Udzielenie dopłat wyrównawczych do skupu zbóż

W sezonie 2001/2002 (od 1 lipca 2001 roku do 30 czerwca 2002 roku) na rynku zbóż występuje przewaga podaży nad popytem. W 2001 roku zebrano 27 mln ton zbóż, w tym 9,3 mln ton pszenicy i 4,9 mln ton żyta. W efekcie ubiegłoroczne zbiory zbóż były większe o 20,7 proc. niż w 2000 roku i wyższe o 7 proc. od średniego poziomu z lat 1996-2000. Szacuje się, że zapasy zbóż pod koniec omawianego sezonu mogą wynieść ok. 3,6 mln ton i będą przekraczać o ok. 1 mln ton potrzeby krajowe.

W 2002 roku, podobnie jak w latach ubiegłych, ARR ogłosiła przetarg na skup zbóż z dopłatami (ARR) do cen skupu, udzielanymi producentom. Okazało się jednak, że do udziału w nim zgłosiło się niewiele podmiotów. Sytuacja taka wymaga zatem dodatkowych działań na rynku zbóż. Dotychczas, jako działania uzupełniające, stosowano skup za środki własne ARR. Jest to jednak wyjątkowo kosztowne, gdyż Agencja musi skupić zboże na własny koszt, a następnie płacić za przechowywanie ziarna.

Z uwagi na powyższe zaproponowano system udzielania dopłat wyrównawczych. ARR zapewniłaby przedsiębiorcom, z którymi zawarła umowy na skup zbóż (pszenicy i żyta) z dopłatą do cen skupu - zryczałtowaną rekompensatę miesięcznych kosztów związanych z zakupem i przechowywaniem skupionego zboża w postaci dopłaty wyrównawczej.

Rekompensata naliczana byłaby w wysokości 6 zł za tonę, za każdy miesiąc przechowywania ziarna, od listopada br. (tj. po zakończeniu skupu interwencyjnego) do końca czerwca 2003 roku.

Przedsiębiorca, aby otrzymać dopłatę, musiałby sprzedać zboże skupione na podstawie umowy z ARR. Chodzi o zboża sprzedawane od stycznia do czerwca 2003 roku na Warszawskiej Giełdzie Towarowej.

Dopłata wyrównawcza przysługiwałaby przedsiębiorcy, który sprzedawałby zboże za cenę niższą niż cena interwencyjna, powiększoną o zryczałtowaną miesięczną stawkę zależnie od okresu przechowywania.

Jeśli przedsiębiorca sprzedawałby zboża powyżej ceny interwencyjnej, powiększonej o zryczałtowaną rekompensatę - nie otrzymałby dopłaty wyrównawczej.

Możliwość uzyskania dopłaty wyrównawczej, oprócz zachęty skierowanej do podmiotów skupowych, ułatwi przedsiębiorcom uzyskiwanie kredytu bankowego na prowadzenie skupu.

W odróżnieniu od zakupów za środki własne (ARR niezależnie od rozwoju sytuacji rynkowej skupuje zakładaną ilość ziarna), dopłaty wyrównawcze byłyby rozłożone w czasie i wypłacane przedsiębiorcom jedynie w sytuacji wystąpienia niekorzystnych relacji cenowych na rynku.

Z długoterminowych prognoz rynkowych wynika, że ceny pszenicy w marcu 2003 roku wyniosą 500-530 zł/t, a w czerwcu - 510-550 zł/t. Natomiast ceny żyta w tym samym czasie powinny wynieść odpowiednio: 380-410 zł/t i 390-420 zł/t.

Biorąc powyższe pod uwagę, zakłada się niewielkie skutki finansowe dla budżetu państwa, wynikające z wprowadzenia powyższych rozwiązań w życie.