W skrócie
- Śląsk ma szansę stać się kluczowym ośrodkiem polskiego przemysłu obronnego, korzystając z dotychczasowej infrastruktury i zasobów.
- Transformacja regionu z przemysłu węglowego na obronny niesie ze sobą wyzwania.
- Raport podkreśla konieczność opracowania długoterminowej strategii rozwoju, inwestowania w przekwalifikowanie kadr oraz wykorzystywania wsparcia finansowego UE i rosnących nakładów na obronność w NATO.
- Więcej podobnych informacji znajdziesz na stronie głównej serwisu
Do 2030 roku w samym górnictwie liczba miejsc pracy może spaść nawet o 12,3 tys., a w całej branży górniczej luka sięgnie 36,5 tys. etatów - wyliczają autorzy raportu. To sprawia, że Śląskie stoi dziś przed koniecznością głębokiej transformacji gospodarczej.
Wyzwaniem pozostaje także demografia. Do 2060 r. liczba mieszkańców województwa ma zmniejszyć się o ponad milion osób, czyli jedną czwartą obecnej populacji. Dlatego zarówno przed państwem, jak i władzami lokalnymi stoi trudne zadanie zatrzymania młodych ludzi - również specjalistów - na lokalnym rynku pracy.
Śląsk czeka transformacja. Już nie węgiel, a przemysł obronny?
Województwo śląskie kojarzone dotąd z przemysłem ciężkim, coraz silniej wpisuje się w mapę krajowego sektora obronnego. W regionie działają zarówno firmy zbrojeniowe, jak i przedsiębiorstwa produkujące równolegle na potrzeby cywilne i wojskowe - wynika z analizy zawartej w raporcie "Śląskie na froncie przemian: potencjał regionu w sektorze obronnym" przygotowanej przez Deloitte.
Silną pozycję mają tu branże związane z wytwarzaniem metalowych wyrobów gotowych oraz pojazdów samochodowych, w tym także producenci wojskowych pojazdów opancerzonych. Do tego dzięki tradycjom przemysłowym Śląskie ma wszystko, czego potrzeba, by stworzyć rozbudowane łańcuchy dostaw dla przemysłu obronnego. Według autorów raportu, to sprawia, że może się ono stać jednym z kluczowych miejsc ulokowania części krajowej produkcji zbrojeniowej.
- Budowa silnego ekosystemu przemysłu obronnego w województwie śląskim może napędzać modernizację całej gospodarki regionu, o ile proces ten będzie odpowiednio zaplanowany - uważa Julia Patorska, partnerka, liderka portfolio Sustainabilty & Climate w Polsce i Europie Środkowej w Deloitte. Jej zdaniem takie podejście sprzyja wykorzystaniu lokalnych zasobów i ogranicza ryzyko nadmiernych kosztów, jakie wiązałyby się z budową podobnych kompetencji w innej części kraju.
- W praktyce oznacza to przesunięcie zasobów z jednej gałęzi przemysłu ciężkiego do innej, co musi być powiązane z transformacją energetyczną zmieniającą strukturę regionalnej gospodarki. Tylko równoległe podejście do obu tych procesów pozwoli zachować przewagi konkurencyjne i stworzyć stabilne warunki dla nowych przedsięwzięć - dodaje.
W raporcie wskazano, że Śląskie dysponuje silnym zapleczem gospodarczym: ponad 9,5 tys. ha terenów inwestycyjnych, zarówno greenfieldów (inwestycje realizowane na niezagospodarowanych terenach), jak i poprzemysłowych, oraz rozwiniętą infrastrukturą kolejową, wspieraną autostradami i lotniskiem w Pyrzowicach, co sprzyja rozwojowi przemysłu i logistyki.
Rosnące wydatki na obronność szansą dla Śląska. W regionie powstaną fabryki zbrojeń?
Okazję, by rozwijać potencjał Śląskiego - według analizy zawartej w raporcie - stwarzają rosnące nakłady na obronność w Polsce, Unii Europejskiej i NATO. Jak wskazano, europejskie i krajowe programy mogą dostarczyć znaczącego wsparcia finansowego, pod warunkiem sprawnego działania władz i przedsiębiorstw.
W ocenie Mariusza Ustyjańczuka, partnera i lider sektora obronnego Deloitte w Europie Środkowej, region łączy rozwinięta baza przemysłowa, dostęp do wykwalifikowanych kadr i nowoczesna infrastruktura transportowa. - Takie zaplecze pozycjonuje je wśród wiodących ośrodków krajowego przemysłu obronnego - tłumaczy.
Jego zdaniem zakłady motoryzacyjne, hutnicze czy produkujące wyroby metalowe mogą tworzyć fundament dla nowych kompetencji, a sieć uczelni i ośrodków badawczo-rozwojowych pozwoli doskonalić technologie podwójnego zastosowania. - W efekcie Śląskie może nie tylko wzmacniać bezpieczeństwo Polski, lecz także włączać się w realizację europejskich projektów obronnych, które w najbliższych latach będą jednym z głównych motorów inwestycji - dodaje Ustyjańczuk.
Jak w pełni wykorzystać potencjał Śląska w sektorze obronnym?
Z raportu wynika, że aby w pełni wykorzystać potencjał województwa śląskiego i wzmocnić jego pozycję w krajowym sektorze obronnym, konieczne jest opracowanie spójnej, długofalowej strategii rozwoju. Istotne będzie m.in. zapewnienie stabilności popytu poprzez wieloletnie zamówienia publiczne i kontrakty ramowe, które pozwolą firmom bezpiecznie planować rozwój. Ważne będzie także skuteczne przekwalifikowanie kadr.
"W sprzyjających warunkach obronność może stać się jednym ze strategicznych kierunków transformacji regionu, łącząc tradycje przemysłowe z nowoczesnymi technologiami i odpowiadając na potrzeby rynku pracy" - podsumowują autorzy.
