Zapłacimy niezależnie od ceny auta

Projekt nowej ustawy, który określa zasady obliczania oraz uiszczania podatku ekologicznego od zakupu samochodów, ma zastąpić obecnie płacony podatek akcyzowy.

Czy spowoduje to wzrost obciążenia dla osób kupujących nowe auta? Zależy to przede wszystkim od spełnienia przez samochód norm euro. Pod nazwą "euro" ustalono wartości graniczne odnoszące się do emisji substancji szkodliwych.

Kto płaci podatek akcyzowy

Podmioty dokonujące nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodów osobowych niezarejestrowanych na terytorium kraju są obowiązane po przywozie na terytorium kraju złożyć deklarację uproszczoną AKC-U do właściwego naczelnika urzędu celnego w terminie 5 dni, licząc od dnia nabycia wewnątrzwspólnotowego, oraz dokonać zapłaty akcyzy nie później niż z chwilą rejestracji tego pojazdu w kraju. W przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego podstawą opodatkowania jest kwota, jaką nabywca jest obowiązany zapłacić Natomiast w przypadku importu, czyli sprowadzenia samochodu osobowego spoza terenu UE, np. z USA, obowiązek powstaje z dniem powstania długu celnego i będzie wynikał z dokumentów odprawy celnej.

Jak obliczyć akcyzę

Podatek akcyzowy obliczamy sami, składając deklarację uproszczoną, gdy sprowadzamy samochód osobowy z krajów unijnych. W przypadku gdy sprowadzamy taki samochód spoza Unii, wyliczenie akcyzy znajdzie się w zgłoszeniu celnym. Zarówno w jednym, jak i drugim przypadku akcyza jest obliczana według tych samych zasad. Stawka akcyzy, która jest podstawą obliczenia płaconego podatku akcyzowego, wynosi 3,1 proc. dla samochodów o pojemności do 2000 cm3 i 13,6 proc. powyżej 2000 cm3. W przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodów lub importu, dokonywanych po upływie 2 lat kalendarzowych od ich produkcji, wliczając rok produkcji jako pierwszy rok kalendarzowy, stosuje się procentowe stawki akcyzy obliczone według następującego wzoru:
Su = Sn + 12 × (W-2)
gdzie:
Su - oznacza stawkę akcyzy,
Sn - oznacza stawki akcyzy dla samochodów osobowych w zależności od pojemności silnika tych samochodów,
W - oznacza wiek samochodu osobowego wyrażony w latach kalendarzowych, liczonych począwszy od roku produkcji do roku dokonania nabycia wewnątrzwspólnotowego.

Stawki akcyzy obliczone na podstawie tego wzoru nie mogą być jednak wyższe niż maksymalna stawka akcyzy, która wynosi 65 proc.

Tak jest

1. Akcyzie podlegają samochody osobowe niezarejestrowane na terytorium kraju.

2. Obowiązek podatkowy w akcyzie od samochodów powstaje:
- w przypadku importu - z dniem powstania długu celnego w rozumieniu przepisów prawa celnego,
- w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego - z chwilą nabycia prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel, nie później jednak niż z chwilą jego rejestracji na terytorium kraju, zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.

3. W przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego podstawą opodatkowania jest kwota, jaką nabywca jest obowiązany zapłacić.

4. Zapłata akcyzy następuje nie później niż z chwilą rejestracji tego pojazdu w kraju.

5. Po przywozie na terytorium kraju z państw UE podatnik składa deklarację uproszczoną do właściwego naczelnika urzędu celnego w terminie 5 dni, licząc od dnia nabycia wewnątrzwspólnotowego.

6. Podatkowi podlegają samochody osobowe, czyli pojazdy samochodowe i inne pojazdy mechaniczne przeznaczone zasadniczo do przewozu osób, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi.

Tak ma być

1. Opodatkowaniu podlegają samochody rejestrowane po raz pierwszy na terytorium kraju.

2. Obowiązek podatkowy powstaje w dniu wydania dokumentu czasowego dopuszczenia samochodu do ruchu.

3. Podstawą do obliczenia podatku jest pojemność skokowa silnika z uwzględnieniem normy euro, którą spełnia ten silnik. Podatek ustala się jako iloczyn pojemności skokowej silnika, wartości normy euro i stawki.

4. Obowiązek zapłaty podatku powstaje niezwłocznie, jednak nie później niż 14 dni od dnia wydania dokumentu czasowego dopuszczenia samochodu do ruchu, zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym.

5. Podatnicy są obowiązani złożyć deklarację dla podatku właściwemu naczelnikowi urzędu celnego i dokonać zapłaty kwoty podatku na rachunek właściwej izby celnej, najpóźniej w terminie 14 dni od dnia wydania dokumentu czasowego dopuszczenia samochodu do ruchu.

