakie będą kierunki zmian? Podstawowa zmiana, o fundamentalnym znaczeniu, została już wprowadzona i wchodzi w życie od 1 stycznia 2004 r. Dotyczy sposobu finansowania zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Zamiast zwrotu podatku VAT wprowadzona została zasada praktycznie powszechnego dofinansowania bezpośrednio do etatu pracującej osoby niepełnosprawnej, bez względu na to, czy osoba ta pracuje na chronionym czy otwartym rynku pracy. Tym samym powiązano wysokość pomocy publicznej dla przedsiębiorców z dodatkowymi kosztami, jakie ponoszą z tytułu zatrudniania osób niepełnosprawnych. Zespół ekspercki zajął stanowisko, że kolejne ewentualne zmiany systemowe winny nastąpić po analizie efektów wprowadzonych zmian. Zespół odszedł od propozycji wskazanych w raporcie rządowym pn. Zielona Księga i podjął próbę określenia własnej wizji systemu wspierania aktywizacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. Zaproponował: pozostawienie Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w dotychczasowym kształcie organizacyjnym i prawnym jako specjalistycznego funduszu celowego, którego środki przeznaczone są jedynie na rehabilitację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych; odejście od systemu algorytmu, jakim przekazywane są środki finansowe z PFRON do samorządów powiatowych, na rzecz systemu grantowego, wspólnego dla samorządów terytorialnych, organizacji pozarządowych i innych; wzmocnienie kontroli PFRON nad wydatkowaniem środków przez samorządy; wprowadzenie do ustawodawstwa elementów systemów anglosaskich, tj. ustawodawstwa antydyskryminacyjnego; zobowiązanie administracji publicznej wszystkich szczebli, do wyrównania poziomu zatrudnienia osób niepełnosprawnych do 6 proc. (czyli poziomu identycznego z sektorem prywatnym). Zespół zaaprobował system zmian ewolucyjnych z długim vacatio legis. Na inicjatywy ustawodawcze i akty podustawowe propozycje zostaną przełożone wiosną. Przy założeniu, że prace ustawodawcze muszą przejść standardową procedurę z udziałem Komisji Trójstronnej i przedstawicieli organizacji społecznych, zmiany nastąpią najwcześniej od 2005 r.

Zespół redakcyjny

Tomasz Sielickiprezes ComputerlandCzy można oczekiwać, że wspieranie polskiego eksportu zostanie potraktowane przez ambasadorów jako kwestia priorytetowa (obecnie takie działanie jest postrzegane jako niegodne lub wręcz nielegalne)? Jakie działania zostaną podjęte w celu likwidacji rozłamu na linii ambasada Ń biuro radcy handlowego?Wśród priorytetów służby zagranicznej wspieranie eksportu i promowanie gospodarki należy do najważniejszych. Nie ma żadnych przesłanek, aby traktowano je jako niegodne czy nielegalne. Nie może także występować żaden rozłam między ambasadą a biurem radcy handlowego, skoro ustawa o służbie zagranicznej jednoznacznie określa, że biura podlegają ambasadom.Jan Zarębskiszef Gdańskiego Związku PracodawcówJakie konkretne decyzje zostały już podjęte i jakie są plany dotyczące realizacji autostrady A-1?W sprawie autostrady A1 trwają zaawansowane negocjacje z koncesjonariuszem, firmą Gdańsk Transport Company (GTC). Parafowana wcześniej umowa z GTC jest dostosowywana do przepisów ustawy o autostradach płatnych, która wejdzie w życie 1 stycznia 2004 r. Parafowany dokument był bowiem przygotowany zgodnie z zapisami ustawy tzw. winietowej, a ta nie została przyjęta przez Sejm. Na początku stycznia przewidywane jest spotkanie GTC, Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad i międzynarodowych doradców obu stron w celu ostatecznego ustalenia treści umowy koncesyjnej. Zapadła też decyzja o przygotowaniu przetargu, który wyłoni koncesjonariusza na budowę kolejnego odcinka autostrady A1 Đ od Strykowa do Częstochowy. Paweł Brzezickiprezes Związku Armatorów Polskich i Przedsiębiorców MorskichJakie są postanowienia i najbliższe plany rządu w kwestii podatku tonażowego?W 2002 r. Ministerstwo Infrastruktury przygotowało projekt ustawy o podatku tonażowym. W maju resort finansów poinformował, że projekt został wprowadzony do programu naprawy finansów. Informacja Ministerstwa Finansów była podstawą do wystąpienia do Marka Wagnera - sekretarza stanu i szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów - o skreślenie projektu ustawy o podatku tonażowym z ramowego planu pracy Rady Ministrów na 2003 r. Z uwagi na przyjęty przez Ministerstwo Finansów pilny tryb przedłożenia pod obrady Rady Ministrów projektów: ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Ministerstwo Finansów wyłączyło sprawy podatku tonażowego z projektowanych nowelizacji. Ostatecznie przepisy dotyczące podatku tonażowego zostaną włączone jako odrębny rozdział w przygotowanym w 2004 r. przez Ministerstwo Finansów projekcie ustawy o opodatkowaniu przedsiębiorstw prowadzących działalność gospodarczą, która ma wejść w życie 1 stycznia 2005 r. Marek Majprezes Zakładów Przemysłu Tytoniowego w LublinieCzy rząd zamierza wprowadzić zmiany w przepisach ustawy o podatku akcyzowym uwzględniając postulaty branży tytoniowej? W obecnej formie jest ona zagrożeniem dla miejsc pracy.Ustawa o podatku akcyzowym jest przedmiotem prac parlamentarnych.