Szkoły wyższe naciągają
Ustawa o szkolnictwie wyższym nakłada na uczelnie publiczne obowiązek podpisywania umów ze studentami, którzy płacą za naukę. Przepisy te obowiązują od 1 września 2005 roku.
Cechą charakterystyczną tych kontraktów jest fakt, że konsument nie ma możliwości ich negocjowania. Jego rola sprowadza się do zaakceptowania proponowanej umowy lub jej odrzucenia. Stąd też bierze się niebezpieczeństwo narzucenia mu przez placówkę edukacyjną postanowień, które nie zawsze są korzystne. Przeciwdziałaniu takim praktykom służy przysługująca Prezesowi Urzędu możliwość przeanalizowania poszczególnych wzorców umów. W 2006 roku kontrole objęły wszystkie szkoły publiczne w województwie dolnośląskim i lubuskim: Akademię Ekonomiczną, Uniwersytet Wrocławski, Akademię Medyczną, Akademię Muzyczną, Uniwersytet Przyrodniczy, ASP, AWF, Politechnikę Wrocławską oraz Uniwersytet Zielonogórski i Państwową Wyższą Szkołę Zawodową w Legnicy. Wszystkie stosowały niedozwolone klauzule łącznie Prezes UOKiK zakwestionował ich aż 42.
Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły przede wszystkim:
- wyłączenia przez uczelnię obowiązku zwrotu studentowi części uiszczonej zapłaty za semestr, w sytuacji gdy zrezygnuje on z nauki w trakcie semestru;
- nałożenia na studenta obowiązku poniesienia wszystkich opłat za dany semestr, mimo wcześniejszego odstąpienia od umowy;
- powoływania się w umowie na postanowienia regulaminu uczelni i jednocześnie niewskazanie go jako integralnej części umowy;
- uprawnienia uczelni do zmiany warunków kontraktu bez ważnej przyczyny wskazanej w umowie;
- wskazania wyłącznie sądu właściwego dla siedziby uczelni, jako sądu mającego rozstrzygać w sprawach spornych.
Pięć uczelni dostosowało się do zaleceń Prezesa UOKiK i zmieniło kwestionowane postanowienia we wzorcach umów. Natomiast sprawy dotyczące Akademii Medycznej, Uniwersytetu Przyrodniczego, AWF, Uniwersytetu Zielonogórskiego oraz Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej są w toku. W przypadku, jeśli placówki nie zmienią treści wzorców umownych Prezes UOKiK może wystąpić do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z pozwem o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone lub wszcząć postępowanie w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.
