W poszukiwaniu równowagi
Komisja Europejska wezwała Polskę do wzmożenia przekształceń w sektorze finansów publicznych i wdrożenia wszechstronnego planu reform z 2004 r. w celu sprowadzenia deficytu poniżej 3 proc. PKB w 2007 r. Do poważnych zmian polityki oszczędnościowej wezwano także Słowację. Tego samego dnia w Brukseli pozytywnie oceniono programy konwergencji Danii i Estonii, a w przypadku Malty uznano, że znajduje się ona na właściwej drodze do skorygowania nadmiernego deficytu do 2006 r.
Pakt Stabilności i Wzrostu wymaga, aby każdy kraj członkowski uaktualniał informację na temat realizacji programów stabilności (dla krajów strefy euro) i konwergencji (dla krajów spoza strefy). Polska jest jednym z 11 krajów UE, których plany finansowe oceniła KE w środę (pięć krajów strefy euro i sześć spoza niej). Wcześniej, w styczniu, KE oceniła cztery inne plany. Niemal całą pozostałą część programów Komisja ma zamiar ocenić 16 lutego. Program grecki może być oceniany później ze względu na zgłoszoną przez ten kraj chęć jego aktualizacji. W programach stabilności i konwergencji kraje UE określają prognozy ekonomiczne i planują działania. Celem tych programów jest zrównoważenie finansów lub osiągnięcie nadwyżki budżetowej. Joaquin Almunia, unijny komisarz ds. gospodarczych i walutowych, przy okazji oceny programów konwergencji podkreślił, że sprowadzenie budżetów krajowych do stanu bliskiego równowagi lub nadwyżki stanowi jeden z głównych wymogów Paktu Stabilności i Wzrostu. Służy to gospodarce i wzrostowi, ponieważ pozostawia margines dla stabilizacji w przypadku gospodarczych tendencji zniżkowych, zwiększa efektywność sektora publicznego i jego wkład na rzecz gospodarki, a jednocześnie zapewnia równowagę finansów publicznych.
Stan finansów publicznych Danii uznano niemal za wzorcowy, gdyż kraj ten przewiduje nadwyżki w budżecie oraz wskaźnik zadłużenia znajduje się wyraźnie poniżej 60 proc. wartości referencyjnej. Strategia ta stawia Danię na korzystnej pozycji wobec wyzwania, jakim jest starzenie się duńskiego społeczeństwa - podkreślono w Brukseli.
W podobnych superlatywach oceniono dokonania Estonii, która przyjęła praktykę ostrożnych prognoz rządowych i przez ostatnich kilka lat raz po raz osiągała cele budżetowe. Zadłużenie Estonii wynosi zaledwie 4,8 proc. PKB i jest najniższe w całej Unii Europejskiej. W przypadku Malty wskazano, że długoterminowa trwałość sytuacji finansów zależy od osiągnięcia celów budżetowych, sprostania kosztom związanym ze starzeniem się społeczeństwa oraz od obniżenia zadłużenia krajowego.
Słowacja wciąż dąży do celu, jakim jest sprowadzenie deficytu poniżej progu 3 proc. i jest to działanie zgodne ze ścieżką korekty zaleconą przez ministrów finansów w lipcu 2004 r., jednak Komisja zaleca bardziej ambitny program, koncentrujący się zwłaszcza na redukcji wydatków. W Brukseli apele kierowano także pod adresem państw strefy euro. Francję, Niemcy i Włochy wezwano do obniżenia wydatków w sferze publicznej, gdyż w przeciwnym razie trzy największe gospodarki Eurolandu mogą w średnim okresie czasu znaleźć się w poważnych kłopotach budżetowych.
Zalecenia Komisji Europejskiej w sprawie programów konwergencji znajdą na się na porządku dziennym spotkania ministrów finansów Unii Europejskiej 17 lutego.
Tadeusz Barzdo
