Zakup części a odliczenie VAT

Odliczenie VAT przy przekroczeniu limitu

Jednak ustawodawca zastrzegł, że takie odliczenie nie przysługuje, jeżeli wydatki nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Jak zatem należy postąpić w przypadku wydatków, które podlegają zaliczeniu do kosztów podatkowych tylko do wysokości określonego limitu?

Części składowe i zamienne

Zakup części zamiennych do samochodu, co do zasady, uprawnia podatnika do odliczania podatku naliczonego VAT w całości. Jednak, jak wskazano wyżej, pod warunkiem że w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym można je uznać za koszty uzyskania przychodów oraz że samochód ten używany jest na potrzeby działalności opodatkowanej VAT.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę na przepis art. 86 ust. 7a ustawy o VAT (Dz. U. z 2004 r. nr 54, poz. 535 ze zm.). W przepisie wymienia się sytuację kiedy to podatnik nabywa części składowe, z których zostanie zmontowany samochód osobowy lub pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony (niewymieniony w art. 86 ust. 4 ustawy o VAT) wprowadzony do ewidencji środków trwałych firmy. W tym przypadku podatnik ma prawo do odliczenia tylko 60% podatku VAT przy nabyciu tych części, nie więcej niż 6.000 zł.

Kiedy wydatek jest kosztem?

Wydatki z tytułu używania, dla potrzeb działalności gospodarczej, samochodów osobowych niestanowiących składników majątku podatnika, są kosztem uzyskania przychodu, ale tylko w części. Do kosztów można je zaliczyć w wysokości nieprzekraczającej kwoty wynikającej z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu oraz stawki za jeden kilometr przebiegu, określonej w odrębnych przepisach. Stanowi o tym art. 23 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.) oraz art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.).

Odliczenie VAT

Można uznać, że podatnik ma prawo do odliczenia VAT od zakupów związanych z nabywaniem części zamiennych do samochodu czy np. oleju silnikowego. Jednak należy mieć na uwadze, że większość organów podatkowych uważa, iż prawo do odliczenia VAT od tych zakupów przysługuje pod warunkiem, że zostaną zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym. Zatem, ich zdaniem, wykluczono z prawa do odliczenia VAT wydatki, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodów z powodu przekroczenia limitów.

Trudno jednak zgodzić się z takim stanowiskiem. Moim zdaniem, samo przekroczenie limitu określonego w przepisach o podatku dochodowym nie może pozbawiać podatnika prawa do odliczenia VAT. Bowiem wydatki ponoszone na zakup towarów czy usług związanych z eksploatacją samochodu są wydatkami, które "mogłyby być" zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, a nie były nimi jedynie w części niemieszczącej się w określonym limicie.

Orzeczenia Sądów

Warto w tym miejscu podkreślić, że w podobnej sprawie zapadł korzystny dla podatników wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 15 lutego 2007 r., sygn. akt I SA/Kr 1628/06 (orzeczenie prawomocne).

W wyroku tym Sąd wskazał, że organy podatkowe dokonując wykładni analizowanych przepisów uznały, iż przekroczenie limitu wydatków na tzw. reprezentację i reklamę niepubliczną skutkuje brakiem możliwości odliczenia podatku naliczonego od tej części wydatków. Zdaniem Sądu interpretację taką należy uznać za błędną, gdyż oparto ją na powierzchownej analizie przepisu art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Organy podatkowe nie uwzględniły bowiem, iż w treści przepisu ustawodawca posługuje się zwrotem "wydatki na ich nabycie nie mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów", przyjmując znaczenie tego zwrotu tak, jakby był sformułowany - "wydatki na ich nabycie nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów". Jak podkreślił Sąd użycie w przepisie art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy sformułowania "nie mogłyby być zaliczone" oznacza, że przepis nie może mieć zastosowania do sytuacji, w których podatnik nie zalicza pewnych wydatków do kosztów uzyskania przychodów jedynie z powodu przekroczenia limitu, lecz mógłby to zrobić gdyby tego limitu nie przekroczył. Powyższy przepis ustawy o VAT ma zastosowanie w przypadkach, gdy określonego wydatku co do zasady nie można uznać za koszt uzyskania przychodów z danego źródła przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Użycie trybu warunkowego - "nie mogłyby być" - należy rozumieć jako brak obiektywnej możliwości zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodu.

Także w wyroku z dnia 8 października 2007 r. (sygn. akt III SA/Wa 684/07) WSA w Warszawie podkreślił, że na podstawie art. 17(6) VI Dyrektywy państwa członkowskie mogą z systemu VAT wyłączyć jedynie wydatki na artykuły luksusowe, rozrywkę lub cele reprezentacyjne. Przyznane państwom członkowskim uprawnienia do zawężenia lub wyłączenia prawa do potrącenia, stanowią wyjątek od zasady ogólnej i stąd przepisy regulujące te uprawnienia muszą podlegać wykładni ścieśniającej. Tym samym zawartą w art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT regulację uniemożliwiającą odliczenie podatku od wydatków, które nie mogłyby zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów - w zakresie w jakim wykracza poza przyzwolenie określone w art. 17(6) VI Dyrektywy - uznać należałoby za naruszającą ten przepis.

autor: Aleksandra Węgielska

Nr 451 z dnia 2008-05-05