Ukraińscy eksporterzy z rekordem. Do Europy płyną nie tylko mleko i sery

Jak wynika danych Państwowej Służby Statystycznej Ukrainy, w maju 2025 r. ukraińscy producenci wyeksportowali 14,9 tys. ton produktów mlecznych, a ich wartość przekroczyła 50 mln dolarów. W porównaniu z kwietniem to wzrost o 25 proc., a w porównaniu z majem 2024 r. - o 14 proc.

Jeszcze większy skok Ukraińcy odnotowali w przychodach. Przychody z eksportu wzrosły o 32 proc. w porównaniu z kwietniem i o 48 proc. w porównaniu z majem 2024 r.

Liderem eksportu z Ukrainy stało się masło. W maju sprzedaż za granicę wzrosła o 61 proc. do poziomu 2,89 tys. ton. Z kolei wartość eksportowanego masła osiągnęła 20,51 mln dolarów, co oznacza wzrost aż o 557 proc. w porównaniu z analogicznym okresem rok wcześniej.

Dynamicznie rósł także eksport innych produktów mlecznych. Na uwagę zasługuję mleko i śmietanka zagęszczona, których wyeksportowano 5,04 tys. ton, czyli o 31 proc. więcej niż miesiąc wcześniej - o łącznej wartości 12,98 mln dolarów, co oznacza wzrost o 70 proc. rok do roku.

Serwatka mleczna osiągnęła wolumen eksportu na poziomie 1,70 tys. ton (wzrost o 19 proc. miesiąc do miesiąca), a lody - 2,24 tys. ton (wzrost o 18 proc.), generując przychody rzędu 8,06 mln dolarów (wzrost o 37 proc. rok do roku).

Eksport serów wyniósł 1,29 tys. ton, co oznacza wzrost o 2 proc., przy wartości 6,02 mln dolarów (wzrost o 30 proc.). Z kolei eksport maślanki wyniósł 500 ton (wzrost o 5 proc.) i 685 tys. dolarów, notując aż 53-procentowy wzrost rok do roku.

Ukraińscy eksporterzy odnotowali również spadek. Objął on jednak jedynie niezagęszczone mleko i śmietankę. Eksport tego produkt zmniejszył się do 1,19 tys. ton (-2 proc. m/m i -45 proc. r/r), a wartość sprzedaży spadła do 1 mln dol. (-28 proc.).

W sumie w pierwszych pięciu miesiącach 2025 r. (w okresie od stycznia do maja) Ukraina wyeksportowała łącznie 57,97 tys. ton produktów mlecznych - czyli więcej o 17 proc. w porównaniu z 2024 r. Ich łączna wartość wyniosła 179,32 mln dol (+57 proc.).

Warto jednak zaznaczyć, że mimo rosnącego eksportu produktów mlecznych, zwiększył się również import. W maju był wyższy o 18 proc. rok do roku (największy udział w imporcie miały sery - aż 64 proc. całkowitego wolumenu). Mimo to - jak podkreśla Stowarzyszenie Producentów Mleka (AVM) - saldo handlu zagranicznego pozostało dodatnie i wyniosło 24,54 mln dolarów.

Dobre wyniki ukraińskich eksporterów produktów mlecznych - jak zauważa Georgy Kukhaleyshvili, analityk Stowarzyszenia Producentów Mleka - to przede wszystkim efekt wysokich cen surowców mlecznych na światowych rynkach. "W szczególności cena masła w Unii Europejskiej osiągnęła poziom 7200-7400 euro za tonę, co jest niemal rekordowym wynikiem - najwyższym od 2017-2018 roku" - ocenił ekspert. Jak dodał, europejscy handlowcy chętnie kupowali ukraińskie produkty mleczne w ilościach odpowiadających ich bieżącym potrzebom, korzystając z faktu, że masło i odtłuszczone mleko w proszku były w Ukrainie znacznie tańsze niż w krajach UE.

Przedsiębiorstwa przetwórstwa mleczarskiego z Ukrainy są gotowe eksportować jeszcze więcej produktów mlecznych, ale barierą jest niepewność związana z autonomicznymi środkami handlowymi (ATM) dla mleka i produktów mlecznych z Ukrainy, które od 2022 r. pozwalają krajowym przedsiębiorstwom przetwórczym dostarczać swoje produkty do UE bez kwot i ceł. Za sprawą rolników i polityków m.in. z Polski i Francji, Komisja Europejska planowała przywrócić cła i kwoty na ukraińskie produkty rolne, co miało przyczynić się do zmniejszenia eksportu produktów mleczarskich z Ukrainy do UE.

Ukraina i KE w ramach negocjacji handlowych cały czas próbują wypracować porozumienie, które pozwoli zachować ciągłość eksportu produktów rolnych ze Wschodu do UE i bronić unijnych producentów przed nierówną konkurencją.