Spadek. Kto przejmuje majątek, gdy brak najbliższej rodziny?

W Polsce dziedziczenie ustawowe jest regulowane przepisami Kodeksu cywilnego, a konkretnie art. 931-940. Zgodnie z nimi, w pierwszej kolejności do spadku powoływani są zstępni (czyli dzieci i wnuki) oraz małżonek zmarłego. Jeśli zmarły nie posiadał dzieci, spadek przechodzi na jego małżonka oraz rodziców, którzy dziedziczą w równych częściach. Jeżeli jedno z rodziców nie żyje, jego część przypada rodzeństwu zmarłego.

Jeżeli zmarły nie pozostawił po sobie małżonka ani dzieci, dziedziczenie ustawowe przechodzi na rodziców zmarłego. Każdy z nich otrzymuje po połowie spadku. Jeśli jedno z rodziców nie żyje, jego część przypada rodzeństwu zmarłego. Warto tu podkreślić, że rodzeństwo dziedziczy tylko wtedy, gdy nie żyje jedno z rodziców. W przeciwnym razie spadek dzieli się wyłącznie między rodziców.

W sytuacji, gdy zmarły nie miał już żyjących rodziców, rodzeństwa, ani ich zstępnych (czyli np. siostrzeńców lub bratanków), do dziedziczenia powoływani są dziadkowie zmarłego. Dziadkowie dziedziczą po równo, jeśli żyją wszyscy. Jeżeli jedno z dziadków nie żyje, jego część przypada jego zstępnym, czyli np. wujkom lub ciotkom zmarłego.

Warto podkreślić, że dziedziczenie w Polsce rozciąga się nawet na dalszych krewnych. Jeśli zmarły nie pozostawił po sobie dzieci, małżonka, rodziców, rodzeństwa, ich zstępnych czy dziadków, spadek może przejąć ich potomstwo. Oznacza to, że majątek mogą odziedziczyć nawet kuzyni zmarłego, jeśli nie ma bliższych krewnych.

Co jednak, gdy zmarły nie miał żadnej rodziny, ani bliskiej, ani dalszej? W takich przypadkach majątek przechodzi na Skarb Państwa. Zgodnie z art. 935 Kodeksu cywilnego, jeśli brak jest osób uprawnionych do dziedziczenia, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego. Jeżeli jednak nie da się ustalić ostatniego miejsca zamieszkania, spadek przejmuje Skarb Państwa.

Przejęcie spadku przez gminę lub Skarb Państwa następuje w sytuacji, gdy w trakcie postępowania spadkowego nie zostaną odnalezieni żadni uprawnieni krewni. Warto zaznaczyć, że gmina czy Skarb Państwa dziedziczą spadek z dobrodziejstwem inwentarza, co oznacza, że odpowiadają za długi zmarłego tylko do wysokości wartości odziedziczonego majątku. Jest to zabezpieczenie, które ma na celu ochronę finansów publicznych przed przejęciem spadku z nadmiernym obciążeniem długami.

Chociaż dziedziczenie ustawowe reguluje wiele kwestii, to testator może za życia rozporządzić swoim majątkiem, spisując testament.

Dzięki testamentowi można wskazać, kto i w jakiej części ma przejąć majątek, co pozwala na pominięcie zasad dziedziczenia ustawowego. Testament jest jedynym rozwiązaniem, jeśli testator chciałby, aby jego majątek trafił np. do przyjaciół, partnera życiowego, który nie jest formalnym małżonkiem, czy organizacji charytatywnej.

Bez testamentu, prawo dziedziczenia ustawowego jest nieubłagane i przewiduje ścisłą hierarchię osób uprawnionych do spadku.

Spisanie testamentu jest szczególnie ważne w sytuacjach, gdy zmarły nie ma dzieci ani małżonka, a chce, by jego majątek trafił do konkretnej osoby, z którą nie jest związany więzami krwi czy związkiem cywilnym. To również sposób na przekazanie swojego majątku wybranej instytucji.

W przypadku braku testamentu, majątek może trafić do osób, z którymi zmarły nie miał żadnych relacji, a nawet do Skarbu Państwa. Dlatego testament jest najlepszym sposobem na uporządkowanie spraw majątkowych i zabezpieczenie bliskich.

Reasumując, dziedziczenie majątku po zmarłym bez najbliższej rodziny odbywa się zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego. Jeśli zmarły nie pozostawił testamentu, majątek jest dzielony między dalszych krewnych, takich jak rodzeństwo, dziadkowie, a nawet ich potomstwo.

W sytuacji, gdy nie ma żadnych krewnych, spadek przejmuje gmina lub Skarb Państwa. Warto jednak pamiętać, że spisanie testamentu pozwala na precyzyjne określenie, kto powinien odziedziczyć majątek, co jest najlepszym rozwiązaniem, jeśli testator nie ma najbliższej rodziny.

KO