Rada Ministrów rozpatrzyć ma uchwałę w sprawie przyjęcia dokumentu Założenia Długofalowej Polityki Senioralnej w Polsce na lata 2014-2020. Projekt przygotowany został przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
W pracach nad dokumentem uczestniczyła Rada ds. Polityki Senioralnej, powołana w lutym br. jako organ pomocniczy MPiPS. Do udziału w jej pracach zaproszono przedstawicieli ministerstw i urzędów centralnych, a także samorządów, organizacji pozarządowych oraz ekspertów.
Jak czytamy w projekcie założeń, celem polityki senioralnej w Polsce będzie "wspieranie i zapewnienie możliwości aktywnego starzenia się w zdrowiu oraz możliwości prowadzenia w dalszym ciągu samodzielnego, niezależnego i satysfakcjonującego życia, nawet przy pewnych ograniczeniach funkcjonalnych".
Udział osób starszych w polskim społeczeństwie systematycznie rośnie - w 2010 r. ludność w wieku 60+ stanowiła 19,7 proc. populacji. Wyznacznikiem przekroczenia progu demograficznej starości jest przekroczenie 12-proc. udziału osób powyżej 60. roku życia w ogólnej liczbie ludności, co oznacza, że Polska należy do krajów, w których proces demograficznego starzenia się jest zaawansowany.
W 2035 r. odsetek ludności w wieku 60+ ma wynieść 30 proc., również mediana wieku, czyli parametr wyznaczający granicę wieku, którą połowa populacji przekroczyła, a której druga połowa jeszcze nie osiągnęła, ulegnie podwyższeniu z 38 lat w 2010 r. do 47,9 lat w 2035 r.
Obecnie największy udział osób starszych notowany jest w województwach łódzkim, świętokrzyskim i śląskim (ponad 21-22 proc.). Najmłodsze województwa - gdzie odsetek osób starszych nie przekracza 19 proc. - to: warmińsko-mazurskie oraz podkarpackie, pomorskie, wielkopolskie i lubuskie. "Najstarszym" demograficznie miastem jest Łódź - odsetek osób w wieku 60+ wynosi tam 26,2 proc. "Najmłodszym" miastem jest Rzeszów z odsetkiem 19,4 proc.
Główne zidentyfikowane wyzwania dla polityki senioralnej, wokół których wypracowano kierunki interwencji, to m.in. wydłużenie okresu aktywności zawodowej, wykorzystanie potencjału osób starszych w obszarze aktywności społecznej i obywatelskiej, zapotrzebowanie na rozwiązania pozwalające na godzenie życia zawodowego z rodzinnym osób pracujących w wieku 50+ (konieczność sprawowania opieki nad rodzicami lub innymi osobami zależnymi).
Polityka senioralna skupia się na takich obszarach jak zdrowie i samodzielność, gdzie wskazano m.in. konieczność rozwoju opieki geriatrycznej i usług opiekuńczych oraz kładzie się nacisk na profilaktykę i odpowiednie przygotowanie się do starości, a także zachęcanie do aktywności fizycznej. Kolejnym istotnym obszarem jest aktywność zawodowa.
W dokumencie podkreśla się, że głównym celem polityki senioralnej w tym obszarze jest zaplanowanie działań, które umożliwią jak najlepsze wykorzystanie potencjału osób starszych na rynku pracy i tym samym pozwolą na zwiększenie i przedłużenie aktywności zawodowej osób 50+ oraz 60+.
Kolejne obszary polityki to aktywność społeczna i edukacyjna osób starszych; tu wskazuje się m.in. na edukację prozdrowotną, obywatelską, upowszechnianie wolontariatu, aktywności kulturalnej.
W założeniach mowa jest również o tzw. silver economy, czyli srebrnej gospodarce - systemie ekonomicznym ukierunkowanym na wykorzystanie potencjału osób starszych i uwzględniającym ich potrzeby.
Autorzy założeń wskazali także na relacje międzypokoleniowe i konieczność budowania pozytywnego wizerunku osób starszych zakładającego spojrzenia na starość jako na naturalny etap życia człowieka i przedstawianie osób starszych jako grupy zróżnicowanej i wnoszącej istotny wkład w życie społeczne.
