Zakaz palenia węglem w Polsce. Ile wynoszą kary i gdzie obowiązują?
Zanieczyszczenie powietrza smogiem w Polsce spowodowane jest głównie emisją spalin z kotłów i pieców na paliwa stałe. Z tego powodu uchwała antysmogowa zakazała palenia węglem oraz używania tzw. kopciuchów w wielu województwach. Gdzie obecnie obowiązuje zakaz palenia węglem i co grozi za nieprzestrzeganie zakazu?
Uchwała antysmogowa to jedno z rozwiązań, którego celem jest zadbanie o poprawę jakości powietrza w Polsce, w szczególności w okresie jesienno-zimowym, kiedy jakość powietrza ulega znacznemu pogorszeniu. Zgodnie z nią obecnie zakaz palenia węglem i używania tzw. kopciuchów obowiązuje już w kilkunastu województwach.
W Krakowie od 1 września 2019 r. obowiązuje całkowity zakaz palenia węglem, zaś od 1 maja 2024 roku zakaz używania kopciuchów. W Warszawie z kolei zakaz palenia węglem obowiązuje od 1 października 2023 roku. Zakazy obowiązują również w m.in.:
- województwie wielkopolskim,
- województwie, lubelskim - od 1 stycznia 2024 r. zakaz użytkowania kotłów bezklasowych i kotłów klasy 1. oraz 2. wg normy PN-EN 303-5:2002,
- województwie lubuskim - od 1 stycznia 2024 r. zakaz użytkowania kotłów o klasie niższej niż 5 w Zielonej Górze i Gorzowie Wielkopolskim,
- województwie podkarpackim i śląskim - od 1 stycznia 2024 r. zakaz użytkowania kotłów bezklasowych używanych od 5 do 10 lat od daty produkcji,
- województwie świętokrzyskim - od 1 lipca 2024 r. zakaz używania kotłów o klasie 3. i 4.,
- województwie zachodniopomorskim - od 1 stycznia 2024 r. zakaż używania kotłów bezklasowych,
- województwie pomorskim - od 1 stycznia 2024 r. w Sopocie obowiązuje zakaz używania węgla a od 1 września br. zakaz używania kotłów bezklasowych lub o klasie niższej niż 3.
Zakazy te obowiązują przez cały rok, niezależnie od sezonu.
Województwa, w których obowiązuje uchwała antysmogowa, wprowadziły również obowiązek wymiany starych pieców na nowoczesne i ekologiczne źródła ogrzewania. Do 31 grudnia 2027 roku obowiązkowa wymiana kotłów klasy 3. i 4. obowiązuje w województwie wielkopolskim, kujawsko-pomorskim, łódzkim, podkarpackim i mazowieckim.
Do 31 sierpnia 2026 roku z kolei kotły klasy 3. i 4. należy wymienić w województwie pomorskim a do 31 grudnia 2026 roku w województwie lubelskim i małopolskim. W województwie lubuskim z kolei do 31 grudnia 2026 roku należy wymienić wszystkie kotły poniżej 5. klasy.
Jeszcze mniej czasu mają mieszkańcy województwa dolnośląskiego, bo tam wymiana kotłów 3. i 4. klasy musi zostać zrealizowana najpóźniej 30 czerwca 2025 roku. W województwie śląskim z kolei do 31 grudnia 2025 roku należy wymienić kotły poniżej 3. klasy a do 31 grudnia 2027 roku kotły 3. i 4. klasy. W województwie opolskim natomiast termin na wymianę kotłów 3. i 4. klasy przypada na 31 grudnia 2031 roku.
Choć zakaz palenia węglem i używania kopciuchów w niektórych miastach obowiązuje już od kilku lat, to niestety nie każdy go respektuje. Z tego powodu w okresie jesienno-zimowym, Straż Miejska ma prawo przeprowadzić kontrolę, w szczególności, gdy podejrzewa, że dany dom ogrzewany jest węglem.
Za palenie węglem oraz używanie kopciucha grozi mandat w wysokości 500 zł, choć w niektórych przypadkach grzywna może wynieść nawet 5000 zł. Co więcej, jeżeli nie zgodzimy się na kontrolę lub będziemy ją utrudniać, to wówczas zgodnie z Kodeksem karnym, możemy podlegać "karze pozbawienia wolności do lat trzech".
WB