6. Podatkowi podlegają samochody, czyli samochody osobowe, samochody ciężarowo-osobowe oraz samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej poniżej 3,5 tony.

>Podatek ekologiczny

Nowy podatek nie będzie już uzależniony od ceny samochodu, ale będzie zależał od parametrów ekologicznych. Projekt ustawy przewiduje pobór podatku nie tylko od samochodów osobowych, ale też od samochodów ciężarowo-osobowych i samochodów ciężarowych o masie całkowitej poniżej 3,5 tony. Wysokość podatku będzie uzależniona od cech fizycznych samochodu i od emisji szkodliwych spalin do środowiska. Wysokość podatku będzie zależała od pojemności skokowej silnika przemnożonej przez 1 zł i przemnożonej przez współczynnik. Współczynnik będzie zależał od tego, jaką normę emisji spalin pojazd spełnia.

Projekt uwzględnia preferencje dla samochodów spełniających najnowsze normy emisji szkodliwych spalin, tj. euro 4 obowiązujące w krajach UE od 1 stycznia 2005 r. oraz euro 5, którego datą wejścia w życie jest 1 stycznia 2008 r. Pojazd spełniający normę emisji spalin euro 4 albo euro 5 będzie miał współczynnik 1, co oznacza, że za każdy cm pojemności silnika trzeba będzie zapłacić 1 zł - za samochód z silnikiem 1700 nabywca zapłaci 1700 zł podatku. Im gorsza norma emisji spalin (wcześniejsza), tym ten współczynnik będzie wyższy. Zasadniczo więc stawka podatku wynosi 1 zł za 1 cm3 pojemności skokowej silnika rejestrowanego samochodu. Jednak trzeba pamiętać, że stawka ta będzie podlegać podwyższeniu od 1 marca każdego roku w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi średniorocznego wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w roku kalendarzowym poprzednim.

Jak obliczyć daninę

Dla norm euro przyjmuje się następujące wartości:
- brak spełnienia normy euro - wartość 4,0,
- dla normy euro 1 - wartość 3,5,
- dla normy euro 2 - wartość 2,5,
- dla normy euro 3 - wartość 1,5,
- dla normy euro 4 i wyższej - wartość 1,0.

Podatnik ustala normę euro na podstawie dokumentu wydanego przez producenta samochodu lub jego upoważnionego przedstawiciela lub dokumentu wydanego przez jednostkę upoważnioną do badań homologacyjnych pojazdów na podstawie badań wykonywanych przez tę jednostkę. W niektórych więc przypadkach, dla samochodów, które nie spełniają określonej wysokości norm euro, podatek ekologiczny może się okazać wyższy niż obecna akcyza.

Przy obliczaniu podatku ekologicznego wzór wygląda następująco:
1 cm3 pojemności skokowej silnika × 1 zł × wartość normy euro.

PRZYKŁAD: Dziś osoba, która zakupiła samochód ford focus o pojemności 1700 cm3, którego rok produkcji to 2002 r., a z dokumentów pojazdu wynika, że spełnia normy euro 3 i którego cena należna po przeliczeniu na złote polskie wyniosła 18 000 zł, będzie obowiązana zapłacić 4878 zł podatku akcyzowego.

18 000 zł × 27,1 proc. = 4878 zł
Podatek ekologiczny dla takiego samego samochodu, który spełnia normę euro 3, będzie wynosił:
1700 × 1 × 1,5 = 2550 zł,
ale już dla samochodu z 2002 r., dla którego właściwa będzie norma euro 1, podatek ekologiczny będzie wyższy: 1700 × 1 × 3,5 = 5950 zł.

Bogdan Świąder

OPINIA

Tomasz Kassel, menedżer w Zespole Podatków Pośrednich w PricewaterhouseCoopers:
Podatek ekologiczny od samochodów, który według projektowanych zmian ma zastąpić obecnie płaconą akcyzę, w niektórych przypadkach może spowodować wzrost obciążenia fiskalnego dla zobowiązanych do jego płacenia. W obecnie obowiązującym podatku akcyzowym podstawą opodatkowania jest cena samochodu, która jest zawsze bardziej podatna na różnego rodzaju wahania. W przypadku podatku ekologicznego, gdzie podstawą będzie generalnie pojemność silnika z uwzględnieniem normy euro, którą spełnia ten silnik, utrudnione będzie zatem wpływanie na wysokość płaconego podatku. Podatek ten spełni trzy funkcje: fiskalną, bo zasili budżet państwa, proekologiczną, gdyż powinien zachęcać do kupowania młodszych samochodów oraz dodatkowo może uprościć pobór podatku.