Tomasz Chróstny, prezes UOKiK: Warto rozważyć postulat obniżenia progu definiującego pozycję dominującą

Czy to prawda, że jest pan zwolennikiem zmiany definicji pozycji dominującej w odniesieniu do rynku spożywczego? Chodzi o obniżenie przyjętego w definicji progu z 40 do 20 proc. udziału w rynku. Jakich efektów spodziewałby się pan po takich zmianach?

- Tego typu postulat uznaję za słuszny, choć analizy wymagałby pułap w warunkach polskich. Są kraje, gdzie progi, po przekroczeniu których uznaje się, że podmiot ma pozycję dominującą, zostały ustalone odrębnie z uwzględnieniem specyfiki danego rynku. Takim przykładem jest Finlandia, gdzie obniżono próg dla rynku sprzedaży detalicznej do 30 proc., obejmując nim również sieci handlowe.

- Aby to wyjaśnić, zastanówmy się: czym jest pozycja dominująca? Ustawowo domniemywa się, że taką pozycję ma podmiot posiadający 40 proc. udziału w danym rynku. Jest to jednak założenie teoretyczne. W rzeczywistości istotne jest to, jak jest skonstruowany rynek i jakie mechanizmy przedsiębiorca może zastosować, by ograniczać konkurencję.

- W praktyce możemy mieć do czynienia z sytuacją, gdy dany przedsiębiorca ma tylko 30 czy 25 proc. udziałów w rynku, ale jego przewaga nad pozostałymi uczestnikami rynku i tak jest na tyle duża, że jest on w stanie samodzielnie i skutecznie podejmować działania ograniczające konkurencję.

- Taka sytuacja może mieć miejsce na rynku rolno-spożywczym, dlatego warto rozważyć postulat obniżenia progu definiującego pozycję dominującą. Produkcja rolno-spożywcza to nie jest biznes jak każdy inny, chodzi także o bezpieczeństwo żywnościowe kraju, dlatego tak bardzo ważne są narzędzia, które pozwolą kontrolować relacje panujące na tym rynku i przeciwdziałać mechanizmom służącym nadużywaniu pozycji dominującej.

Zatem urząd będzie się przyglądać indywidualnie każdemu przedsiębiorcy, nawet jeśli ten ma niższe udziały w rynku niż 40 proc.?

- Tak, co nie jest działaniem niezwykłym z naszej strony. Naszą rolą jest eliminowanie nieuczciwych praktyk na rynku i ochrona konkurencji, będącej fundamentem rozwoju gospodarczego i korzyści gospodarek wolnorynkowych. To uczciwa konkurencja buduje wartość dla konsumentów i przedsiębiorców, dlatego tak ważne jest skuteczne i sprawne eliminowanie nieprawidłowości z rynku.

- Rynek rolno-spożywczy jest jednak szczególny także ze względu na bezpieczeństwo żywnościowej kraju, a zatem Polaków. Stąd między innymi kilka lat temu na poziomie europejskim zaproponowano dodatkowe regulacje tego sektora, które wprowadzono ustawą o nieuczciwym wykorzystywaniu przewagi kontraktowej na rynku spożywczym.

Takich narzędzi nie macie państwo w przypadku innych branż niż rolno-spożywcza, na przykład sektora artykułów przemysłowych.

- To prawda, bowiem ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej wyraźnie ogranicza się do rynku rolno-spożywczego. W przypadku innych branż możemy prowadzić działania w oparciu o ustawę o ochronie konkurencji i konsumentów - względem tych podmiotów, które mają pozycję dominującą bądź zawierają niedozwolone porozumienia, a także naruszają zbiorowe interesy konsumentów.

- Wracamy do kwestii regulacji prawnych i narzędzi potrzebnych do zwalczania nieuczciwych praktyk rynkowych. Świat się zmienia niesłychanie szybko, mechanizmy stosowane w relacjach pomiędzy przedsiębiorcami ewoluują jeszcze dynamiczniej. Musimy podążać za tymi zmianami, a nawet je antycypować, a temu muszą służyć określone mechanizmy prawne. Bardzo uważnie obserwujemy to, co się dzieje na rynku. Szukamy kolejnych instrumentów, by w zgodzie z prawami przedsiębiorcy eliminować nadużycia i nieuczciwe praktyki.

ŁUKASZ STĘPNIAK, PAWEŁ JACHOWSKI

Biznes INTERIA.PL na Twitterze. Dołącz do nas i czytaj informacje gospodarcze