Wyższy abonament zgodny z prawem

W listopadzie 2003 r. prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał, że TP stosuje praktyki ograniczające konkurencję. Chodziło o świadczenie przez spółkę usług ISDN (Integrated Services Digital Network), czyli tzw. cyfrowej telefonii. ISDN to sieć służąca do przesyłu głosu, danych i obrazu wysokiej jakości.

Umożliwia ona nawet dwukrotnie szybszy dostęp do internetu i pozwala na jednoczesne korzystanie z internetu i linii telefonicznej. Z ISDN mogą korzystać wyłącznie abonenci podłączeni do centrali cyfrowych (spośród 11,4 mln abonentów TP S.A., 200 tysięcy jest obsługiwanych przez centrale analogowe, a nie cyfrowe).

Postępowanie zostało wszczęte na skutek skarg abonentów TP S.A., którzy od 1 grudnia 2003 r. musieli zapłacić za usługi telefonii cyfrowej ISDN abonament w wysokości 55 zł netto (wcześniej opłata wynosiła 35 zł). Podwyżka wiązała się z zamianą planów taryfowych Octopus Standard i Octopus Komfort, na plany ISDN TP podstawowy i ISDN TP premium. Abonenci podnosili wówczas, że jeśli nie zaakceptują wyższego abonamentu, stracą pieniądze włożone w sprzęt konieczny do korzystania z ISDN (telefony, modemy), który nie nadaje się do linii analogowych.

Prezes UOKiK zarzucił TP, że jednostronnie, czyli bez uzyskania zgody abonenta, zmieniła warunki umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Operator nadużył w ten sposób swojej pozycji dominującej, co stanowi praktykę ograniczającą konkurencję. Za taką praktykę uznano również zapisanie w umowie, że zmiana wysokości opłat przewidzianych za usługi ISDN nie stanowi zmiany treści umowy. Na spółkę nałożona została kara pieniężna w wysokości 7 mln zł. TP odwołała się od decyzji prezesa UOKiK do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

TP argumentowała, że w ramach podwyżki abonenci otrzymają dodatkowe świadczenia - plan sekundowy i wykaz połączeń. Według spółki, cennik i regulamin świadczenia usług to osobne dokumenty, które nie są częścią umowy, lecz jedynie składają się wraz z nią na jeden stosunek zobowiązaniowy. Pełnomocnik spółki wskazywał ponadto, że wydany został, prawomocny już, wyrok SOKiK, dotyczący podnoszonego w tej sprawie warunku umowy.

W innej sprawie sąd orzekł bowiem, że zapis, zgodnie z którym zmiana wysokości opłat przewidzianych w cenniku świadczenia usług ISDN nie stanowi zmiany treści umowy - nie jest zakazaną klauzulą umowną (XVII Amc 124/03). Dlatego prezes UOKiK nie powinien ponownie podnosić tego samego zarzutu w kolejnym postępowaniu.

Według UOKiK, regulaminu świadczenia usług i cennika nie można rozpatrywać w oderwaniu od umowy podpisanej przez abonenta. Zmiana warunków świadczenia usług powoduje bowiem de facto zmianę warunków umownych. Dlatego podwyższenie opłat za usługi ISDN powinno odbyć się na podstawie porozumienia stron w formie pisemnej. Zdaniem Urzędu, spółka celowo wyłączyła podwyżki opłat z trybu przewidzianego dla zmiany umowy.

SOKiK poparł argumentację przedstawioną przez TP, nie stwierdzając stosowania przez spółkę praktyk ograniczających konkurencję. Wyrok nie jest prawomocny.

Sygn. akt XVII Ama 4/04 Najwyższe kary nałożone przez UOKiK na TP S.A.
54 mln zł - za utrzymywanie wysokich opłat za usługi telefoniczne (uchylona przez Sąd Najwyższy) - 2001 r.
20 mln zł - za uchylanie się od podpisywania umów międzyoperatorskich z niezależnymi dostawcami usług internetowych (sprawa w toku) - 2004 r.
14 mln zł - za narzucanie dzierżawcom infrastruktury uciążliwych warunków umów (sprawa w toku) - 2004 r.
9 mln zł - za narzucanie dzierżawcom infrastruktury uciążliwych warunków umów (zmniejszona do 8 mln zł) - 2004 r.
4 mln zł - za niewywiązanie się z obowiązków, które miały usprawnić Błękitną Linię - 2005 r.

Ewa Usowicz