Spadek po ojcu, który ożenił się drugi raz. Kto będzie dziedziczyć?

• Dziedziczenie po ojcu, który drugi raz się ożenił, może budzić wątpliwości.
• Sprawę wyjaśniają jednak zapisy dotyczące dziedziczenia ustawowego.
• Prawo do dziedziczenia po zmarłym współmałżonku jest tylko wtedy, gdy małżeństwo istniało w momencie śmierci.

Dziedziczenie ustawowe w pierwszej kolejności prawo do spadku daje małżonkowi oraz dzieciom. Dziedziczenie po małżonku jest możliwe wyłącznie, gdy małżeństwo istniało w momencie śmierci spadkodawcy. Jeżeli małżonkowie byli w separacji lub po rozwodzie, wówczas były już współmałżonek nie dziedziczy nic.

Jeśli więc ojciec ma dzieci z pierwszego małżeństwa i ożenił się po raz drugi, to spadek przysługuje tylko drugiej z żon oraz dzieciom w częściach równych. Dziedziczenie ustawowe wskazuje jednak, że część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta spadku. Pierwsza żona nie dziedziczy w żadnej części.

Jeżeli zmarły pozostawił testament, to dziedziczenie odbywa się zgodnie z nim, a nie według dziedziczenia ustawowego. Wtedy spadek nabywają osoby wymienione w testamencie zgodnie z przypadającym im udziałem.

Bywa jednak, że zmarły przepisuje cały majątek tylko jednej osobie, na przykład wszystko oddaje małżonce. W takim wypadku pominięte w testamencie dzieci, mają prawo ubiegać się o zachowek, czyli część spadku, do której mają prawo, niezależnie od tego, co zapisano w testamencie. Zachowek wypłacić muszą osoby, które uzyskały spadek.

Pominięte w testamencie dzieci spadkodawcy mogą wysłać do spadkobierców pisemne wezwanie do zapłaty. W piśmie powinien znaleźć się powód zgłoszenia oraz wysokość zachowku, jakiego się domagają.

Jeśli adresaci odrzucą wezwanie, kolejnym krokiem zwykle jest złożenie pozwu o zachowek do sądu. Pozew zwykle składany jest do sądu właściwego dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy.

Spadkobiercy mają dwie drogi, aby nabyć spadek po zmarłym rodzicu. Pierwszą jest notarialne poświadczenie dziedziczenia. To jednak może zostać przeprowadzone tylko wtedy, gdy spadkobiercy są zgodni co do podziału spadku i złożą zgodne żądanie poświadczenia dziedziczenia.

Postępowanie u notariusza rozpoczyna się od spisania protokołu dziedziczenia, w obecności wszystkich zainteresowanych. Protokół ten zawiera informacje o spadkobiercach oraz o podziale spadku. Następnie notariusz sporządza akt poświadczenia dziedziczenia i dokonuje wpisu do rejestru aktów poświadczenia dziedziczenia.

W wypadku, gdy spadkobiercy nie są zgodni co do podziału spadku, mogą złożyć wniosek do sądu o stwierdzenie nabycia spadku. Wtedy sąd bada, kto należy do kręgu spadkobierców oraz czy spadkodawca pozostawił testament.

Jeżeli w toku postępowania okaże się, że spadkodawca pozostawił testament, to sąd wzywa osobę, która może nim dysponować. W takiej sytuacji sąd rozstrzyga, czy testament jest ważny i zależnie od okoliczności, dokonuje podziału spadku. Wymienieni są wówczas wszyscy spadkobiercy, którzy nabyli spadek i określana jest wysokość ich udziałów.